سفیر سابق فرانسه درایران: تهران به روش آمریکا پاسخ این کشور را ندهد
' فرانسوا نیکولو ' فرانسوی مصری تبار است. در سال 1940 در مصر به دنیا آمد اما از جوانی ساکن فرانسه شد. در سال 1961 در موسسه مطالعات عالی پاریس فارغ التحصیل شد و از سال 1964 در مقام دیپلمات، ماموریت های فراوانی را برای کشورش انجام داد.او درسازمان ملل، شیلی، هند، آلمان ، مجارستان و ایران فعالیت دیپلماتیک کرده است. آخرین سِمَت او سفیر فرانسه در ایران بوده که در دوارن ریاست جمهوری شیراک از سال 2001 تا 2005 همزمان با دور دوم دولت اصلاحات تداوم داشته و از آن زمان به بعد بازنشسته شده است.
در دوران بازنشستگی او محور فعالیت های خود را ایران قرار داده و در رسانه های فرانسه به عنوان متخصص مسائل ایران شناخته می شود .
کسی که نه تنها مقالات فراوانی در مورد ایران نوشته بلکه خاطرات روزانه اش را در مقام سفیر فرانسه در این کشور درسال 2006 در قالب کتابی منتشر کرده است.
او یکی از مدافعان 'برجام' است. در برنامه های مختلف تلویزیونی و در مقالات پرشمار خود، توافق هسته ای با ایران را به نفع همه دانسته است.
بعد از گذشت یک سال از توافق هسته ای در یکی از روزهای بسیار
سرد پاریس به سراغ سفیر سابق فرانسه در ایران رفتیم تا از وی بپرسیم آیا با
گذشت یک سال از اجرای توافق، برجام مطابق با انتظاراتش بوده است؟ و اینکه
آیا ترامپ این توافق را تهدید نمی کند؟ خطوط کلی برجام همان توصیه های من
درسال های 2005 و 2006 بود
نیکولو در پاسخ به این پرسش که خطوط
کلی توافق برجام را چگونه می بینید، می گوید:« بله این توافق مطابق با
انتظارات من بود. به خصوص اینکه خطوط کلی این توافق همان نکاتی بودند که من
در سال های 2005 و 2006 به عنوان کارشناس توصیه کرده بودم.» او با اشاره
به رعایت مفاد این توافق از سوی ایران ونظارت آژانس بین المللی انرژی،
برجام را توافقی خوب می داند و ادامه می دهد:« این توافق باعث خوشحالی اش
شده است؛ توافقی که به انتظارات ومنافع همه جواب می دهد و در عین حال به
نگرانی های هر دو طرف هم پاسخ می دهد. از زمان اجرای این توافق روند امور
به خوبی پیش رفته است، زیرا تخطی جدی از سوی ایران صورت نگرفته و موارد
جزئی را ایران با حسن نیت اصلاح کرده است. »
کنگره آمریکا مایه نگرانی است!
از او درباره تاثیر ترامپ و وعده اش مبنی بر کنار گذاشتن توافق پرسیدیم. آیا رئیس جمهور آمریکا به وعده اش عمل خواهد کرد؟
نیکولو می گوید: «ترامپ
در کمپین تبلیغاتی اش وعده های بعضا متناقضی داده و مشخص نیست چگونه عمل
خواهد کرد. بنابراین پیش بینی عمل او خیلی سخت است. او ابتدا گفت توافق را
پاره خواهد کرد، سپس گفت درباره آن مجددا مذاکره خواهد کرد ومدتی بعد هم از
اجرای خیلی دقیق وسختگیرانه توافق گفت و تاکید کرد هیچ کادویی به ایران
نخواهد داد. شخصا فکر می کنم ترامپ بعد از اندکی تفکر می فهمد هیچ منفعتی
درپاره کردن توافق ندارد. اما چیزی که مایه نگرانی است کنگره آمریکا است.
اکثریت بزرگی از اعضای کنگره به صورت شدیدی با توافق مخالف هستند. آنها می
توانند با تصویب قوانینی، تحریم های جدیدی به ایران تحمیل کنند.در این
شرایط ترامپ در موقعیت دشواری قرار خواهد گرفت. اگر مصوبه را وتو کند
اینگونه وانمود می شود که دوست ایران است اگر وتو نکند تحریم های جدید
تصویب خواهد شد و ایالات متحده در مقام ناقض توافق قرار خواهد گرفت. در
نتیجه وضعیت پیچیده است. معتقدم در دوران خطرناکی قرار داریم. توافق به طرز
موثری در معرض تهدید قرار گرفته است.»
تیم ترامپ علیه برنامه موشکی ایران تحریم هایی اعمال خواهد کرد!
ازنگرانی ها درمورد تیم ترامپ پرسیدیم. اینکه برخی از
کارشناسان نسبت به حضور افرادی با گرایش دشمنی با ایران درکابینه اش
ابرازنگرانی کرده اند و اینکه این دشمنی تا چه میزان برجام را تحت تاثیر
قرار می دهد؟
سفیر سابق فرانسه در ایران هم معتقد است: «تیم
ترامپ در کلیت امر دشمن ایران است. البته این احتمال وجود دارد که این تیم
تامل کند و دریابد پاره کردن توافق هسته ای در راستای منافع آمریکا نیست
اما به نظر می رسد این تیم ایران را در مواردی با مشکل روبرو خواهد کرد که
مستقیما با توافق هسته ای مرتبط نیستند. مثلا در مورد آزمایش موشک های
بالستیک. این امکان وجود دارد که تیم ترامپ مجموعه تحریم هایی را پیشنهاد
دهد.این تحریم ها از قبل بوده اند اما می توانند تشدید شوند.آنها درفکر
تنبیه ایران درصورت تداوم برنامه موشک بالستیک خواهند بود. این موضوع می
تواند مشکلاتی ایجاد کند زیرا ایران تصور می کند که موشک بالستیک به توافق
هسته ای ارتباطی ندارد من هم فکر می کنم از لحاظ حقوقی حق با ایران است.
واکنش اروپایی ها به نقض برجام و توصیه نیکولو به مقامات ایران
پرسش بعدی ما در مورد واکنش اروپایی ها به نقض احتمالی
برجام از سوی آمریکا بود. به خصوص اینکه دولت جدید بریتانیا از پیروزی
ترامپ استقبال کرده و دیداری بین رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر این کشور
هم صورت گرفت. آیا اروپا بعد از نقض احتمالی برجام از طرف آمریکایی ها
واکنش منسجمی خواهند داشت؟
نیکولو در پاسخ خود که در آن
پیشنهادی هم به مقامات کشورمان داده است می گوید:« این سوال خیلی خوبی است.
تاکنون کشورهای اروپایی به صورت علنی از توافق هسته ای دفاع کرده اند.
آنها با صراحت با ارسال پیامی برای ترامپ و تیمش گفتند اگر آمریکا توافق را
پاره کند روی حمایت ما حساب نکند و اگر آمریکایی ها در نهایت از توافق
هسته ای کنار بکشند برجام باز هم می تواند نجات یابد. توافق می تواند حفظ
شود اگر ایران از یک طرف واروپا ، روسیه و چین از طرف دیگر بخواهند آن را
اجرا کنند. تجارت و روابط اقتصادی بین این کشورها می تواند بدون آمریکا هم
جریان داشته باشد. البته دوام این توافق وابسته به این است که ایران به روش
آمریکا پاسخ دولت این کشور را ندهد. بهترین راه حل برای ایران این است به
تحریکات ایالات متحده پاسخ ندهد. اجازه دهد توافق در مسیر خودش بدون آمریکا
با 5 کشور دیگر پیش برود. در این شرایط ما با وضعیت اوایل سال های 2000
مواجه خواهیم شد زمانی که ایران با ایالات متحده رابطه ای نداشت اما با
اروپایی ها روس ها و چینی ها تجارت داشت.
وضعیت زمانی هم که پیچیده شد.
اما بسیاری از شرکت های اروپایی در ایران فعال بودند و همه کشورهای جهان با
ایران کار می کردند. هر چند که این وضعیت می تواند مشکلاتی هم به بار
بیاورد. مشخص نیست آمریکایی ها توافق را پاره کنند اما اگر هم پاره کنند
همه باید خونسردی خود را حفظ کنند. نباید به ایالات متحده پاسخی دهند و
همین روند را ادامه دهند و در نهایت این ایالات متحده هست که منزوی خواهد
شد.
یک یا دو سال دیگر ایران در وضعیت مطلوبی قرار خواهد گرفت!
سفیر فرانسه در ایران در مورد واکنش احتمالی مخالفان برجام در ایران به نقض این توافق هسته ای هم می گوید:
«من نمی توانم از زبان مخالفان برجام در ایران صحبت کنم. من می دانم در
ایران تعدادی هستند که از نابودی توافق ناراحت نخواهند شد، زیرا آنها این
توافق را هدیه به ایالات متحده و غرب می دانند. اما من فکر می کنم نابودی
این توافق در راستای منافع ایران نخواهد بود . می دانم که برخی ها از مشهود
نبودن نتیجه این توافق مایوس هستنند، زیرا گشایش مورد انتظارشان ایجاد
نشده، تحریم ها با کُندی برطرف می شوند و این یک واقعیت است، اما باید خوش
بین باشند زیرا مشکلات به این حد پیچیده و دشوار در چند هفته یا چند ماه بر
طرف نمی شوند. اگر همین وضعیت فعلی تداوم یابد و مبادلات اقتصادی توسعه
یابند فکر می کنم در روندی گام به گام همه مشکلات برطرف خواهند شد و من
شخصا فکر می کنم یک یا دو سال دیگر ایران در وضعیت مطلوبی قرار خواهد گرفت.
به عنوان نمونه حل مشکلات شبکه های بانکی برای ارتباط باایران زمان بر
خواهد بود. فعلا وضعیت مبادلات مالی خیلی خوب کار نمی کند. این مشکل ترمزی
برای توسعه تجارت است اما باید صبر کرد با گذشت زمان این مشکل هم حل خواهد
شد. »
نتانیاهو می خواهد ایرانی ها را به وادار به اشتباه کند!
سئوال بعدی به اقدامات نخست وزیر رژیم صهیونیستی و دیدار
آتی وی با ترامپ بازمی گردد، تا چه حد پیروزی ترامپ میدان مانور را برای
نتانیاهو فراهم خواهد کرد تا علیه برجام عمل کند؟
این دیپلمات
بازنشسته در این مورد هم معتقد است:«طبیعی است که یکی از مخالفان سرسخت
توافق هسته ای نتانیاهو باشد. اما به نظر من نتانیاهو به ترامپ توصیه
نخواهد کرد که بلافاصله توافق را پاره کند. او هم راهبردش این است ایران را
به سمت اشتباه سوق دهد. یعنی شرایطی فراهم کند تا ایران تن به اشتباه
بدهد.درنتیجه خیلی مهم است ایران در این مورد هم خونسردی اش را حفظ کند و
به تحریکات پاسخی ندهد. آنها می خواهند ایران را وادار کنند در مقام نخستین
نقض کننده توافق قراربگیرد. دولت ایران هم به خوبی به این مسئله واقف است و
فکر می کنم به این تحریکات پاسخی نخواهد داد.»
برقراری روابط عربستان و ایران ضروری است
دیپلمات باسابقه فرانسوی در مورد رویکرد عربستان سعودی پس از پیروزی ترامپ نسبت به برجام هم تاکید می کند: «ترامپ
دیدگاه روشنی از جهان اسلام ندارد و نگاه ساده ای دارد .در مورد عربستان
سعودی باید بگویم این کشور از ایران ترس دارد. ترس عربستان از همه نیروهایی
است که دوست ایران هستند. بنابراین من فکر می کنم که سعودی ها به رغم
مواضع شان نسبتا محتاط هستند و به اقداماتی که می تواند خلیج فارس را ناامن
کند دست نخواهند زد. زیرا پیامدهایش دامن این کشور را هم خواهد گرفت.در
نتیجه باید صبور بود و همه تلاش کنند رابطه بین دو کشور برقرار شود. ایرانی
ها باید برای ارتباط مجدد با این کشور تلاش کنند وسعودی ها هم همینطور. با
توجه به اختلاف نظرهای گسترده بین این دو کشور در سوریه، یمن ...منطقه
بدون توافق تهران و ریاض به ثبات نخواهد نرسید. هدفی که دستیابی به آن خیلی
سخت است اما باید آن را در افق دید خود نگاه داشت.»
خروج از توافق بار حقوقی ندارد
از فرانسوا نیکولو همچنین در مورد الزام
ایالات متحده به برجام پرسیدیم. آیا تصویب این سند در شورای امنیت سازمان
ملل متحد برای واشنگتن بار حقوقی دارد یا خیر؟
او معتقد است
دولت ها از لحاظ حقوقی به توافق پایبند نیستند زیرا این توافق معاهده بین
المللی نیست. این نکته را هم باید یادآوری کرد که توافق از سوی کشورها امضا
نشد. بیانیه ای بود که شش کشور موافقت خود را با آن اعلام کردند. به علاوه
آمریکایی ها توافق امضا شده را نمی خواستند و آنها خیلی روی عنوان این سند
دقیق بودند و این سند را نمی شود توافق گفت بلکه 'طرح اقدام مشترک' است.
به نوعی بیان اراده سیاسی مشترک بین این شش کشور است.در نتیجه خروج از آن
از منظر حقوقی تبعاتی برای طرفین ندارد.
هر کس رئیس جمهور فرانسه شود به برجام وفادار خواهد ماند
اما رویکرد رئیس جمهور آینده فرانسه به برجام چه خواهد بود؟
کدام یک از کاندیداهای فعلی رئیس جمهور شود با ترامپ در مورد مخالفت با
برجام هماهنگ خواهد بود؟
نیکولو در این مورد می گوید:« پاسخ من
ساده است در این مورد هیچ نگرانی ندارم . هر کسی به عنوان رئیس جمهور در
ماه می انتخاب شود فرانسه همچنان به توافق وفادار خواهد بود و با تصمیم
احتمالی ترامپ برای پاره کردن توافق مخالفت خواهد کرد. حتی ماری لوپن رهبر
جبهه ملی هم به توافق وفادار خواهد ماند.»
روابط فرانسه و ایران وارد دوران جدیدی شده است!
سئوال پایانی ما در مورد ارزیابی او از روابط تهران و پاریس بعد از برجام بود. او در پاسخ می گوید:
«از توسعه روابط ایران و فرانسه راضی ام. هر دو طرف در دوران جدیدی قرار
گرفته اند. دوران مشکلات سپری شده و دو کشور در حال برقرای روابط جدید
هستند. کارها هم با تمام مشکلات به خوبی پیش می روند. شما به قرارداد
ایرباس، بازگشت توتال، رنو و پژو نگاه کنید . مشکلات هستند ولی حل خواهند
شد و من در این مورد بی نهایت خوشبین هستم.»
