تحریم‌های اقتصادی یک جانبه نمونه آشکار نقض حقوق بین‌المللی است
رویداد۲۴ علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی عصر امروز (دوشنبه، ۲۲ مهرماه) در چهل و یکمین اجلاس اتحادیه بین‌المجالس جهانی (IPU) سخنرانی کرد.
متن سخنرانی رئیس مجلس در این اجلاس به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم رئیس؛
رئیس محترم مجلس صربستان.
رؤسای محترم مجالس.
خانم‌ها و آقایان.
ابتدائا از رئیس محترم مجلس صربستان برای میزبانی گرم و اقدامات شایسته در برگزاری این اجلاس مهم قدردانی می‌نمایم. همچنین مراتب سپاسگزاری خود را از سرکار خانم گابریلا کوئواس بارون رئیس محترم اتحادیه بین‌المجالس و نیز دبیر کل محترم اتحادیه و همکاران ایشان برای برنامه‌ریزی و هماهنگی مطلوب اعلام می‌کنم. امیدوارم موفق باشید.
خانم رئیس.
انتخاب دقیق موضوع اجلاس نشان می‌دهد که جهان امروز بیش از گذشته در معرض تحولات سریع و پیچیده‌ای قرار گرفته و نظام حقوقی بین‌المللی، اصل چندجانبه گرایی و حقوق بشر، با چالش بی‌سابقه‌ای روبرو شده است.
آینده نظام حقوقی بین‌المللی و به تبع آن، نظم بین‌المللی به تعهد و مسئولیت‌پذیری تک تک دولت‌ها و پارلمان‌های آن‌ها و تلاش جمعی وابسته است. تلاش‌های جمعی برای حفظ حقوق بین‌الملل، دیگر فقط یک گزینه خردمندانه و آرمانی نیست، بلکه تنها راه برای حفظ تعهدات و پیروی از استاندارد‌های الزام‌آور، تضمین امنیت و حفظ حاکمیت جهانی و احترام به بشریت است و البته نیازمند سازوکار‌های مؤثر جهت مقابله و مجازات موارد نقض قواعد و هنجار‌های حقوق بین‌الملل است.
یکی از آسیب‌های جدی، استفاده برخی دولت‌ها از حربه تحریم اقتصادی است که باعث گردیده قواعد و تعهدات بین‌المللی صدمه‌ی جدی ببیند؛ به ویژه اینکه در بسیاری از موارد، استفاده از تحریم‌های یکجانبه، غیرقانونی یا همان تروریسم اقتصادی به عنوان ابزاری جهت پیشبرد اهداف سیاست خارجی نامشروع برخی قدرت‌ها مورد سوءاستفاده قرار گرفته است و، چون قواعد کیفری بین‌المللی دقیقی برای این امر در نظر گرفته نشده به یک رفتار ناهنجار بدل گردیده و لطمه‌ی جدی به حقوق انسان‌ها می‌زند.
خانم رئیس؛ خانم‌ها و آقایان.
دولتمردان آمریکا در دوره‌های مختلف و به شیوه‌های متفاوت، مرتبأ قدم‌هایی را برای مقابله با هنجار‌های حقوق بین‌المللی برداشته و نظام‌های حقوق بین‌المللی را تضعیف، نقض و در پاره‌ای از موارد از پذیرش آن‌ها خودداری نموده اند، اما دولت کنونی آمریکا براساس گفتمان استثناگرایی آمریکایی سراسر نامشروع و خودخواهانه، به طور قلدر مآبانه‌ای خاک بر سیمای قوانین بین‌المللی پاشیده است، به طوری که نقض قوانین و حقوق بین‌المللی تبدیل به یک رویه دولت آمریکا شده است. این رویکرد، صلح، ثبات و امنیت جهانی را در معرض خطر قرار داده است. خروج از توافق آب و هوایی پاریس، برهم زدن توافقات کنترل تسلیحات با روسیه، برهم زدن توافقات تجاری با چین و اروپا، نشانگر عدم پایبندی این رژیم به قواعد و تعهدات بین‌المللی است.
نمونه‌ی آشکار و عینی نقض قوانین و حقوق بین المللی، خروج دولت کنونی ایالات متحده آمریکا از توافقنامه برجام و متعاقب آن، اعمال تحریم‌های اقتصادی یکجانبه و غیرقانونی علیه جمهوری اسلامی ایران است. جای تعجب اینجاست که این دولت به این اقدامات غیرقانونی بسنده نکرده و تلاش گسترده‌ای را برای همراه نمودن سایر کشور‌ها با سیاست تروریستی خود علیه ملت ایران به کار گرفته است.
اگرچه سازمان ملل متحد، کشور‌های متعدد و نهاد‌های بین‌المللی و حقوق بشری بسیاری نیز با این تحریم مخالف بوده و بر غیرقانونی بودن آن‌ها صحه گذاشته‌اند، اما نکته اینجاست که به رغم این مخالفت‌ها، تاکنون هیچ یک از نهاد‌های حقوقی بین المللی، اقدام اساسی و مؤثری برای مقابله و توقف تروریسم اقتصادی انجام نداده‌اند و این امر به نقض در قوانین بین‌المللی باز می‌گردد.
همکاران محترم.
حضار گرامی.
مقامات آمریکایی باید بفهمند که روابط بین‌الملل، شبیه تخته شطرنج است. بازیگران هرگز بازی را ترک نمی‌کنند و هر حرکت یک ضد حرکت را ایجاد می‌کند.
یکی از موارد دیگر، اقدامات غیرقانونی در ایجاد شبکه‌های تروریستی برای اهداف سیاسی است. امروز ایالات متحده نمی‌تواند انکار کند که داعش را بوجود آورده تا در سوریه و عراق ماجراجویی کند. اعتراف وزیر خارجه اسبق آمریکا در بوجود آوردن داعش و تایید چند باره این امر توسط رئیس جمهور فعلی آمریکا کفایت می‌کند. این تفکر تروریستی بزرگترین ضربه مادی و معنوی را به مردم این کشور‌ها و برخی کشور‌های دیگر وارد نمود.
ملت ایران با درخواست دولت عراق و سوریه به کمک آنان شتافت و این تروریست‌های وحشی را سرکوب کرد؛ اما سوال این است که عامل اصلی بوجود آورنده این گروه نباید مجازات شود؟ علی‌القاعده، باید شورای امنیت که مسئول صلح و امنیت جهانی است به این امر مبادرت ورزد، اما مشکل اینجاست که عامل اصلی، خود نقش تعیین کننده در این شورا دارد.
از فکاهیات روزگار این است که امروز آمریکا در سوریه بدون روش قانونی دخالت می‌کند و آن هم با بهانه سرکوب تروریسم! البته این رژیم سابقه‌ای طولانی در این شعبده بازی داشته است. نتیجه اصلی از این بحث این است که شاهد فقدان سازوکار حقوقی کارآمد جهت صیانت از حقوق و تعهدات بین‌المللی هستیم.
نمونه دیگر، رفتار وحشیانه و غیرانسانی رژیم صهیونیستی با ملت مظلوم فلسطین است که در این چند دهه به آوارگی میلیون‌ها فلسطینی و تخریب اماکن مقدس آن‌ها انجامیده است؛ اما به جای تنبیه رژیم تروریست اسرائیل، دولت آمریکا طرح نابخردانه و قلابی معامله بزرگ قرن را به عنوان جایزه این رژیم ستمگر ارائه می‌دهد.
دوستان عزیز.
لحظه‌ای درنگ نمایید که چرا طرح‌های صلح متعدد نمی‌تواند محقق شود؟ مخصوصاً این طرح قلابی که قبل از تولد، سقط جنین شد؛ زیرا مبنای آن، احقاق حقوق عادلانه ملت فلسطین نبوده و برای اهداف دیگری این طرح‌ها ارائه شده است. مخصوصاً در این معامله قرن که با پررویی، حق توطین ملت فلسطین به تجارت ترامپ - نتانیاهو تبدیل گردیده است. در چنین وضعیت غیر عادلانه‌ای نباید انتظار داشت منطقه از نظر امنیتی آرامش یابد، چون نظامات حقوقی بین‌المللی، توان حمایت از ملت مظلوم فلسطین را ندارند باید به آن‌ها حق داد که راه مقاومت را در پیش بگیرند.
این‌ها نمونه‌هایی از درد‌ها و آسیب‌های نظام حقوقی و تعهدات بین‌المللی است. برخی از سیاستمداران، نظیر سیاستمداران فعلی ایالات متحده تصور می‌کنند با اجرای شوی تبلیغاتی می‌توانند بر این نابسامانی‌ها و ستمگری‌ها سرپوش بگذارند و یا با بازی ناامن‌سازی منطقه‌ای، موجبات اخاذی از سایرین شوند. اما باید بدانند این‌ها دستاورد‌های تاکتیکی که دوره‌ی آن سرآمده و ایجاد ناامنی و تشکیل باند‌های تروریستی در درازمدت، گریبانگیر آن‌ها هم خواهد شد.
