برجام، تهدید یا فرصت برای بورس؟

رویداد۲۴ اگرچه بازار سرمایه معاملات روز سه شنبه را با افت ۴ هزار واحدی شاخص کل بورس به پایان رساند؛ ولی ارزش معاملات برای چهارمین روز متوالی بالای ۳ هزار میلیارد تومان بود و به نظر می‌رسد بورس تهران منتظر یک خبر قطعی از توافق است تا حرکت خود را آغاز کند.

مصطفی محبی مجد، کارشناس بازار سرمایه ، در خصوص تاثیر توافق و احیای برجام بر این بازار بیان کرد: هیچ تحلیلگری اطلاع دقیقی از دو پارامتر مهم و تاثیرگذار بر نرخ ارز، یعنی متن توافق و میزان ذخایر ارزی کشور ندارد و فقط بر اساس برخی اخبار و اظهارنظر‌ها در رسانه‌های داخلی و خارجی، برداشت تحلیلگران مطرح می‌شود. اما به هر حال، دلار ۳۰ هزار تومانی در کشور ما ماحصل عرضه و تقاضایی بوده که نرخ دلار را در این محدوده به تعادل رسانده است و اگر توافقی صورت بگیرد، علاوه بر آنکه عرضه ارز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، تقاضای ارز هم تاثیر می‌پذیرد. معتقدم در صورت توافق، تقاضای ارز هم تغییر کرده و ما کاهش محسوسی در نرخ ارز مشاهده نخواهیم کرد؛ بنابراین با فرض توافق، نرخ ارز فقط در حدی کاهش خواهد داشت که نرخ‌های سامانه نیما و بازار آزاد به هم نزدیک شوند و پُر کردن همین اختلاف نرخ تقریبا ۴ هزار تومانی دلار نیمایی با بازار آزاد، هزینه چند میلیارد دلاری به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.

وی افزود: با این تفاسیر توافق احتمالی خبر منفی برای صنایع صادرات محور بازار سرمایه ما نخواهد بود و کاهش نرخ ارز در سامانه نیما آنقدر محسوس نیست که تاثیر منفی روی سودآوری شرکت‌ها و صنایع صادرات محور داشته باشد. ضمن اینکه در حال حاضر صنایع صادرات محور به سبب تحریم‌ها هزینه قابل توجهی متحمل می‌شوند و با احیای برجام این هزینه کاهش خواهد داشت. تاثیر مثبت توافق، احتمالاً یکی_دو فصل بعد از امضای توافق روی صورت‌های مالی صنایع صادرات محور نمایان خواهد شد.

بیشتربخوانید: مذاکرات احیای برجام چه تاثیری بر بازار‌های ایران گذاشته است؟

محبی مجد در معرفی صنایعی که از توافق احتمالی منتفع خواهند شد، گفت: به صورت سنتی گروه خودرویی و بانکی با اخبار مثبت توافق مورد اقبال بازار قرار می‌گیرند؛ اما این اقبال چندان دوامی ندارد وبعد از یک رشد کوتاه مدت، سهم‌های این گروه‌ها دوباره وارد فاز رکودی می‌شوند. از منظر تحلیلی، در صورت توافق خودروسازان امکان افزایش تیتراژ تولید و عرضه را داشته و می‌توانند از توافق بعنوان فرصتی برای رشد درآمدی استفاده کنند. ولی بانک‌ها فعلا زیرساخت‌های نرم افزاری لازم برای اتصال به سیستم بانکداری بین المللی را ندارند و بعید است که حداقل تا یک سال بعد از احیای برجام، بتوان تاثیر احیای برجام را روی صورت‌های مالی بانک‌ها مشاهده کرد و احتمالاً سهم‌های بانکی با اعلام خبر توافق چند روزی مورد اقبال بازار خواهند بود و بعد از آن پتانسیل چندانی برای رشد ندارند. خودرویی‌ها نسبت به بانکی‌ها به مراتب پتانسیل بیشتری برای رشد خواهند داشت.

کارشناس بازار سرمایه در خاتمه تصریح کرد: به طور کلی می‌توان گفت در صورت احیای برجام علاوه بر آن که نرخ ارز نیمایی به نرخ‌های بازار آزاد نزدیک می‌شود، دولت فرصتی برای اجرای برخی طرح‌های وعده داده شده از جمله احداث سالانه یک میلیون واحد مسکونی خواهد داشت. اجرای پروژه بزرگ مسکن ملی تورم زا بوده و در شرایط فعلی دولت برای اجرای چنین پروژه هایی، ناچار به بالا نگه داشتن نرخ بهره خواهد شد. اما در صورت توافق می‌توان امیدوار بود بدون دستکاری نرخ بهره، دولت به سمت اجرای پروژه‌های عمرانی و طرح مسکن ملی گام بردارد.

با این فرض، احیای برجام فرصتی هم برای صنایعی همچون سیمانی‌ها است که هم مواد اولیه خود را به صورت ریالی خریداری می‌کند و هم امکان فروش محصول در بازار داخل به صورت ریالی را دارند. گروه دوم صنایع مناسب برای سرمایه گذاری شرکت‌هایی هستند که با کمی تاخیر از احیای برجام منتفع می‌شوند. شرکت‌های صادرکننده خدمات و حمل و نقل دریایی و در مرحله بعد شرکت‌های صادرات محور در حوزه صنعتی و معدنی و پتروپالایشی و... آخرین گروهی هم که به نظر می‌رسد با احیای برجام یک رشد هیجانی و کوتاه مدت خواهد داشت و در میان مدت پتانسیل چندانی برای رشد ندارد، گروه بانکی خواهد بود.