چرا داعش از القاعده خطرناک‌تر است؟

ترجمه این مقاله را در ادامه می‌خوانید:

شگفتی ها از اقدامات جریان موسوم به دولت اسلامی کماکان ادامه دارد. حملات تروریستی اخیر به بروکسل و پاریس و بر عهده گرفتن مسئولیت حملات کالیفرنیا. این حال ائتلافی علیه این گروه شکل گرفته که به دنبال تضعیف قابلیت های این گروه از جمله خاک، منابع و اعضای این گروه است. به جد معتقدم داعش قدرتمند، در حال رشد و تهدید بزرگتری نسبت به القاعده به شمار می رود. داعش از منابع مالی خوبی برخوردار است و رابطه خوبی هم با شبکه های اجتماعی دارد.

تقریبا عقب نشینی برای این گروه بی معناست، همچنان که مشغول به کشتار در یک منطقه است، حملات خشونت آمیز آنها در دیگر مناطق هم ادامه دارد. اقدامات داعش را در یک کلمه می توان خلاصه کرد: وحشیانه. و همین خصوصیت عامل پیشروی آنها است. بدون شک آسیب رسانی آنها روز به روز بیشتر خواهد شد. بی ثباتی عراق و سوریه راه را بیش از پیش برای این گروه هموار کرده است. سودای داعش یک چیز است: ایجاد اعتصاب فراگیر در منطقه.

1) قلمرو

این گروه در روزهای اوج خود یعنی بین سالهای 2014 و 2015 قلمروی بیشتری را نسبت به القاعده به تصرف خود درآورد. داعش در این سالها یک سوم از خاک عراق و سوریه را اشغال کرد. البته از آن زمان به بعد ارتش عراق و نیروهای ضد شورش سوریه با کمک های ترکیبی و عجیب و غریب آمریکا، روسیه و ایران موفقیت هایی به دست آوردند و به نظر می رسد هم اکنون داعش 40 درصد از اراضی تحت تصرفش را در عراق و 20 درصد از تصرفاتش را در سوریه از دست داده است. پیش از خرسندی از این اتفاق، نباید فراموش کرد که دو شهر کلیدی یعنی رقه در سوریه و موصل در عراق هنوز تحت تصرف این گروه هستند. آزادی این دو شهر استراتژیک به دلیل اوضاع نابسامان داخلی عراق و سوریه و فلج سیستم سیاسی آنها هنوز محقق نشده است.

2) روایت

جریان موسوم به دولت اسلامی با هدف جذب کردن نیروهای جوان وارد میدان شد، اما با ادامه سیستم حکومتی "خلافت" به نظر می رسد آمار پیوستن جوانان به این گروه کاهش یافته است. آمارها نشان می دهد، بین سالهای 2014 و 2015 که داعش سریع و خشگین مشغول گسترش قلمروی خود بود، ماهانه 1000 داوطلب برای انجام عملیات به این گروه می پیوستند. این گروه با استفاده از تبلیغات گسترده توجه زیادی را به خود جلب کردند.

اما نظرسنجی های عمومی سال 2016 نشان می دهد هویت این گروه در بین جوانان غربی در حال رنگ باختن است. 80 درصد جوانان در کشورهای غربی این گروه را به رسمیت نمی شناسند و آن را عامل اصلی وقوع بحران در خاورمیانه می دانند. در عین حال پنتاگون اعلام کرده است رقم افرادی که ماهانه به این گروه ملحق می شوند از 1000 نفر به 200 نفر تقلیل یافته است.

3) پول

برخلاف القاعده، که اغلب با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کرد، این گروه ثروتمندترین گروه تروریستی در تاریخ نام گرفته است آن هم به مدد تصرف پالایشگاه های نفت، 80 شعب بانکی در سراسر تصرفات خود و دریافت فدیه یا همان مالیات اسلامی از ساکنین مناطق تحت سلطه شان. با این همه بررسی ها نشان می دهد درآمد داعش چیزی حدود یک سوم، یعنی از حدود 80 میلیون دلار در هر ماه به 50 میلیون دلار کاهش یافته است. آن هم به لطف بمباران برخی ار تاسیسات نفتی، سوله های ذخیره سازی پول و کاهش نفت.

رقم 50 میلیون همچنان رقم قابل توجهی به شمار می رود اما شواهد نشان می دهد حاکمیت جدید این گروه به رقمی بیش از این برای اداره امور نیاز دارد. یک عضو سابق داعش اعلام کرده حقوق نیروهای این گروه قرار است به نصف تقلیل یابد.

4) دسترسی

مطالعات نشان می دهد داعش بیش از 4500 نیروی غربی در اختیار دارد که این رقم در نوع خود زنگ خطری جدی برای غرب به حساب می آید. حملات خشونت آمیز به کشورهای اروپایی مانند پاریس و بروکسل هم شاهد خوبی بر این امر است. هیچ کدام از گروه های تروریستی به این سهولت به اهداف غربی دسترسی نداشته اند. تئاتر، بازار و ادارات اهداف اصلی داعش برای حملات است چرا که خشونت و هراس بیشتری را به نمایش میگذارد.

5) شبکه های اجتماعی

دسترسی و استفاده از شبکه های اجتماعی یکی دیگر از عوامل برتری داعش نسبت به القاعده است. در حالیکه القاعده با قاچاق نوارهای ویدئویی به انتشار پیام می پرداخت، این گروه با رمزگذاری های دقیق اینترنتی برای حملات خود برنامه ریزی می کند. با اینکه مقامات کاخ سفید و پنتاگون اعلام کرده اند که ایالات متحده مقابله سایبری را علیه نیروهای داعش آغاز کرده است اما به نظر می رسد این پروژه پیشرفت چندانی نداشته است. تمرکز همزمان بر روی حملات سایبری و زمینی این گروه کار چندان ساده ای به نظر نمی رسد.

این گروه در دو مورد دیگر هم نسبت به دیگر گروه های تروریستی برتری دارد.

اول آنکه این گروه استراتژی خود را برای طولانی مدت بر روی سه حوزه متمرکز کرده است: سوریه و عراق، خاورمیانه، شمال آفریقا و حتی فراتر از آن در تمام دنیا. برای محقق کردن این استراتژی، داعش تعداد زیادی از فعالانش را به شمال آفریقا یعنی لیبی سرازیر کرده است. در حال حاضر چیزی حدود 6000 نیروی داعشی در این کشور وجود دارد که این رقم حدود 2 برابر رقم مشابه در سال گذشته است. همچنین این گروه برای پیاده کردن استراتژی "دفاع عمقی" در بیش از 40 کشور پایگاه ایجاد کرده است.

دوم، این گروه به مدد هرج و مرج مهار نشده در لیبی و بخش هایی از خاورمیانه دارای امن ترین پایگاه های تروریستی دنیااست. پایگاه هایی امن برای آموزش و اجرای عملیات تروریستی. در نهایت، در داعش کماکان بر روی یک پاشنه می چرخد، مبارزه با خشونت و خونریزی های این گروه نیازمند یک ایجاد جبهه گسترده توسط نیروهای ائتلاف ضد داعش است.