اقتصاد جهان در سراشیبی/ رکود اقتصادی دامن آلمان و انگلیس را هم گرفت

رویداد۲۴ جان کمپ در مقاله‌ای در رویترز نوشت ماهیت پس‌رفت بیشتر داده‌های اقتصادی نشان از رکود اقتصادی آشکار دارد.

رکود در چرخه اقتصادی معمولاً تا پایان چرخه میانی قابل تشخیص نیست و این نوسان‌ها و کاهش سرعت رشد اقتصاد زمان زیادی می‌برد تا خود را نشان دهد، همانطور که ویکتور زارنوویتز، اقتصاددان برجسته چرخه کسب و کار، خاطرنشان کرد: «آغاز رکود اقتصادی معمولا بحث برانگیز است و محققان در پیش بینی‌های خود از آن غافل می‌شوند.»

سیاست گذاران نیز از ترس از آسیب به اعتماد مصرف‌کننده و تجارت و بدتر شدن رکود از اعلام این خبر خودداری می‌کنند. اما تقریباً تمام شاخص‌های اصلی اقتصادی و صنعتی که راهنمای موثقی برای چرخه تجارت محسوب می‌شوند، اکنون تأیید می‌کنند که اقتصاد جهان به طور جدی رشد منفی داشته است.

تحقیقات مربوط به تولیدات جهانی، تولیدات صنعتی، سفارشات جدید، سرمایه‌گذاری تجاری، فعالیت ساخت و ساز، تولید وسایل نقلیه موتوری و حجم بار انتقال یافته در مقایسه با سال گذشته یا ثابت مانده یا روند کاهشی داشته است.

اعداد و ارقام جامع نشان می‌دهد که تولیدات و جریان تجارت در ماه مه در مقایسه با یک سال پیش هیچ تغییری نکرده است. داده‌های اخیر به دست آمده از مطالعات مربوط به خرید و تولید صنعتی نشان می‌دهد که این روند کند در ماه‌های ژوئن و ژوئیه بدتر هم شده است.

با توجه به تمام اطلاعات و معیار‌های در دست می‌توان گفت اقتصاد جهانی عمیق‌ترین رکود اقتصادی را از سال ۲۰۱۵ و در بسیاری از موارد از سال ۲۰۰۹ تاکنون تجربه می‌کند.

بازار‌های مالی و قیمت کالا‌ها احتمال رکود اقتصادی در حال حاضر یا در آینده‌ای نزدیک را به یقین نزدیک‌تر کرده است. بیش از دو ماه است که منحنی بازده خزانه‌داری آمریکا معکوس شده است و بیشترین احتمال رکود را از آوریل ۲۰۰۷ نشان می‌دهد.

شاخص‌های اصلی سهام، با وجود کاهش شدید بازده اوراق قرضه دولتی و نرخ بهره بدون ریسک، نسبت به سال گذشته یکسان مانده یا سیر نزولی داشته است.
شرکت‌های بزرگ تجاری جهان مانند کارخانه تولیدکننده مواد شیمیایی آلمان BASF و سازنده تجهیزات سنگین آمریکا Caterpillar در سال گذشته شاهد افت سهام بودند.

تولیدات صنعتی آلمان پس از آغاز جنگ تجاری میان آمریکا و چین، بیشترین کاهش سالانه را در مدت ۹ سال متحمل شده است. موتور اقتصادی اروپا، آلمان، که به طور فزاینده‌ای برای تقویت تولیدات کارخانه‌ای خود بر صادرات به آسیا متکی است بر لبه رکود اقتصادی ایستاده است و تولیدات صنعتی این کشور در ماه ژوئن ۱.۵ درصد کاهش داشته که انتظار می‌رود همین نرخ در ماه جولای هم ادامه‌دار بوده باشد.

ساجد جاوید، وزیر کشور انگلیس، هم به بی‌بی‌سی گفته است که انتظار نداشت این کشور وارد رکود اقتصادی شود تا اینکه با آماری مواجه شد که کاهش ۲ دهم درصدی رشد اقتصادی را بین ماه‌های آوریل و ژوئن مشاهده کرد.

به علاوه، کریس ویلیامسون، اقتصاددان ارشد بازرگانی در IHS Markit نیز گفت که داده‌ها نشان داده است که «اقتصاد بریتانیا در حال رکود است و این تغییرات با بحران برگزیت وخیم‌تر نیز می‌شود».

قیمت نفت از پایان ماه آوریل بیش از ۲۲ درصد و با وجود تحریم‌های ناعادلانه آمریکا علیه صادرات نفت ایران و ونزوئلا نسبت به ماه اوت سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است.

با وجود تمدید اعمال محدودیت تولید نفت عربستان سعودی و متحدانش در گروه اوپک + و نشانه‌هایی از کاهش سرعت حفاری چاه در آمریکا، همچنان تولید نفت برنت در طول ۶ ماه کاهش داشته است.

همچنین، با کاهش رشد مصرف، از اواسط سال ۲۰۱۸، قیمت کالا‌های غیرنفتی نیز کاهش یافته یا ثابت مانده است.

اشتباهات سیاستگذاری

بن برنانک، رئیس پیشین فدرال رزرو، اظهار داشت که گسترش رشد اقتصادی در بلند مدت پیر نمی‌شود، بلکه بیشتر به دلیل اشتباهات سیاسی به قتل می‌رسد. در چند دهه اخیر، بیشتر رکود‌های اقتصادی ناشی از اشتباه برخی از سیاست‌ها و نظارت‌های مالی و پولی بوده است.

مشکل کنونی ناشی از سیاست‌های تجارت است که به شدت محافظه کار شده‌اند و سعی دارند زنجیره‌های عرضه جهانی را از نو بسازند. جنگ اقتصادی بین آمریکا و چین باعث افزایش عدم قطعیت در تجارت و اختلال در برنامه‌های سرمایه‌گذاری هر دو کشور شده که تأثیرات گسترده‌ای نیز در اروپا و آسیا داشته است.

سیاست‌گذاران در سراسر جهان نسبت به رشد اقتصادی غفلت کرده‌اند و بر تعرفه‌ها، عوارض ضد قاچاق، تحریم‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری متمرکز شده‌اند که در نتیجه تاثیرات گسترده‌ای از خود به جا گذاشته است.

جان کمپ در گزارش خود نوشت: «اگر رکود جهانی تأیید شود، باید بدانیم دلیلش نگرانی زیاد سیاستگذاران درباره موضوعاتی دیگر بوده است که لزوم تأمین فضای پایدار و قابل پیش بینی برای تجارت را فراموش کرده بودند.»

رکود اقتصادی درس دردناکی خواهد بود که آن‌ها را مجبور می‌کند تا توجه خود را به سمت اقتصاد برگردانند.

منبع: رویترز، بی بی سی، گاردین