نقش اتحادیه مرغداران میهن در گرانی تخم مرغ چیست؟ +سند

رویداد۲۴ در روزهای اخیر در جهشی قابل پیش‌بینی، قیمت هر شانه تخم‌مرغ به ۴۵ هزار تومان و در برخی از مغازه‌های مناطق شمالی تهران به شانه‌ای ۵۰ هزار تومان و بیشتر نیز افزایش پیدا کرد تا یکی از مهمترین و اصلی‌ترین وعده غذایی ایرانی‌ها بار دیگر در معرض گرانی و حذف شدن از سبد خرید آنها قرار بگیرد.

۲ ماه قبل، در گزارشی در رویداد‌۲۴ به بررسی قیمت تخم‌مرغ و افزایش ناگهانی آن به ۳۰ هزار تومان پرداختیم که باعث نگرانی مرده شده بود. این اما برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که قیمت هر شانه ۳۰ عددی تخم مرغ، به بیش از ۳۰ هزار تومان می‌رسد و مسئولین همچنان در سکوت خبری و یا نهایتا انتقاد از وضعیت موجود به سر می‌برند. برخی از مسئولین مربوطه مهمترین عامل افزایش قیمت تخم‌مرغ را صادرات بی‌رویه آن می‌دانند و معتقدند برخی با سو‌استفاده از اهرم صادرات، قیمت‌ها را به شکل کاذب بالا می‌برند و حباب ایجاد می‌کنند.

از ماه‌ها قبل همواره از وجود مافیا در صنعت مرغ و تخم‌مرغ صحبت می‌شد و برخی مسئولین سعی می‌کردند به هر طریقی که شده نشان دهند که این مافیا در حال ایجاد بحران و تنش در بازار اقتصادی است. «حسن حسینی شاهرودی» سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس دهم چندی قبل در گفت‌و‌گو با رویداد‌۲۴ گفته بود: «تمام مشکلات اقتصادی ما به مافیای واردات گره خورده است. برخی از افراد خاص با ارز‌های خاص و دولتی و با رانتی که دارند تنظیم بازار را به دست گرفته‌اند. به معنای دیگر تنظیم بازار در دست رانت‌خواران است نه وزارت صنعت. همه دستگاه‌های نظارتی و دولتی از پشت پرده مافیا خبر دارند، اما کاری نمی‌کنند. وقتی دستگاه‌های نظارتی کاری نمی‌کنند دستگاه قضا باید ورود پیدا کند و با مافیا و دستگاه‌های نظارتی که کاری نمی‌کنند برخورد کنند.»

این نماینده در ادامه می‌گوید: «دقیقا با فرایند ناسالمی که برای تخصیص و ثبت سفارش وجود دارد که هیچگونه نظارتی هم بر آنان نیست، این فساد به وجود می‌آید. مافیا با ارقام کلانی که دارند دست به چنین اقداماتی می‌زنند. شما به طور طبیعی اکنون می‌توانید برای نهاده ثبت سفارش کنید و حدود ۲ الی ۳ هزار تن نهاده وارد کنید، اما این افراد خاص با پو‌ل‌های کلانی که دارند چندین هزار تن نهاده را با ارز دولتی وارد می‌کنند و در کشتی نگاه می‌دارند و زمانی که بازار ملتهب شد آن را وارد بازار می‌کنند. نفوذی که این رانت خواران دارند بسیار زیاد است و در همه حوزه‌ها وجود دارد.»

روحانی و سایر مسئولین بار‌ها در اعتراض به گرانی صحبت کرده‌اند و حتی رئیس‌جمهور از غیرقابل قبول بودن گرانی کالا‌ها سخن گفته بود، اما مشخص نیست که مخاطب این سخنان مردم هستند یا مسئولین و اصلا چه کسی باید به این وضعیت رسیدگی کند!

سعی کردیم تا با مسئولین تماس بگیریم و علت را جویا شویم، اما هیچ یک از آن‌ها حاضر به گفتگو نشدند و یوسف خانی رئیس اتحادیه مرغ و پرنده نیز در پاسخ به خبرنگار رویداد‌۲۴ گفت تمایلی برای مصاحبه ندارد و نظری هم درباره قیمت‌ها ندارد. با این حال سری به چند مغازه در سطح شهر زدیم تا وضعیت بازار تخم مرغ را از دید مردم و شهروندان بررسی کنیم.

صادرات تخم‌مرغ‌ به عراق

«کمال حسین‌پور» نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس درباره مجوز صدور تخم‌مرغ به افراد خاص به رویداد‌۲۴ می‌گوید: مجوز صادرات تخم‌مرغ را وزارت جهاد کشاورزی صادر می‌کند که طی این مجوز تخم‌مرغ به کشور مقصد که معمولا هم عراق است صادر می‌شود. اخیرا جهاد کشاورزی طی نامه‌ای به مورخ ۲۵ شهریور ماه اختیار صدور مجوز برای صادرات تخم‌مرغ را به «اتحادیه مرغداران میهن» داده است. یعنی این اتحادیه تشخیص می‌دهد که چه شرکتی و به چه میزان می‌تواند تخم مرغ صادر کند که این رویکرد باعث ایجاد رانت در صادرات این محصول می‌شود.

نماینده مردم سردشت و پیرانشهر می‌گوید»: وزارت کشاورزی باید مجوز صادرات تخم مرغ را به صورت محدود و براساس میزان تولید سالانه، سقف صادرات آن را مشخص می‌کرد. اما در این نامه هیچ سقفی برای اتحادیه مرغداران میهن گذاشته نشده و تنها صدور مجوز صادرات تخم‌مرغ را به این اتحادیه واگذار کرده است.

صادارت تخم‌مرغ در اختیار افراد خاص

وی تصریح می‌کند: تخم‌مرغ غالبا از طریق مرز‌های پیرانشهر و باشماق صادر می‌شود، این درحالی است که با وجود اینکه مردم این منطقه مازاد تولید داشتند، اما باز هم اجازه صادرات تخم مرغ به مردم منطقه ما داده نشد. در واقع صادرات تخم‌مرغ دست افرادی خاص قرار دارد.

حسین‌پور با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی در گذشته برای صادرات تخم‌مرغ سقف معینی را تعیین کرده و هر مرغداری که مازاد تولید داشت امکان صادرات تخم مرغ را داشت، تصریح کرد: اما اتحادیه گزینشی و براساس روابط، مجوزهای صادرات را صادر می‌کند. در چنین شرایطی میزان صادرات این محصول بیش از حد استاندارد خواهد بود؛ زیرا تفاوت قیمت صادرات تخم‌مرغ با بازار داخلی ۲ تا ۳ برابر بوده و منافعی میلیاردی را نصیب صادرکننده خواهد کرد. چرا که واسطه‌ها، تخم‌مرغ را به قیمت پایین از مرغدار خریده و با قیمت بالا و به دلار در بازار‌های خارج از کشور به فروش می‌رساند.

وی در ادامه می‎گوبد: مرغداران مستقیما تخم‌مرغ را صادر نمی‌کنند؛ بلکه واسطه‌هایی وجود دارند که صادرات را انجام داده و پول هنگفتی به جیب می‌زنند. همین واسطه‌ها هستند که می‌گویند مجوزها برای چه افرادی صادر شود. ای کاش این سود‌ها عاید مرغداران می‌شد تا می‌توانستند کار خود را گسترش دهند.

حسین‌پور با بیان اینکه افرادی که پشت این ماجرا هستند سود‌های کلانی می‌کنند و طبیعی است که به صادرات زیاد علاقه‌مند شوند، گفت: از سوی دیگر شاهد افزایش روزانه قیمت تخم‌مرغ در بازار داخلی هستیم. اگر ما جلوی صادرات را بگیریم تولید‌کننده ناچار می‌شود محصول خود را ارزان‌تر به بازار داخلی عرضه کند. به عبارت دیگر این نوع صادرات باعث می‌شود تولید کنندگان تخم‌مرغ بازار‌های خارج از کشور را در نظر بگیرند و با توجه به اینکه صادرات باعث کمبود این محصول در بازار‌های داخلی می‌شود قیمت آن افزایش می‌یابد.

نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس می‌افزاید: در حال حاضر قیمت یک بسته ۲۰ تایی تخم‌مرغ بیش از ۳۰ هزار تومان است که با ادامه این روند و عدم کنترل صادرات این محصول شاهد افزایش بیشتر قیمت تخم‌مرغ در داخل کشور خواهیم بود. این ضروری است لیست افرادی که مجوز صادرات تخم مرغ را از اتحادیه مرغداران میهن دریافت کرده‌اند تهیه و مشخص شود.

وی با بیان اینکه تا ۱۲ روز پیش صادرات تخم مرغ کاملا آزاد بود، تاکید کرد: موضوعی که ایجاد شبهه می‌کند آن است که برای ۱۰ یا ۱۲ روز صادرات را باز می‌کنند تا افراد خاص بتوانند با قیمت بالا در این زمینه اقدام کنند بعد که درخواست‌ها زیاد می‌شود و افراد خاص هم نیاز بازار‌های خارج از کشور را تامین کردند، مجوز صادرات برای سایرین هم صادر می‌شود. برخی تولید کننده‌ها اعلام کرده‌اند که تخم‌مرغ مازاد داشته‌اند، اما به آن‌ها مجوز صادرات داده نشده است.

حسین‌پور توضیح می‌دهد: زمانی که قیمت تخم مرغ بیش از اندازه افزایش پیدا می‌کند جهاد کشاورزی جلوی رشد بی‌رویه قیمت را می‌گیرد و صادرات تخم‌مرغ ممنوع می‌شود. در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت نهاده‌های دامی تولید تخم‌مرغ در کشور کاهش داشته است، در این شرایط باید جلوی صادرات گرفته شود که متاسفانه این کار انجام نشده است؛ زیرا به نظر می‌رسد صادرات افراد خاص برای جهاد کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

این نماینده مجلس ادامه داد: با توجه به اعتراض مرغداران نسبت به این شرایط به موضوع ورود کرده‌ام و روز یکشنبه نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی خواهیم نوشت تا پاسخگو بوده و به ما در مجلس توضیح دهند که این مجوز‌ها بر اساس چه ساز و کاری صادر شده است و چرا اجازه صادرات برای همه تولید کنندگان صادر نشده است.

قیمت تخم مرغ در نقاط مختلف شهر

یکی از مغازه‌داران در صادقیه به رویداد‌۲۴ می‌گوید: قیمت هر شانه تخم مرغ ۴۵ هزار تومان است و واقعیت این است که هر روز یک قیمت به ما اعلام می‌کنند و ما نیز خودمان در اعلام قیمت به مردم گیج شده‌ایم و هم خجالت می‌کشیم، مگر می‌شود قیمت‌ها تا این اندازه به صورت لحظه‌ای در نوسان باشند؟

وی ادامه داد: بسیاری از مردم که همیشه به صورت شانه‌ای تخم‌مرغ خریداری می‌کردند این روز‌ها دانه‌ای خریداری می‌کنند و این به معنای فشاری است که مردم متحمل می‌شوند. یک زمانی تخم مرغ غذای ارزانی بود و اگر کسی توان خرید مرغ یا گوشت را نداشت تخم مرغ استفاده می‌کرد، اما اکنون حتی توان خرید تخم‌مرغ را هم از مردم گرفته‌اند.

یکی از مشتریان این مغازه با حالت خشم و غم به خبرنگار رویداد‌۲۴ می‌گوید: زندگی روز به روز برایمان سخت‌تر و طاقت فرسا می‎شود، واقعا نمی‌دانم باید چه کاری برای نجات زندگی‌ام داشته باشم. تورم لحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند، اما حقوق ما همچنان ثابت است. با پول یارانه هم می‌توان یک شانه تخم مرغ با دو عدد نان سنگک خریداری کند. هر جای دنیا بگوییم با پول یارانه می‌توانیم نان و تخم مرغ بخریم به ما می‌خندند.

به سراغ یکی دیگر از مغازه‌های سطح شهر رفتیم، مغازه‌داری در خیابان سهروردی به رویداد‌۲۴ می‌گوید: ما فقط فروشنده هستیم، باورتان نمی‌شود اغلب مردم وقتی قیمت را می‌پرسند از خرید تخم مرغ منصرف می‌شوند، من هیچ‌گاه اینچنین صحنه‌هایی را ندیده بودم. برخی از تخم‌مرغ‌هایمان با برند‌های خاص البته گران‌تر هم هست و هر بسته ۶‌تایی این تخم مرغ ۱۲ هزار تومان است.

وی ادامه داد: هر روز صبح وقتی برایمان اجناس روز می‌آید ما با یک قیمت جدید برای اجناس مواجه هستیم و تغییر لحظه‌ای قیمت‌ها هم برای ما سخت است و هم برای مشتریان. امیدوارم مسئولین کمی هم به فکر ما مردم باشند.