انتقاد از «طلبه لژنشین»/ دلیل هجمه به سید احمد خمینی چه بود؟
رویداد۲۴ کمتر دانش آموز دهه شصت و هفتاد است که روایتهایی از زندگی امام خمینی را در ابتدای کتابهای درسی ندیده باشد. روایت از روزهایی که امام خمینی زودتر به منزل میآمد تا برای دوستان و همسفران، چای درست کند. سه دهه بعد، حالا فرزند نوه امام خمینی، که مدت کوتاهی از معمم شدن او نمیگذرد، در جایگاه VIP مراسم عزاداریهای آئینی محرم امسال نشسته است. جایگاهی که با شیشه از جایگاه مردم عادی جدا شده است و تصاویر کولرهای گازی آن در فضای مجازی دست به دست میشود و تلاشهای او برای عادی جلوه دادن موضوع، بیشتر باعث عصبانی شدن مردم شد. او گفته بود این جایگاه برای روحانیون عالی رتبه است در حالی که خودش تازه وارد حوزه علمیه قم شده است و بسیاری از روحانیون عالی رتبه هم این رفتارها را نمیپسندند.
سید احمد خمینی در توضیحی نوشته بود «اینجا (محل برگزاری مراسم) قم هست مراسم خادمالرضا. پایین جلسه همه سینه میزنند و اون بالا معممین میشینن که لباسشون چون زیاده باعث گرمازدگی نشه و البته جایگاه ویژه هم هست و تمام روحانیون درجه یک و دو قم شرکت میکنند و اینجا جماران نیست (همونطور که در عکس هم هستند و در شبهای دیگر بیشتر خواهند بود) اما قطعا کوچکتر از آنم که بخواهم اونجا بشینم. خلاصه مهم نیست که حقالناس و تهمت است یا نه اما گفتم شاید مهم باشد.» اما این بار انتقادها بیشتر افزایش یافت و احمد خمینی ضمن عذرخواهی از مردم گفت منظورش از روحانیون درجه اول مراجع عظام و تقلید بوده و خودش را روحانی درجه دو میداند.
احمد خمینی حالا نسل چهارم و دهه هفتادی این خاندان را نمایندگی میکند. پسر بامزه اینستاگرام که به جشنواره فیلم فجر میرود، کنایههای سیسای میزند، چندی پیش در مراسمی مجلل که کاربران فضای مجازی آن را مراسم لاکچری خواندند، معمم شد و حالا در وی آی پی، به تماشای سینهزنی عوام میپردازد!
رفتاری شبیه رفتار احمد خمینی، برای حامیان سرسخت خانواده امام هم عجیب بود. آنقدر دور از ذهن که روزنامه آرمان که عموما در حمایت فرزندان شخصیتهای نظام سنگ تمام میگذارد، این بار سکوت کرد و به جز سایت جماران که بودجه آن از بودجه موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تامین میشود، کسی در مقام دفاع از این رفتار بر نیامد.
انتظار عجیبی است که دهه هفتادیها، سنتهای چهار نسل قبل را حفظ کنند اما این انتظار است که لااقل رفتار خود را به اسم پدربزرگ نگذارند. مسئلهای که ظاهرا برای احمد جوان اهمیت زیادی ندارد. چه اینکه اگر اسم پدر امام خمینی نبود، کسی او را در وی آی پی کولردار شیشهای قرار نمیداد و شاید وقتی برای امرار معاش، به روضه خوانی در نیروگاه قم و زینبیه اصفهان و جوادیه تهران میرفت، درک بهتری از زندگی فرودستان به دست میآورد؛ تصویری که در فیسبوک و اینستاگرام او کمتر دیده میشود.
خانواده خمینیها
دو فرزند پسر امام خمینی عمر درازی نداشتند. حاح مصطفی پیش از انقلاب به شهادت رسید و سید احمد خمینی دو سال بعد از وفات پدر، دوری او را طاقت نیاورد. از آن زمان نسل سوم خمینیها، وارد عرصه سیاسی شد.
سید حسن خمینی، مشهورترین چهره و متولی حرم پدر و پدربزرگ بود. رفتار او با اصلاح طلبان، باعث شد در انتهای دهه هشتاد، انتقادات تندی از طرف یاران احمدینژاد به او شود و در مطلب توهینآمیزی با تیتر «راز لپهای گل انداخته حسن خمینی چیست؟» از ثروتاندوزی او انتقاد کرد. مطلبی که در نهایت موجب توقف فعالیت سایت نوسازی شد. انتقاد به سیدحسن خمینی یک بار هم در خرداد ۸۹ اتفاق افتاد. زمانی که در حرم پدربزرگ سخنرانی میکرد و با اعتراض حاضران مواجه شد. مدتی بعد که بازسازی حرم امام خمینی به پایان رسید، بعضی از متقدان از هزینه بالا برای ساخت این مجموعه انتقاد کردند. دلجویی رهبری و سخنرانی ایشان در حرم، آبی بود بر آتش حاشیهها.
برادرها!
سیدحسن خمینی دو برادر دیگر نیز دارد. یاسر و علی دیگر فرزندان سیداحمد خمینی هستند. سید یاسر خمینی بر عکس برادران دیگر خود کمتر رسانهای است اما در عین سکوت رسانهای، سیاسیتر از برادران دیگر خود است. سید یاسر، با سیده حورا صدر، دختر سیدمحمد صدر - معاون کمال خرازی، وزیر امور خارجه در دولت اصلاحات ازدواج کرده است. سید محمد صدر، پسرخاله فاطمه طباطبایی، مادر سید یاسر خمینی و زهره صادقی - همسر سیدمحمد خاتمی - و در واقع خواهرزاده امام موسی صدر و آیتالله سید محمدباقر صدر است.
سیدعلی خمینی آخرین فرزند سیداحمد خمینی است. او هم راه پدر بزرگ، پدر، عمو و برادران خود را رفته و همچون آنان معمم شده است. سیدعلی خمینی، برخلاف یاسر حضور پررنگی در فضای اجتماعی دارد. در غیاب حسن خمینی، او مسئول اداره بیت حضرت امام است. علی سعی میکند خود را در قامت یک تئوریسین و نظریهپرداز معرفی کند و این را میشود در سخنان او مشاهده کرد. او داماد سید جواد شهرستانی است که خود داماد آیتالله سیستانی، مرجع عالی شیعه مقیم نجف است بدین ترتیب علی خمینی حلقه اتصال دو بیت خمینی و سیستانی شده است و شاید دو مکتب قم و نجف.
سیدعلی بسیار مورد توجه امام بود تا جایی که حضرت امام در اهدای یک جلد صحیفه سجادیه درباره او مینویسد: «در صورت او نور علی میبینم.» علی خمینی همان علی کوچولوی امام است که تصویر امام در حالی که او را میبوسد، در آغاز کتابهای درسی دبستانها قرار دارد.
اما نوه های دختری امام هم کم حاشیه دار نبودند. زهرا اشراقی همسر محمدرضا خاتمی و از اعضای جبهه مشارکت ایران اسلامی بود. یک بار در مصاحبه ای گفته بود سریالهای ماهواره را می بیند و به موسیقی های لوس آنجلسی گوش میدهد. این مصاحبه بهانه انتقادات تند به او شد. در آن مصاحبه اشراقی در خانه، بوت قرمز پوشیده بود و اصرار او به نمایش چهره متفاوت از زندگی نوه امام خمینی، به مذاق تندروهای اصولگرا و همچنین حامیان آنها شیرین نبود.
نعیه اشراقی گرچه حضور سیاسی کمتری دارد اما تصاویر اینترنتی دخترش، برای او حاشیههای زیادی درست کرده است. به خصوص تصاویری که از فرزند دختر او (نعیما طاهری، دختر دختر دختر امام خمینی) در کانادا منتشر شده است، انتقادات زیادی را از او در پی داشت. حتی اگر مادرش تلاش کند تصاویر او با بلوز و شلوار را با فتوشاپ، بیشتر بپوشاند!
البته نسل سوم خانواده خمینیها، عموما از حاشیه پرهیز نکردند. به نظر میرسد آنها تلاش دارند با این خبرسازیها همچنان تاثیرگذاری خود را در ایران تا حدی حفظ کنند. از حضور محمدرضا گلزار در منزل نعیه اشراقی گرفته تا حضور حسن خمینی در برنامه نود، از تلاشهای آنها برای حفظ اثرگذاری در سیاست است. گرچه در انتخابات مجلس هشتم و خبرگان پنجم و مجلس دهم، مرتضی اشراقی و سیدحسن خمینی و علی اشراقی رد صلاحیت شدند تا مشخص شود شورای نگهبان زیاد ارتباط خوبی با آنها برقرار نمیکند.