احتمال ورود کرونا لامبدا به ایران از ترکیه/ شرط تزریق دوز سوم واکسن در ایران
رویداد۲۴ دکتر عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ ظهر امروز در نشست خبری درباره شبهات مطرح‌شده درباره تشکیل نشدن جلسه این کمیته در سال جاری اظهار کرد: این کمیته از اردیبهشت ۱۴۰۰ با ساختار و اعضای جدید، جلسات را به صورت منظم تشکیل داده و دستاورد‌ها و دستورالعمل‌های مربوطه نیز منتشر و اطلاع رسانی شده است.
عابدینی گفت: به هیچ عنوان تعطیلی کمیته علمی کرونا مطرح نیست. بلکه ساختار این کمیته تغییر کرده و در قالب ۱۳ زیرکمیته تخصصی فعالیت‌هایش ادامه دارد. جلسات هم برگزار و به جزییات درباره درمان‌ها و مسایل کووید مانند سلامت روان، زنان و بارداری و کودکان و ... بحث و تبادل نظر می‌شود. نتایج این جلسات نیز در قالب یک سری دستاورد‌هایی به صورت دستورالعمل‌های درمانی و ... منتشر شده است.
عابدینی ادامه داد: یک سری سوالات روز و درمان‌ها هم هست که باید به صورت مشخص گفته شود. مانند عوارض واکسن‌ها و اطلاعات مورد نیاز واکسن‌ها که به ترتیب منتشر و به مراکز درمانی ارسال می‌شود. در نظر داریم برای کمیته علمی سایت جدا یا پیجی از وبدا را داشته باشیم که راحت‌تر با متخصصان و مردم ارتباط داشته باشد. تریبون اصلی کمیته علمی هم خود وزارت بهداشت است که تصمیمات و دستورالعمل‌ها را اعلام می‌کند. یکی از وظایف ما بالا بردن توان علمی کادر درمانی و خدمات پرستاری و پزشکی است و در این زمینه با همکاران مان و کادر درمان در تماس هستیم.
او تاکید کرد: گاهی این شبهه ایجاد شده که کمیته علمی امسال تشکیل نشده است. در صورتی که این گونه نیست و با قوت تمام و بیشتر از قبل این راه ادامه می‌یابد. اما برخی اساتید، چون در پلتفرم‌های واکسن فعال شده بودند، تصمیم بر آن شد که از همکاران درگیر در امر درمان و تشخیص بیماری در کمیته استفاده شود. به همین منظور تلاش شد از فیلد‌های بهداشتی درمانی سراسر کشور استفاده کنیم و در این راستا تغییراتی در اعضا داده شده است.
سه دستاورد بستری‌های موقت
دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ درباره پروتکل‌های درمانی کرونا توضیح داد: ما در خرداد امسال ویرایش دستورالعمل درمان کرونا را مطابق با استاندار‌ها و دستورالعمل‌های بین‌المللی به مراکز درمانی ابلاغ کردیم. در بخش بستری درمان‌هایی که داشتیم به ویژه در پیک‌های چهارم و پنجم، نیازمند مدیریت تخت‌های بستری بودیم و طبق صلاحدید معاونت درمان و دکتر نمکی، ما امکان بستری‌های موقت (نه سرپایی) را ایجاد کردیم. به این معنا که بیمار شرایط بستری را دارد، ولی به علت شرایط مناسب‌تر نسبت به بیماران بدحال می‌تواند ویزیت و درمان را دریافت کند و دوره درمانی را در منزل بگذراند و بستری دائم نباشد. اتفاقی که مورد استقبال قرار گرفت. چراکه بسیاری از مردم از بستری در مراکز درمانی ترس داشتند.
دکتر عابدینی به انجام یک نظرسنجی از ارائه این خدمات هم اشاره کرد و گفت: بر اساس اعلام دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، با توجه به ارائه خدمات درمان در بستری‌های موقت، کاهش ۲۰ تا ۷۰ درصدی موارد بستری در مراکز درمانی استان‌ها رقم خورد. دستاورد این طرح منجر به استقبال مردم برای گرفتن درمان در شرایط لازم، مدیریت تخت‌های بیمارستانی، جلوگیری از بدحال‌تر شدن بیماران و مدیریت مصرف اکسیژن در مراکز درمانی شد. البته این ایراد هم وجود داشت که بیماران در تردد منزل تا مراکز درمانی به عنوان ناقل در جامعه حضور داشتند، اما توضیحات لازم در این باره به آن‌ها داده می‌شد.
تزریق دوز سوم
عابدینی در پاسخ سوالی درباره تزریق دوز سوم (دوز یادآور) واکسن کرونا در برخی کشور‌ها و دستور وزیر بهداشت برای بررسی این موضوع در ایران، گفت: در سازمان جهانی بهداشت برای افراد در خطر بالای ۵۰ سال و افراد دارای نقص سیستم ایمنی تزریق دوز سوم مجاز شناخته شده است و وزیر بهداشت هم توصیه داشت این موضوع برای کادر درمان و افراد با ریسک بالا بررسی شود. این امر نیاز به مطالعات و منابع بیشتر واکسن دارد و لازم است واکسیناسیون در جامعه نیز سرعت بیشتری یافته باشد و ان‌شاءالله با تصمیمات دولت جدید برای تامین واکسن، میزان واکسن بیشتری به دستمان خواهد رسید.
وی افزود: در این زمینه نوع واکسن خاصی مطرح نیست که اگر کسی فلان واکسن را زده بود، دوز سوم را دریافت کند؛ ولی برای اینکه دوز سوم تزریق شود، شاید از بعضی پلتفرم‌ها انتخاب شود برای تزریق به همه واکسن‌ها. حتی یک دوز واکسیناسیون بین ۳۰ تا ۵۰ درصد روی شدت و مرگ و میر اثر دارد و به این معنی نیست که اگر روند کند است، آن‌هایی که اول واکسن زدند دیگر واکسیناسیون‌شان کارایی ندارد. البته این حرف، توجیهی برای دیرکرد واکسیناسیون نیست و خواهش می‌کنم واکسیناسیون سرعت بیشتری پیدا کند و البته خدا را شکر در روز‌های اخیر این روند سرعت بهتری یافته است.
فاویپیراویر از پوشش بیمه خارج نشد
این مسئول درباره داروی فاویپیراویر و اخباری از سازمان بیمه سلامت مبنی بر خروج آن از پوشش بیمه، بیان کرد: فاویپیراویر از پوشش بیمه خارج نشده است. ما تغییری در پروتکل درمانی از خرداد ۱۴۰۰ قائل نشده ایم. بیان علمی باید مستند بر مدارک باشد. اینکه در اینستاگرام با مشاهدات محدود هیاهو کنیم، درست نیست. کمیته علمی کرونا تحت تاثیر هیاهو‌ها نیست.
عابدینی گفت: نظر شخصی من این است که، چون فاویپیراویر داروی ضد ویروس خوراکی است، با توجه به رشد سریع ویروس و مقدار بسیار بالای ویروس دلتا خیلی نمی‌تواند موثر باشد. چون شاید به سطح خونی مناسب نمی‌رسد. فاویپیراویر داروی ضد ویروسی است که بر آنفلوآنزا تاثیر قطعی دارد، ولی درباره کووید۱۹ این کار را نمی‌کند. زمانی که تکثیر ویروس کرونا صورت گرفته و بیمار دچار نارسایی ریه شده است، فاویپیراویر دیگر اثر ندارد.
وی افزود:، اما از نظر مستندات باید گفت این دارو بیشتر در آسیای شرقی استفاده می‌شود و هیچ‌وقت در دستورالعمل‌های توصیه‌شده ایران قرار نگرفت و همیشه اظهار کردیم مطالعات روی آن در حال انجام است و مطالعات بالینی روی بیماران سرپایی هم انجام دادیم که هنوز نتایج آن مشخص نشده است. بر اساس مدارک ما بیشتر مطالعات نشان می‌دهد که فاویپیراویر اثر چندانی به ویژه بعد از ۳ روز اول بیماری ندارد و این موضوع در ویرایش خرداد ۱۴۰۰ آمده است. نظر ما این است که فاویپیراویر را در فاز بستری به بیمار ندهید و در فاز سرپایی هم تحت مطالعه است. در مورد پوشش بیمه هم مشخص شد تا در ستاد ملی بررسی شود.
رمدسیویر تحت پوشش بیمه است
دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ همچنین درباره هزینه‌های بیشتر از یک میلیون تومانی برای هر دوز رمدسیویر گفت: داروی رمدسیویر نیز تحت پوشش بیمه است و با مراجعه به داروخانه معتبر باید با بیمه ارائه شود و تغییری در پوشش بیمه‌ها اتفاق نیفتاده است.
وی درباره درخواست زیاد رادیولوژی و سی‌تی اسکن نیز ظهار کرد: این موضوع غیر استاندارد است. در کجای دنیا برای بیمار کرونا هر روز یا یک روز درمیان درخواست سی‌تی اسکن می‌شود؟ شاید پزشکان به خوبی به بیمار توضیح نمی‌دهند یا درخواست خود بیمارن زیاد است.
اثر مثبت پوشش واکسیناسیون بر کاهش مرگ و میر
عابدینی درباره افزایش مرگ‌ومیر‌ها با وجود تسریع واکسیناسیون هم بیان کرد: واکسیناسیون باید با سرعت بیشتری انجام شود و استقبال مردم هم در این زمینه مهم است. در برخی شهر‌ها سن واکسیناسیون به بالای ۱۸ سال رسیده است و انتظار داریم که استقبال بیشتری از این روند شاهد باشیم. ما در پیکی قرار داریم که طولانی، شدید و مرگ آور است و لزوم پیشگیری آن واکسیناسیون سریع‌تر و بهتر همچنین رعایت بیشتر پروتکل‌های درمان است.
دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ گفت: ما درک می‌کنیم که رعایت پروتکل‌ها برای مردم سخت شده باشد، اما در کرونا دلتا ریزش و لود بار ویروسی در هر فرد بیمار بسیار زیاد شده و به همین دلیل قرنطینه و رعایت اصول بهداشتی بیشتر ضرورت دارد. اما متاسفانه شاهد کاهش این رعایت‌ها هستیم و ریشه آن را می‌توان در مشکلات اقتصادی و کمبود اطلاع‌رسانی‌ها هم دید.
این مسئول با اشاره به آمار تاسف‌بار و غیرقابل باور مرگ و میر در روز‌های اخیر بیان کرد: البته از نظر درصد مرگ و میر، مبتلایان، بستری‌ها و مراجعان کاهش داشتیم و بخشی از دلایل این کاهش به درمان‌ها، افزایش توان علمی کادر درمان و مردم مربوط است. اما تعداد افراد بستری در بخش‌های ویژه به مراتب نسبت به پیک‌های قبل افزایش پیدا کرده است.
یک دقیقه سرعت بیشتر در واکسیناسیون هم شرایط را بهتر می‌کند
دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ در پاسخ به سوال همشهری درباره موثر بودن تسریع واکسیناسیون همزمان با پیک پنجم که افراد حتی پس از تزریق دوز اول احتمال ابتلا دارند و فاصله طولانی‌تری در تزریق دوز دوم و ایجاد ایمنی کامل رقم می‌خورد، اظهار کرد: ما امیدواریم با تمهیدات دولت جدید واکسیناسیون به سطحی برسد که جامعه هدف هر چه زودتر واکسینه شوند. البته در این باره نیازمند همکاری تمام ارگان‌ها هستیم.
عابدینی گفت: به نظرم شاید هیچ توجیهی وجود نداشته باشد که چرا واکسن زودتر تهیه نشد، اما هر قدر هم واکسیناسیون دیر شده باشد، همین حالا هم یک دقیقه سرعت در انجام واکسیناسیون می‌تواند شرایط بهتری را رقم بزند. پیک کنونی در ایران همان پیکی است که چند ماه پیش در هندوستان وجود داشت. هر چند این کشور هنوز نتواسنته از این پیک خارج شود، اما با واکسیناسیون تا حدودی کنترل شده است. به همین دلیل انتظار می‌رود که رعایت پروتکل‌ها از سوی مردم تا تکمیل چرخه واکسیناسیون بیشتر شود.
او ادامه داد: شاید اگر همین مقدار واکسیناسیون اندک هم انجام نمی‌شد، امروز آمار‌های بیشتری را شاهد بودیم. باید این نکته را در نظر داشت که در کشور‌هایی هم که با سویه دلتا مواجه شده‌اند، اثر مثبت پوشش واکسیناسیون قابل مشاهده است و تعداد افراد مبتلا زیاد، اما مرگ و میر آن‌ها بسیار کم است. این نشان می‌دهد که ویروس راه فرار از سیستم ایمنی را بلد است، اما یکی از امید‌هایی که ما داریم و اصرار بر واکسیناسیون این است که شدت بیماری و مرگ و میر کم شود.
دبیر کمیته علمی کووید-۱۹ اظهار کرد: در ایران ممکن است ما چند ماه دیگر پیک دیگری داشته باشیم که سرایت و عفونت پذیری بالاتری نسبت به کرونای دلتا داشته باشد و حتی واکسن‌های کنونی هم تمهیداتی نیاز داشته باشند، اما برای کاهش آسیب‌ها فعلا دو راه وجود دارد؛ واکسیناسیون جامعه هدف و رعایت پروتکل‌ها. چه بسا می‌بینیم که در کشور استرالیا هم با وجود واکسیناسیون، اما در صورت افزایش آلودگی حتی به تعداد محدود، قرنطینه‌های بسیار سخت اعمال می‌شود.
درباره ویروس جهش‌یافته لامبدا
عابدینی همچنین درباره شیوع ویروس جهش‌یافته لامبدا توضیح داد: درباره لامبدا هنوز مورد ثابت‌شده در ایران گزارش نشده، اما با توجه به مشاهده یکی دو مورد ابتلا به این سویه در کشور ترکیه، احتمال ورود ویروس به کشور ما هم وجود دارد و توصیه‌ها بر نظارت بیشتر رفت‌وآمدهاست.
این مسئول گفت: درواقع باید آزمایش‌های پی‌سی‌آر برای کسانی که در مرز‌ها رفت‌وآمد دارند انجام شود. به ویژه این که ما در فصل تابستان هستیم و سفر‌های خارجی وجود دارد. البته توصیه ما این است که مردم از سفر‌های غیرضروری و حضور در کشور‌هایی که سویه‌های جدید دلتا را تجربه می‌کنند، پرهیز کنند.
