قتل موبد زرتشتی و عیان شدن یک واقعیت حقوقی/ قتل زرتشتیان قصاص ندارد!

رویداد۲۴ امید کاجیان: موبد آرش کسروی سال گذشته برای آیین درگذشت پدر خود داریوش کسروی از کالیفرنیا به ایران-کرمان سفر کرده بود. چندی پیش (31 تیر) موبد کسروی به همراه دو تن از دوستانش ناپدید می‌شوند. پس از جست‌وجو از خانه‌‌‌ی مسکونی اثری از وی پیدا نمی‌شود. بستگان پلیس آگاهی کرمان را در جریان رخداد گم شدن موبد و دو تن از همراهانش می‌گذراند. پس از 3 روز پیکر بی‌جان آنان در شهر ماهان پیدا می‌شود. بنا به گفته شاهدان، پلیس آگاهی قتل را تایید کرده، هویت قاتل یا قاتلان و انگیزه‌ی قتل نامشخص است.

اکنون این پرسش پیش می‌آید که با مشخص شدن هویت قاتلین سرنوشت آنان چه خواهد شد؟ قتل با هر انگیزه‌ای از سرقت و انگیزه‌های مادی تا هرچیز دیگر، واقعیت این است که قاتل به دلیل قتل شخص این موبد قصاص نمی‌شود، هرچند چون دو همراه و دوست او مسلمان هستند. قصاص درنهایت جاری می‌شود.

طبق قانون اگر مسلمان، ذمی، مستأمن یا معاهد، بر غیرمسلمانی که ذمی، مستأمن و معاهد نیست جنایتی وارد کند، قصاص نمی‌شود. در این صورت مرتکب به مجازات تعزیری مقرر در کتاب پنجم«تعزیرات» محکوم می‌شود.

همچنین بر اساس تبصره 2 ماده 310 ، اگر مجنی‌علیه غیرمسلمان باشد و مرتکب پیش از اجرای قصاص، مسلمان شود، قصاص ساقط و علاوه بر پرداخت دیه به مجازات تعزیری مقرر در کتاب پنجم «تعزیرات»، محکوم می‌شود.

در مورد اینکه اگر صرفا در این ماجرا قتل این موبد زرتشتی در کاربود و یا دو دوست دیگر او نیز غیر مسلمان بودند چه می‌شد نعمت احمدی حقوقدان به رویداد 24 می‌گوید: در مورد فرد موبد باید گفت قصاص در مورد قتل او موضوعیت نداشت. اما با اصلاح قانون دیه فرد برابر با دیه فرد مسلمان شده است، یعنی تا پیش از این دیه این فرد نیز برابر نبود.

بیشتر بخوانید: ماجرای قتل موبد زرتشتی در کرمان چه بود؟

وی ادامه می دهد: اگر قتل صرفا قتل باشد یعنی یک مسلمان یک فرد غیر مسلم را بکشد قصاص ندارد. اما تا زمان آیت‌الله شاهرودی دیه مقتول هم برابر با فرد مسلم نبود. در زمان ایشان و با تلاش‌هایی که در مجلس وقت آن زمان توسط نمایندگان به ویژه غیر مسلمان مجلس صورت گرفت دیه مرد مسلمان وغیر مسلمان برابر می‌شود .

قصاص در صورت اثبات آدم ربایی موبد زرتشتی

این وکیل دادگستری اظهار می کند: اما در مورد حادثه‌ای که برای این موبد زرنشتی در کرمان اتفاق افتاده اگر آدم‌ربایی صورت گرفته باشد یعنی تنها قتل رخ نداده است. این آدم ربایی اعدام دارد و در آدم ربایی موضوعیت دین مشخص نیست. اگر چند نفر آمدند با اسلحه فردی را دزدیدند، قاعده‌اش این است که آدم‌ربایی اعدام دارد. برای همین قتل غیر مسلمان قصاص ندارد اما موضوع آدم‌ربایی در قانون اعدام دارد.

نعمت احمدی در پاسخ به این سوال که اگر موضوع در این پرونده آدم‌ربایی نبود و جای این یک موبد دو دوست او هم زرتشتی بودند آیا باتوجه به تعداد به قتل رسیده ها بازهم قصاص در کارنبود ؟ پاسخ می دهد: خیر قصاص نبود اما دیه داشت و برابر ماده 612 قانون مجازت اسلامی تا 10 سال حبس از لحاظ جنبه عمومی حکم داشت .

احمدی اظهار کرد: من در پرونده‌ای که منجر به تساوی دیه غیر مسلمان شد نقش داشتم .تا قبل از اینکه تساوی دیه انجام شود سالیان سال پرونده‌هایی داشتیم که اگر مسلمانی یک غیر مسلمان را به قتل می‌رساند نه تنها قصاص نمی‌شد بلکه دیه‌اش هم هشتاد هزارتومان در آن زمان بود . من چندین پرونده را با کمک دوستان مسلمان و غیر مسلمان هدایت کردیم و داستان خسارت را پیش کشیدیم و بیان کردیم که فلانی نان آور خانواده بوده و با کشتن ایشان یک خانواده‌ای از نان خوردن افتادند پس خسارت بدهید و معادل خسارت هم همانی است که مردی تامین یک خانواده را می‌کند.

ماجرای قتل مرد ارمنی

این وکیل دادگستری اضافه می‌کند: پرونده‌ای داشتم که دو نفر به یک آقای ارمنی که راننده ماشین شخصی بود می‌گویند تا پادگان لویزان آن‌ها را ببرد. این افراد بند پوتین‌شان را باز و وی را خفه می‌کنند و جنازه‌اش را در پلی نزدیک پادگان لویزان می‌اندازند، سپس قصد فروش ماشین را دارند که در آنجا شبهه ایجاد و در نهایت جنازه پیدا می‌شود؛ من وکیل خانواده مرحوم شدم؛ در آن زمان دیه هشتاد هزار تومان بود. در آن پرونده برای سرقت ماشین و انداختن جنازه در پل به قاتلین حبس دادند اما برای قتل این فرد هیچ حکمی صادر نشد، این پرونده را مطبوعاتی کردیم. پرونده‌های مشابه را همان موقع پیش آوردیم تا آیت‌الله شاهرودی ماده واحده‌ای را تصویب کردند و تساوی دیه را مطرح کردند اما در هر صورت موضوع قصاص در کار نیست.