علی‌اکبر صالحی کیست؟
رویداد۲۴ نازنین فرزان‌جو: علی اکبر صالحی دیپلمات برجسته ایرانی است؛ دیپلماتی که در دولت‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا همواره مسئولیت‌های مهمی داشته است. ریاست سازمان انرژی اتمی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی و محمود احمدی‌نژاد و سکان وزارت امور خارجه کشور در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بر عهده وی بوده است. او همچنین در دوره‌ای نیز نمایندهٔ دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است. او این مسئولیت را ۱۳۷۸ تا آذر ۱۳۸۲ یعنی در دولت سید محمد خاتمی بر عهده داشته است. علی‌اکبر صالحی از آن دست دیپلمات‌ها است که کاراکتر سیاسی خود را فراتر از جناح‌بندی‌های داخلی تعریف کرده است. همین است که موجب شده تا بتواند در دوره‌های متمادی وظیفه خطیر سکان‌داری سازمان انرژی اتمی را بر عهده بگیرد. وی اخیراً در گفتگویی به تنش‌های اخیر ایران و اسرائیل پرداخت و گفت: «باید انتقاد از خود نسبت به عملکرد و نواقص و کم‌کاری‌ها و ازدست دادن فرصت ها را داشته باشیم؛ باید تعصبات ذهنی را کنار بگذاریم. «تنهایی استراتژیکِ ایران» را در طول تاریخ ببینم؛ ایران چرا باید همواره دچار پدیده ای به اسم تنهایی استراتژیک باشد؟»
علی‌اکبر صالحی ۴ فروردین ۱۳۲۸ در عراق و شهر کربلا به دنیا آمد بنابراین در اصل نمی‌توان او را یک ایرانی خالص دانست. البته اصالت خاندان صالحی به قزوین برمی‌گردد، اما اینکه چه شد او در کربلا به دنیا آمد، به دلیل یکی از اجداد او یعنی محمدصالح برغانی قزوینی است که در دوران قاجار در این شهر ساکن بود. علی‌اکبر صالحی هنگامی‌که ۹ ساله بود به تهران آمد.
تحصیلات علی اکبر صالحی
او از ۹ سالگی تحصیلات خود را در تهران ادامه داد و پس از دریافت دیپلم دوره متوسطه در سال ۱۳۴۷ برای تحصیل به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال ۱۳۵۰ مدرک کارشناسی فیزیک را دریافت کرد. او توانست در همین رشته و در مقطع ارشد از همین دانشگاه مدرکش را بگیرد.
به گزارش رویداد۲۴ او سپس برای ادامه تحصیل به امریکا رفت و تحصیلات خود را در مؤسسه فناوری ماساچوست و تا مقطع دکترای مهندسی هسته‌ای ادامه داد. گرایش‌های پژوهشی وی محاسبات توزیع نوترون در سلول‌های سوخت راکتور، دینامیک رآکتور، مدیریت سوخت رآکتور، پردازش رایانه‌ای داده‌ها و انرژیست صالحی به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عربی و اسپانیولی تسلط کامل دارد.
ازدواج علی اکبر صالحی
زهرا راد نام همسر علی‌اکبر صالحی است و آنها سه فرزند یک دختر و دو پسر دارند. دختر آنها پزشک متخصص است که به دلیل مخالفت همسرش کار نمی‌کند و خانه‌داری می‌کند. پسر بزرگش فوق لیسانس معماری و در کار ساخت‌و‌ساز و پسر سوم آنها هم لیسانس صنایع غذایی دارد و با سرمایه پدر کار می‌کند.
آغاز فعالیت‌های علمی و سیاسی صالحی در ایران
صالحی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و در سال ۱۳۵۸ قائم‌مقام معاون آموزشی دانشگاه صنعتی شریف شد. در میانه دهه شصت او به همراه هیئتی به ایالات متحده امریکا رفت تا از میان ایرانی‌های مقیم ایالات متحده برای دانشگاه‌های کشور، هیئت علمی جذب کند. او مدتی معاون آموزشی وزیر وقت فرهنگ و آموزش عالی، ایرج فاضل بود، امّا پس از مدتی از این سمت استعفاء داد و به بخش مهندسی هسته‌ای دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف بازگشت.
صالحی در سال ۱۳۶۷ به‌عنوان نخستین رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین انتخاب شد، اما به دلیل بیماری، رئیس وقت دانشگاه صنعتی شریف نتوانست در این سمت باقی بماند و صالحی بار دیگر به ریاست دانشگاه صنعتی شریف منصوب شد. وی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ به‌عنوان رئیس دانشگاه صنعتی شریف مشغول به فعالیت بود. صالحی هم‌اکنون استاد و عضو هیئت علمی هسته دانشکده انرژی دانشگاه صنعتی شریف است.
علی اکبر صالحی در سال ۱۳۷۷ و در دوره نخست ریاست جمهوری سید محمد خاتمی به عنوان نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منصوب شد. او تا سال ۸۲ در این سمت باقی ماند. مهم‌ترین اقدام او در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۳ بود؛ وقتی که وی از سوی ایران پروتکل الحاقی پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء کرد. صالحی در سال ۱۳۸۳ و هم‌زمان با آغاز مذاکرات ایران به ریاست حسن روحانی و سه کشور اروپایی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران، از سوی کمال خرازی، وزیر امور خارجه دولت هشتم جمهوری اسلامی ایران به عنوان مشاور وزیر در مسائل بین‌الملل منصوب شده و در برخی جلسات مذاکرات هسته‌ای حضور داشت.
بیشتر بخوانید: سعید جلیلی کیست؟ + سوابق سیاسی
علی‌اکبر صالحی چهار سال معاون اکمل‌الدین احسان‌اوغلو بر سازمان کنفرانس اسلامی بود. او از این دوره به خوبی یاد کرد و گفت: «این دوره از بهترین دوران زندگی ام بود و توانستم قریب ۵۰ بار به عمره مشرف شوم.»
با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد در سال ۸۸ صالحی به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران رسید.
او در سال ۱۳۸۹ و پس از برکناری عجیب منوچهر متکی، با حفظ سمت ریاست سازمان انرژی اتمی به عنوان وزیر امور خارجه ایران انتخاب شد. برکناری منوچهر متکی زمانی اتفاق افتاد که وی به عنوان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران هم اکنون به منظور ابلاغ پیام احمدی نژاد به رئیس جمهور سنگال در این کشور به سر می‌برد.
در سال ۱۳۹۲ و در دور نخست ریاست جمهوری حسن روحانی، صالحی بار دیگر رییس سازمان انرژی اتمی ایران شد و در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ حضور داشت.
وی در دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی در سال ۹۶ به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران انتخاب شد و تا سال ۱۴۰۰ ماند. او در بهمن ۱۳۹۸ در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفت.
تهدید علی اکبر صالحی به مرگ
یکی از حواشی علی‌اکبر صالحی در مورد خصوص حضورش در مجلس است. او که در ۱۹ مهر سال ۱۳۹۴ برای پاسخ به پرسش‌های نمایندگان مجلس به این مکان رفته بود مدعی شد که وی را به اعدام تهدید کرده‌اند. یکی از نمایندگانی که او را به اعدام تهدید کرده بود، روح‌الله حسینیان است. با بالاگرفتن این ماجرا فایلی از صالحی منتشر شد که او در آن اذعان می‌کند که رفتارش در مجلس شورای اسلامی سیاسی بوده است.
روح الله حسینیان خطاب به علی اکبر صالحی گفته بود که قسم جلاله یاد کرده‌اند که وی را در تأسیسات آب سنگین اراک اعدام کنند و داخل بتن قرار دهند.
ماجرای ترور علی اکبر صالحی
علی اکبر صالحی در برنامه برمودا کامران نجف‌زاده از ماجرای ترورش پرده‌برداری کرد.در ادامه این گفتگو را می‌بینید:
