گروههاي شاخص انتخابات عراق کداماند؟
رویداد۲۴ گروههای شاخص سیاسی عراق در انتخابات پیش رو به شرح زیر است:
مقتدی صدر و فهرست سائرون
فهرست مقتدی صدر در انتخابات گذشته با کسب ۵۴ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق، به شکل غافلگیرکنندهای توانست به بزرگترین فراکسیون پارلمان این کشور تبدیل شود. با این حال، اثر مقتدی صدر و هوادارانش در سیاست عراق، یکروزه ایجاد نشد، او و حامیانش از ابتدای اشغال نظامی امریکا در عراق یک نیروی سیاسی قدرتمند در عراق محسوب میشدند که نهایتا بعد از یک دوره طولانی نبرد با امریکاییها، تصمیم به مشارکت در فرآیند سیاسی کشور گرفتند. از آن زمان تاکنون، مقتدیصدر یکی از اصلیترین تصمیمگیران در مورد آینده سیاسی عراق و گروه او، موثرترین تاجبخش برای انتخاب نخستوزیر این کشور هستند. با این حال، صدر که چند ماه پیش یکباره قصد خود برای تحریم انتخابات را اعلام کرده بود با بازگشت دوباره به رقابتها تصمیم دارد قدرت خود را در پارلمان افزایش دهد و تعداد کرسیهایش را سه رقمی کند تا برای نخستین بار نخستوزیر نه با کمک هواداران صدر، بلکه از میان حلقه اطرافیان او انتخاب شود.
هادی عامری و فهرست فتح
فهرست فتح، نزدیک به گروههای حشدالشعبی، در انتخابات سال ۲۰۱۸ با اختلاف کمی نسبت به سائرون در جایگاه دوم ایستاد. ۴۸ کرسی پارلمان این فهرست را در جایگاه مناسبی برای تصمیمگیری در خصوص انتخاب نخستوزیر و همچنین مسائل کلیدی کشور از جمله خروج نظامیان امریکایی از خاک عراق قرار داده است. هادی عامری و ۱۲۰ هزار عضو حشدالشعبی و حامیانشان امیدوارند که بتوانند در انتخابات پیش رو نتیجه بهتری را کسب کنند، اما رقابت فشرده دیگر گروههای شیعه، از جمله حامیان مقتدی صدر، جریان حکمت و نوری مالکی و حیدر عبادی، کار را برای فهرست فتح سخت میکند، چرا که اکثریت شیعیان عراق دچار چنددستگی میشوند و همه گروهها شانس کمتری برای کسب اکثریت دارند. علاوه بر اینها، گروه تازهتاسیس «حرکت حقوق» به رهبری حسین مونس، از رهبران پیشین کتائب حزبالله، یکی از رقبای جدید جنبش فتح محسوب میشود.
حیدر عبادی و ائتلاف نصر
انتخابات ۲۰۱۸ برای حیدر عبادی یک کابوس تمامعیار بود، او به عنوان نخستوزیر وقت انتخاباتی را برگزار کرد که انتظار داشت در پی برگزاری آن همچنان به عنوان نخستوزیر به کار خود ادامه دهد، اما با کسب ۴۲ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان در این انتخابات، عملا رویاهای استمرار نخستوزیر عبادی بر باد رفت. عبادی شانس کمی برای بازگشت به قدرت دارد، اما همچنان امیدوار است که بتواند بخشی از قدرت را در انتخابات پیش رو حفظ کند.
نوری مالکی و ائتلاف دولت قانون: نوری مالکی زمانی رهبری حزب اسلامی الدعوه عراق با ۱۲۸ کرسی در پارلمان را بر عهده داشت. او از زمان اشغال نظامی عراق توسط امریکا تنها نخستوزیری است که دو دوره متوالی توانسته است حاکمیت بر این کشور را بر عهده داشته باشد. اما به مرور زمان، محبوبیت مالکی و ائتلاف تحت رهبریاش، دولت قانون، بهشدت کاهش پیدا کرده است. در انتخابات ۲۰۱۸ تعداد کرسیهای ائتلاف از ۹۲ کرسی به کمتر از ۳۰ کرسی کاهش یافت. نوری مالکی از یک سو متهم به فساد و سوءاستفاده از قدرت است و از سوی دیگر بسیاری او را یکی از نزدیکترین چهرههای سیاسی به ایران میدانند. این اتهامها و انتسابها باعث میشود که از سوی بخش بزرگی از معترضان سال ۱۳۹۸، مالکی و ائتلاف تحت رهبریاش منفور محسوب شوند.
عمار حکیم و جریان حکمت ملی
خانواده حکیم، از شناختهشدهترین رهبران مذهبی عراق محسوب میشوند و نفوذ زیادی در میان افکار عمومی به ویژه شیعیان عراقی دارند، اما زمان زیادی از تشکیل جریان حکمت ملی عراق تحت رهبری عمار حکیم نمیگذرد. جریان حکمت ملی در کنار ائتلاف دولت قانون، در واقع به نوعی جداشدگان از احزاب سنتی شیعه عراقی یعنی حزب الدعوه اسلامی و مجلس اعلای اسلامی عراق، محسوب میشوند. هر دو حزب الدعوه و مجلس اعلا، به دلیل حمایت از انقلاب اسلامی در ایران و مخالفت با جنگ تحمیلی صدام علیه ایران، از جمله نزدیکان ایران محسوب میشدند. با گذشت دههها از سرنگونی حکومت صدام، مالکی و حکیم با دور شدن از احزاب سنتی خود، به نوعی خواستار نشان دادن عدم وابستگی و انتساب خود به تهران هستند. جریان حکمت ملی که در حال حاضر ۱۹ کرسی در پارلمان عراق دارد، یکی از جریانهای رو به رشد سیاسی در عراق محسوب میشود و ممکن است بتواند در انتخابات امروز جایگاه خود را در پارلمان تقویت کند.
حسین مونس و حرکت حقوق
حرکت حقوق یک فهرست تازهتاسیس میان شیعیان است که توسط حسین مونس، از رهبران پیشین گروه کتائب حزبالله تاسیس شده است. کتائب حزبالله که در طول سالهای گذشته در کنار جنگ با تروریستهای داعش، در مبارزه با نظامیان امریکایی در خاک عراق هم مشارکت داشت، سالهاست که از سوی دولت امریکا مورد تحریم واقع شده است. با این حال، حسین مونس یا ابو علی العسکری که رهبری فهرست حرکت حقوق را برعهده دارد، هرگونه ارتباط با کتائب حزبالله را نفی میکند. او فهرستی از تکنوکراتهای جوان و تحصیلکرده عراقی را برای شرکت در انتخابات معرفی کرده است تا بتواند به عنوان یک جریان جدید با چهرههایی تازه وارد سیاست عراق شود.
اسامه نجیفی و پروژه رستگاری ملی
اسامه نجیفی، رییس پیشین پارلمان عراق در انتخابات امروز با یک ائتلاف جدید تحت عنوان «پروژه رستگاری ملی» در انتخابات مشارکت میکند. او که پیش از این دو دوره ریاست مجلس را بر عهده داشت، اکنون در میان احزاب سنی عقبتر از حزب تقدم به رهبری محمد الحلبوسی، رییس کنونی مجلس قرار دارد. با این حال با تشکیل ائتلافی از احزاب و فهرستهای کوچکتر سنی در مجلس کنونی، او اکنون نزدیک به ۳۵ کرسی پارلمان را در اختیار دارد و امیدوار است با افزایش تعداد کرسیهای خود بار دیگر به ریاست مجلس برسد.
محمد حلبوسی، حزب تقدم و ائتلاف حل
محمد حلبوسی در حال حاضر ریاست مجلس عراق را بر عهده دارد و از ائتلاف الحل تحت رهبری جمال کربولی به این مقام برگزیده شده است. برخلاف اسامه نجیفی که پایگاه رایاش در موصل است، هواداران این ائتلاف بیشتر در استان انبار عراق حضور دارند. حلبوسی از سیاستمداران نزدیک به عربستان سعودی محسوب میشود، درحالیکه اسامه نجیفی، از سیاستمداران نزدیک به ترکیه و هوادار رجب طیب اردوغان به حساب میآید.
خمیس الخنجر
بازرگان ۵۶ ساله اهل فلوجه، یکی از ثروتمندترین طرفهای اهل سنت در انتخابات است. او قصد دارد در انتخابات امروز خود را به عنوان یک سیاستمدار اثرگذار با همراهی تعدادی از نامزدهای مستقل تحت حمایتش وارد پارلمان کند و به یک رقیب جدی برای تصدی ریاست پارلمان در رقابت با محمد الحلبوسی و اسامه نجیفی تبدیل شود. خمیس خنجر به حمایت از داعش و همچنین نزدیکی با خانواده صدام، رییسجمهور معدوم عراق شهره است.
احزاب کردی
رقابت اصلی در اقلیم کردستان عراق میان دو حزب سنتی دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان است. حزب دموکرات که قدرت را در اقلیم به صورت کامل در اختیار دارد در حال حاضر با ۲۵ کرسی در پارلمان در مقابل ۱۸ کرسی اتحادیه میهنی از این حزب جلوتر است. تغییر در ترکیب کرسیهای احزاب کردی میتواند در آینده اقلیم کردستان و رهبری این منطقه نیز تاثیر داشته باشد. ۱۵ نماینده کرد از گروههای کوچکتر از جمله جنبش تغییر، حزب تازهوارد کردی هستند.