سرطان رحم چیست و عوامل خطرزا کدام است؟

رویداد۲۴| سیما صابری: سرطان رحم شایع‌ترین سرطان زنان در جهان است. این بیماری عمدتاً به دو نوع سرطان اشاره دارد که رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهند: کارسینوم آندومتر و سارکوم رحم. البته سارکوم رحم بسیار کمتر از کارسینوم آندومتر شایع است.

انواع سرطان رحم

کارسینوم آندومتر نوع شایع سرطان رحم است. این بیماری در مراحل اولیه به راحتی درمان می‌شود. نوع سارکوم رحم از جمله انواع نادر سرطان رحم است اما درمان آن دشوارتر است. در ادامه به توضیح انواع سرطان رحم خواهیم پرداخت.

کارسینوم آندومتر: این سرطان از بافت‌های غددی و یا بافت‌های همبند آندومتر، که پوشش داخلی رحم است، شروع می‌شود. چندین زیرمجموعه از این نوع سرطان وجود دارد:

- آدنوکارسینوم آندومتر (شایع‌ترین نوع، با تأثیر بر بافت‌های غددی)

- کارسینوم استرومای آندومتر (کمتر شایع، با تأثیر بر بافت‌های همبند)

- تومورهای مختلط بدخیم مولری (نادر، شامل هر دو نوع کارسینوم و سارکوم، که به عنوان کارسینوسارکوم نیز شناخته می‌شود).

سارکوم رحم: لیومیوسارکوم رحم (LMS) شایع‌ترین نوع این سرطان است. LMS از میومتریوم که لایه عضلانی رحم است شروع می‌شود.

علائم سرطان رحم

سرطان رحم در مراحل اولیه ممکن است علائمی ایجاد نکند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، شامل خونریزی غیرطبیعی واژینال و درد لگنی است. از آنجا که آنها نواحی مختلفی از رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهند، علائم سرطان آندومتر با علائم سارکوم رحم متفاوت است که باید به آن توجه کرد.

علائم سرطان آندومتر

- خونریزی غیرمرتبط با قاعدگی

- خونریزی پس از یائسگی

- ترشحات غیرطبیعی واژن بدون خون قابل مشاهده

- ادرار دشوار یا دردناک

- درد در حین مقاربت

- درد و یا توده در ناحیه لگن

- کاهش وزن ناخواسته

علائم سارکوم رحم

- خونریزی یا لکه‌بینی غیرطبیعی واژینال

- خونریزی پس از یائسگی

- ترشحات غیرطبیعی واژن بدون خون قابل مشاهده

- ادرار مکرر

- درد در شکم

- توده (برآمدگی یا رشد) در واژن

- احساس سیری دائم

از دست دادن اشتها و تغییرات در عادات روده و مثانه هنگامی که بدخیمی به اندام‌های نزدیک حمله می‌کند، رخ می‌دهد.

علل سرطان رحم

اگرچه دانشمندان به‌طور کامل علت سرطان رحم را نمی‌دانند، اما بر این باورند که عدم تعادل هورمونی در این بیماری نقش دارد. استروژن می‌تواند باعث شود که سلول‌ها و بافت‌های آندومتر سریع‌تر از حد معمول تکثیر شوند، که ممکن است به هیپرپلازی آندومتر (بزرگ شدن غیرطبیعی آندومتر) منجر شود.

عوامل خطر برای سرطان رحم شامل موارد زیر است:

بیشتر بخوانید: علائم ابتلا به سرطان دهانه رحم چیست؟

سن: سرطان آندومتر عمدتاً افراد یائسه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و میانگین سن تشخیص آن ۶۰ سال است. این بیماری در افراد زیر ۴۵ سال نادر است.

نژاد: افراد سفیدپوست کمی بیشتر احتمال دارد به سرطان آندومتر مبتلا شوند، اما افراد سیاه‌پوست بیشتر احتمال دارد از این بیماری فوت کنند. در بررسی اطلاعات بر اساس نژاد، توجه به نقش نژاد سیستماتیک در پزشکی ضروری است.

تعداد زیاد چرخه‌های قاعدگی: این موضوع به تعداد چرخه‌های قاعدگی در طول عمر فرد اشاره دارد و شامل افرادی است که اولین قاعدگی خود را قبل از ۱۲ سالگی تجربه کرده‌اند یا بعد از ۵۰ سالگی یائسه شده‌اند.

عدم بارداری قبلی: سرطان رحم در افرادی که قبلاً باردار نشده‌اند، بیشتر شایع است. یکی از توضیحات ممکن برای این ارتباط این است که بدن در دوران بارداری پروژسترون بیشتری و استروژن کمتری تولید می‌کند. احتمال دیگر این است که ناباروری با عدم تعادل بین پروژسترون و استروژن مرتبط است که می‌تواند به سرطان رحم کمک کند.

سن در زمان اولین زایمان: ارتباطی احتمالی بین سن اولین زایمان و سرطان رحم وجود دارد، اما مطالعات بیشتری برای نتیجه‌گیری قطعی لازم است.

درمان جایگزینی استروژن (ERT): در دوران یائسگی، بدن استروژن کمتری تولید می‌کند. ERT پس از یائسگی برای درمان علائمی مانند خشکی واژن، گرگرفتگی شدید و بی‌خوابی استفاده می‌شود. همچنین برای افراد در معرض خطر پوکی استخوان تجویز می‌شود. ERT با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط است، به‌ویژه زمانی که آندومتر بدون پروژسترون در معرض استروژن قرار گیرد. برای کاهش این خطر، پزشک دوزهای کم استروژن به همراه پروژسترون را تجویز می‌کند.

تاموکسیفن: خطر ابتلا به سرطان آندومتر از تاموکسیفن کمتر از ۱ درصد در سال است. این دارو برای پیشگیری و درمان سرطان پستان استفاده می‌شود. این دارو در پستان به‌عنوان ضد استروژن عمل می‌کند، اما در رحم مانند استروژن عمل می‌کند. در افراد یائسه، این درمان می‌تواند باعث رشد پوشش داخلی رحم شود که ممکن است خطر سرطان آندومتر را افزایش دهد. اگر تاموکسیفن مصرف می‌کنید، پزشک شما هر ساله علائم سرطان را در معاینات زنان بررسی خواهد کرد و باید مراقب علائم سرطان آندومتر مانند خونریزی غیرطبیعی باشید. در صورت مشاهده علائم، با پزشک خود مشورت کنید.

سندروم لینچ: این یک سندروم ارثی است که با خطر بالاتر برخی سرطان‌ها از جمله سرطان آندومتر، روده بزرگ و تخمدان همراه است. خطر ابتلا به سرطان آندومتر در جهان ۲.۶ درصد است و سندروم لینچ این خطر را به ۴۲ تا ۵۴ درصد افزایش می‌دهد.

ژنتیک: بین جهش ژنتیکی BRCA1 و افزایش کمّی خطر نوع نادر اما تهاجمی از سرطان رحم به نام سرطان آندومتر سروزی یا شبه سروزی ارتباط وجود دارد. افرادی که حامل جهش ژنتیکی BRCA1 (یا BRCA2) هستند، گاهی برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان مرتبط با این جهش ژنتیکی، ماستکتومی می‌کنند. گاهی اوقات رحم همزمان با تخمدان‌ها در صورت برنامه‌ریزی برای جراحی تخمدان‌ها برداشته می‌شود.

چاقی: بیش از ۵۰درصد موارد سرطان آندومتر با چاقی مرتبط هستند. بافت چربی آندروژن را به استروژن تبدیل می‌کند که می‌تواند باعث افزایش قرار گرفتن در معرض استروژن بدون پروژسترون شود. این امر خطر سرطان رحم را افزایش می‌دهد. سایر شرایطی که می‌توانند به این افزایش منجر شوند، شامل سندرم متابولیک و دیابت نوع دو است.