تصمیم‌های ضربتی ناخدای جدید بورس/ رونق به بازار سرمایه بازمی‌گردد؟
رویداد۲۴ هما حسینی: بازار بورس روز گذشته توانست مرز یک میلیون و صد واحدی را بشکند و اندکی رشد داشته باشد. این افزایش یک روزه، شاید بیش از هر چیز تحت تاثیر خبری بود که رییس تازه به کرسی نشسته سازمان بورس اعلام کرد.
بر اساس آخرین مصوبه شورای عالی بورس، دامنه نوسان خرید و فروش سهام از شنبه، ۲۵ بهمن ماه، منفی دو درصد و مثبت ۶ درصد خواهد بود. تا پیش از این تصمیم، دامنه نوسان در بازار سرمایه ایران، مثبت و منفی پنج بود.
گرچه تغییر دامنه نوسان به تنهایی نمی‌تواند عامل رشد بازار باشد و شاید بتواند باعث شود ترمز ریزش بازار کمی کشیده شود، اما واکنش اولیه به اعلام خبر کاهش دامنه نوسان رشد شاخص بورس بود.
بازار سرمایه دیروز معاملات را با اعلام خبر کاهش دامنه نوسان شروع کرد و برخلاف روز‌های گذشته روندی صعودی داشت و شاخص کل این بازار تا یک میلیون و ۱۷۰ هزار واحد افزایش یافت.
معامله گران ۸۰۸ هزار معامله به ارزش ۶۹ هزار و ۴۲ میلیارد ریال انجام دادند. صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، معدنی و صنعتی گل گهر، معدنی و صنعتی چادر ملو و سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تاثیر مثبت را روی این بازار گذاشتند.
مثبت شدن بازار بورس ادامه دار است؟
هرچند مثبت شدن بازار بورس در معاملات دیروز واکنش مثبتی به خبر کاهش دامنه نوسان بود، اما سهام داران نسبت به تداوم تاثیر آن خوش بین نیستند.
داوود سوری، اقتصاددان در صفحه توییترش نوشته: «مبنای این دامنه چیست؟ چرا ۲-؟ چرا ۶+؟ این اعداد از کجا آمدند؟ چه کار مطالعاتی در مورد آن انجام شده است؟»
یکی دیگر از کاربران نیز در این باره نوشت: «شاید این دامنه نوسان نامتقارن برای زمان حال و موقتا جوابی بده که اونم البته اطمینانی نیست فقط امیدواریم بشه، ولی این زخمی که بازارو فرا گرفته جوری نیست که سرپایی درمان بشه. بایدجراحی شه و جراح شجاعی میخواد که تیغ جراحی رو برداره و دامنه نوسانو حذف کنه.»
بیشتر بخوانید:خطر سقوط بورس به کانال زیر یک میلیون واحد/ سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه بمانند یا خارج شوند؟
کاربران دیگر هم این طور نوشته‌اند: «دامنه نوسان کاهشی بورس رو از منفی ۵ کردن منفی ۲ تا بلکه جلوی ریزش شارپی رو بگیرن! این همه خلاقیت چطور به ذهن اینا می‌رسه، خب اصلا صفر کنید هیچ سهمی دیگه منفی نشه و مثل تورم همیشه با قدرت به بالا بره!»
کاربر دیگری نوشته: «این دامنه نوسان -۲ و +۶ جدیه یا شوخی؟! صورتک سرخ مگه ارزش سهام یه شرکت تو بورس نباید تابع عملکردش باشه؟! مثلا فردا فلان شرکت به چوخ بره، باید ۲% سهامش بریزه؟»
برخی کارشناسان و بخشی از فعالان بازار سرمایه نیز می‌گویند این گونه تصمیم‌ها مرهمی کوچک بر زخم بزرگ بازار سرمایه است و فقط روند تعدیل را فرسایشی می‌کند. شاید تغییر دامنه نوسان و یا حتی تزریق نقدینگی از سوی دولت به این بازار باعث تغییر وضعیت نزولی به نوسانی یا کمی صعودی بورس شود، اما تا ابهامات برطرف نشده و اعتماد به بازار برنگردد، نمی‌توان توقع تعادل و رشد چشم گیری را از بازار داشت. دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌شود که هر سهم در هر روز معاملاتی می‌تواند داشته باشد. درحال حاضر دامنه نوسان در بازار سرمایه ایران، مثبت و منفی پنج است و طبق آخرین تصمیمات شورای عالی بورس قرار است از ۲۵ بهمن ماه، دامنه نوسان خرید و فروش سهام منفی دو درصد و مثبت شش درصد شود.
در واقع درحال حاضر دامنه نوسان متقارن است، ولی قرار است از شنبه هفته آینده به حالت نامتقارن تغییر پیدا کند. معمولا کاهش دامنه نوسان با هدف ایجاد انگیزه انجام می‌شود و ممکن است باعث کاهش سرعت افت بازار شود. زیرا به جای اینکه ارزش سهم‌ها روزی پنج درصد کاهش یابد، روزی دو درصد کاهش خواهند یافت و از طرف دیگر به جای رشد پنج درصدی در روز، ۶ درصد رشد خواهند کرد.
به طور کلی، اعمال دامنه مجاز نوسان روزانه، فواید و مضراتی دارد. از فواید آن می‌توان به کاهش تلاطم بازار، محافظت از سرمایه‌گذاران، جلوگیری از بروز بحران‌های مالی، حفظ بازار و کاهش دست‌کاری قیمت اشاره کرد. همچنین تأخیر در کشف قیمت، عکس‌العمل بیش از اندازه، دخالت در معاملات، کاهش نوسان‌ها و اثر ربایشی از مضرات اعمال دامنه نوسان مجاز نرمال به شمار می‌روند.
اما نکته مهم درباره وضعیت فعلی بورس ایران این است که تغییر دامنه نوسان به تنهایی نمی‌تواند عامل رشد بازار باشد و شاید بتواند باعث شود ترمز ریزش بازار کمی کشیده شود. درواقع رشد بازار به چند عامل بسیار اساسی و کلان از جمله وضعیت بودجه، قیمت دلار و مذاکره بین ایران و آمریکا بستگی دارد. تا این ابهامات برطرف نشده و اعتماد به بازار برنگردد، نمی‌توان توقع تعادل و رشد چشم گیری را از بازار داشت.
