بی‌اشتهایی عصبی چیست؟
رویداد۲۴ سیما صابری: بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا یک اختلال روانی-تغذیه‌ای است که در آن فرد مبتلا به شدت اقدام به کاهش وزن، تغذیه نامناسب و تلاش برای حفظ وزن خود به شکل بیش از حد می‌کند. علت این اختلال تغذیه‌ای پیچیده است و شامل عوامل روانی، فرهنگی، اجتماعی و بیولوژیکی می‌شود.
توجه داشته باشید که عوامل روانی مانند اضطراب، افسردگی، خشم، ترس و استرس می‌توانند باعث شروع بی اشتهایی عصبی شوند. همچنین، فرهنگ و تصورات جامعه درباره زیبایی و ظاهر افراد، نقش بسزایی در شکل گیری این اختلال دارند. در بعضی افراد، بیماری‌های جسمی مانند دیابت، آسم و سرطان نیز ممکن است باعث شروع بی‌اشتهایی عصبی شوند.
انواع آنورکسیا
آنورکسیا نروزا (Anorexia Nervosa) و آنورکسیا بولیمیا (Bulimia Nervosa) دو نوع اختلال تغذیه ارتباطی هستند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته می‌شود:
آنورکسیا نروزا
آنورکسیا نروزا بیشتر معروف به بی‌اشتهایی عصبی است. در این بیماری، افراد تمایل دارند وزن بدن خود را به شدت کاهش دهند و اغلب تصویر بدنی منفی از خود دارند. به طوری که ممکن است به صورت نامناسب رژیم بگیرند، استفراغ کنند یا از مواد مسهل استفاده کنند. افراد مبتلا به آنورکسیا نروزا به شدت از کمبود مواد غذایی و افت وزن رنج می‌برند. افراد ممکن است مشکلات کلیه، قلب و گوارشی را تجربه کنند و در موارد شدید، عوارض جدی و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.
آنورکسیا بولیمیا: آنورکسیا بولیمیا نیز یک اختلال تغذیه است که در این فرد نه تنها شامل گرسنگی و تلاش برای کاهش وزن دارد، بلکه از خوردن وعده‌های اصلی اجتناب کرده و سپس به صورت متوالی و غیر معمول و مقدار زیادی غذا مصرف می‌کند. پس از چنین خوردنی فرد بر اثر عذاب وجدان از استفراغ، تجویز دارو یا ورزش شدید استفاده می کند. این چرخه خوردن بزرگ که پس از آن تخلیه می‌شود، به صورت مکرر تکرار می‌شود. افراد مبتلا به آنورکسیا بولیمیا نیز معمولاً مشکلات جدی سلامتی، به خصوص درجهت روده و معده، تجربه می‌کنند.
به طور کلی، تفاوت بین آنورکسیا نیروزا و آنورکسیا بولیمیا در نوع و ترکیب علائم و رفتارهای خودتنظیمی است که توسط افراد مبتلا به هر کدام از این اختلالات اجرا می‌شود. با این حال، در برخی موارد، افراد ممکن است علائم و رفتارهایی را نشان دهند که همانند هر دو نوع آنورکسیا باشد.
علائم اختلال بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا
علائم بی اشتهایی عصبی شامل کاهش وزن شدید، تغذیه نامناسب، تلاش بیش از حد برای کاهش وزن، اضطراب و استرس درباره وزن و شکل بدن، کاهش اشتها، خستگی، ناراحتی معده، تغییر در دوره قاعدگی در زنان و کاهش توانایی جنسی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
بهترین روش‌ها برای جلوگیری از پرخوری
دلایل بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا
دلایل به وجود آمدن امراضی مانند بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا به طور کامل مشخص نیست، زیرا در هر فردی ترکیبی از عوامل فیزیولوژیکی، روانشناختی و محیطی موجب ایجاد آن می‌شود. با این حال، چندین عامل مرتبط با بی اشتهایی عصبی و آنورکسیا را می‌توان به شرح زیر نام برد:
عوامل روانشناختی:
افرادی که مبتلا به بی اشتهایی عصبی و آنورکسیا هستند ممکن است با مشکل در سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد تصویر بدن و مقدار پایین اعتماد به نفس مواجه باشند. این مشکلات ممکن است در به وجود آمدن رفتارهای اختلال بی‌اشتهایی عصبی مؤثر باشد.
فشار اجتماعی:
فشارهای اجتماعی و اجتماعی می‌تواند نقشی در بی اشتهایی عصبی و آنورکسیا داشته باشد. این روزها رسانه‌ها و مدلینگ سعی می‌کنند تا تصویر خاصی از زیبایی بسازند و استانداردهای زیبایی بر اساس لاغری را ترویج می‌کنند.
فشارهای رسانه‌ای و اجتماعی برای داشتن وزنی کمتر و تصویر بدنی خاص ممکن است موجب ایجاد این دست بیماری‌ها شوند.
عوامل جسمی:
به عنوان مثال، اختلالات هورمونی، مشکلات گوارشی، عوامل مرتبط با متابولیسم و ارثی می‌تواند در بروز بی اشتهایی عصبی و آنورکسیا تأثیر داشته باشد. این عوامل در کنترل اشتها و سطح انرژی بدن نقش دارند.
درمان بیماری آنورکسیا
آنورکسیا یا بی‌اشتهایی عصبی، یک اختلال روانی است که به صورت مزمن باعث کاهش اشتها و وزن بیش از حد در افراد مبتلا می‌شود. معمولاً افراد مبتلا به این بیماری دچار ترس از اضافه وزن شده و تلاش می‌کنند با رژیم غذایی سخت، استفراغ، یا هر دو، وزن خود را کنترل کنند. درمان آنورکسیا به صورت ترکیبی از رویکردهای روانشناختی، رفتاری و پزشکی انجام می‌شود. از جمله رویکردهای درمانی می‌توان به مشاوره روانشناختی، درمان شناختی-رفتاری، مداخله‌های خانوادگی و تغذیه‌ای، و فارماکوتراپی (مصرف داروها) اشاره کرد. مشاوره روانشناختی و درمان شناختی-رفتاری می‌تواند به کمک فرد در شناسایی و تغییر الگوهای نادرست تغذیه‌ای و رفتاری، بهتر شدن تصویر فرد از بدن خود و افزایش اعتماد به نفس، کشف و مدیریت عوامل موثر در بیماری و مشکلات روانی پیشرفته، مانند افسردگی یا اضطراب، کمک کند. همچنین برای درمان این بیماری مداخله‌های خانوادگی مهم بوده و با همکاری و حمایت خانواده، برنامه درمانی را تقویت و تسهیل می‌کنند. این مداخله‌ها شامل آموزش خانواده درباره بیماری، حمایت در جلوگیری از عوارض جسمی و آرامش روانی و برقراری یک رژیم تغذیه‌ای سالم می‌شود. برخی از بیماران ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان برای مراقبت دقیق و دریافت تغذیه کافی داشته باشند تا بهبودی بیشتری بیابند. درمان پزشکی شامل مشاوره تغذیه‌ای و داروها برای کنترل علائم است. مهم ترین نکته در درمان آنورکسیا، تشخیص زود بیماری و شروع درمان به موقع است.
توصیه‌هایی به افراد مبتلا به آنورکسیا
در ادامه توصیه هایی به افراد مبتلا به آنورکسیا یا بی‌اشتهایی عصبی مطرح می‌کنیم:
-مشاوره روانشناختی و درمان شناختی-رفتاری می‌تواند کمک کند تا الگوهای تفکر نادرست درباره بدن تغییر کنند. متخصصان روانشناسی در این حوزه می‌توانند به شما کمک کنند تا خودرا بپذیرید و تصویر خود از بدنتان را مثبت‌تری ببینید.
-مهم است که در این بیماری اطلاعات کافی درباره تغذیه سالم و متعادل داشته باشید. با کمک متخصصان تغذیه، برنامه غذایی مناسبی را برای شما تهیه کنید که براساس نیازهای بدنتان و سلامت عمومیتان تنظیم شده باشد.
-ورزش می‌تواند به تقویت بدن و افزایش توان جسمی‌تان کمک کند، اما باید به میزان معقول و براساس توانایی‌های فرد انجام شود. به خود و بدنتان استراحت کافی بدهید و برنامه ورزشی را با کمک یک متخصص تنظیم کنید.
-حضور و حمایت خانواده بسیار مهم است. به آنها درباره بیماری خود آموزش دهید و از آنها در راستای بهبود و بهتر شدن به طور عاطفی کمک بگیرید.
-توجه خود را از وزن به جوانب دیگر زندگی انتقال دهید. شروع به کشف سرگرمی‌ها و فعالیت‌هایی که به شما لذت می‌دهند بکنید. با دستیابی به اهداف دیگر خود، می‌توانید مشوق خود و انگیزه‌بخش‌تر باشید.
