فهرست قم و ابهامات حضور مدرسین و معتدلین

رویداد۲۴ «بنده، آقای ذوالنور و آقای زاکانی» جمله‌ای که «احمد امیرآبادی فراهانی» در معرفی سه کاندیدای اصولگرایان از حوزه قم گفت و مرجع ضمیر آن «بنده» هم خود اوست. نماینده کنونی مجلس روز جمعه از تکمیل شدن فهرست اصولگرایان قم خبر داد و گفت: شورای هماهنگی اصولگرایان قم که از احزاب و گروه‌ها و تشکل‌های اصولگرا ۲۶ نفر عضو دارد، کارنامه عملکرد بنده و آقای ذوالنور را مورد بررسی قرار دادند و به ما دو نفر به عنوان کاندیدا‌های انتخابات مجلس یازدهم در قم در لیست اصولگرایان رای دادند و در بررسی‌ها «علیرضا زاکانی» بیشترین امتیاز را کسب کرد و به عنوان نفر سوم لیست اصولگرایان قم در انتخابات مجلس یازدهم انتخاب شد.»

امیرآبادی در بخش دیگری از گفت و گوی خود همچنین به موضوع عدم روزمه‌خواهی از «علی لاریجانی» هم اشاره کرد. اشاره‌ای که «فرید مدرسی» روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی اساس آن را در توییتی زیر سوال برد و خطاب به امیرآبادی نوشت: «علی لاریجانی قرار نبود بیاید با شما که مدعی حذف شوی». همچنین این روزنامه نگار از عصبانیت «محمود نبویان» دیگر عضو جبهه پایداری به دلیل تایید حضور زاکانی در فهرست قم هم خبر داد که نبویان آن را تکذیب کرد.

مجموع گفتگو‌های توییتری پیرامون فهرست انتخاباتی اصولگرایان در قم نکات جالبی را عیان کرد که محوری‌ترین آن فهرست‌بندی در این شهر بدون «مصلحت سنجی» از جامعه مدرسین و کنار گذاشتن علی لاریجانی از فهرست بررسی‌ها و انتخاب‌ها بود. شواهد نشان می‌دهد فرآیند تصمیم گیری انتخاباتی در دستکم در قم با کنار گذاشتن محترمانه جامعه مدرسین از یک سو و حذف نه چندان محترمانه اصولگرایان معتدلی، چون لاریجانی از انجام شده است.

حذف توامان سنت و اعتدال

فهرست انتخاباتی برخی از حوزه‌های انتخابی از جمله شهر قم به دلایل گوناگون اهمیت خاصی هم برای فعالان سیاسی و حزبی و هم رسانه‌ها دارد و شاید به همین دلیل است که مشخص شدن کاندیدا‌های این شهر در رسانه‌ها بازتاب می‌یابد و مورد تحلیل واقع می‌شود. جامعه مدرسین حوزه علیمه قم هم یکی از مهم‌ترین مراکز سنتی، اما اثرگذار در فرایند تصمیم‌گیری در این شهر بوده که در سه انتخابات گذشته از علی لاریجانی حمایت کرده و حتی در سال ۹۴ در بیانیه‌ای او را به عنوان یکی از سه کاندیدای اصلح خود دانسته بود. امروز، اما برخی از اعضای شورای اصولگرایان قم موضوع لیست دادن از سوی جامعه مدرسین را هم قبول ندارند.

فهرست این دوره اصولگرایان، اما یک غایب بزرگ دارد و او رئیس مجلس است. نماینده فلسفه خوانده قم که در دوره گذشته در یک ائتلاف عجیب و نانوشته در لیست امید اصلاح طلبان هم قرار گرفت و به مجلس راه یافت. لاریجانی طی سال‌های حضور در بهارستان مشی اعتدال در پیش گرفت و هر اندازه که از رادیکالیسم پایدار برخی جریان‌ها عبور کرد و فاصله گرفت، تندرو‌ها حرمت اصولگرایی نگه نداشته و علیه او نوشتند و کار کردند. کار بدانجا رسید که امروز مدعی هستند که حتی نیازی به گرفتن رزومه از او هم برای حضور در فهرست نبوده است.

آینده سیاسی رئیس فیلسوف

شاید بدبین‌ترین اصولگرایان دهه ۷۰ و یا حتی ۸۰ هم نمی‌توانستند تصور کنند علی لاریجانی در سال ۹۸ از سوی هم فکران اصولگرای خود چنین مورد بی‌مهری قرار گیرد. این بی‌مهری‌ها موضوع تازه‌ای نیست و رادیکال‌های تندور اصولگرا از همان زمانی که لاریجانی مصلحت کشور را در امضای برجام دید و برای تصویب آن تمام تلاش خود را به کار بست؛ با او به عنوان یک عنصر نامطلوب برخورد کردند. اشاره شد که این بی مهری‌ها تازه نیست، اما شرایط سیاسی کشور آینده پیچیده‌ای را پیش روی لاریجانی قرار خواهد داد. او نه می‌تواند به عنوان یک عنصر آزاد با اصلاح طلبان بپیوندد و نه با تندور‌های پایداری موضع مشترک بیابد. شاید بخواهد تیم خود را جمع کند و بازی خود را در زمین سیاست ایران پی گیرد، اما خبر‌های تایید شده و نشده و گمانه زنی‌های این روز‌ها حکایت از آن دارد که رئیس کنونی مجلس برای انتخابات مجلس نقشه‌ای در سر ندارد و اگر قراری هم برای سیاست ورزی داشته باشد آن را برای ریاست جمهوری سیزدهم برقرار خواهد کرد.

---

تکثیر و تداوم میدانداری رادیکال‌ها؟

همانگونه که اشاره شد فهرست اصولگرایان قم در فهرست بندی خود نه در پی نظر نهادی سنتی مانند جامعه مدرسین بود و نه نیازی به نگاه اعتدالی لاریجانی حس کرد. مجتبی ذوالنور و احمد امیرآبادی فراهانی هر دو عضو جبهه پایداری هستند و «علیرضا زاکانی» عضو رهپویان ولایت. دو نفر نخست نماینده کنونی و زاکانی نماینده مجلس نهم است و هر سه هم انتقادات خاص در کارنامه خود دارند. پس می‌توان با قاطعیت گفت که در قم اصولگرایان طیف پایداری و هم خانواده آن‌ها گوی رقابت را به هر شکل ممکن ربوده اند. درباره فهرست بسته شده تاکنون اظهارنظر خاصی جز تایید از اردوگاه اصولگرایان شنیده نشده است، اما آیا این تایید به معنای قبول میدانداری پایداری‌ها و تندرو‌های اصولگرا در میدان انتخابات خواهد بود و آیا چنین نسخه‌ای قرار است برای شهر‌های دیگر هم تعمیم داده شده و اصولگرایان در برابر هر نوع اعتدال و میانه روی دنباله رو جریان پایداری شوند؟ گروه پایداری این روز‌ها به هیچ صراطی در جریان اصولگرا مستقیم نیست و ساز خود را کوک کرده است. آیا حضور دو چهره عضو این جبهه گمانه‌های حضور جدی‌تر آن‌ها را پررنگ می‌کند؟ در این صورت تکلیف شاجا (شورای ائتلاف جریان‌های اصولگرا)، جمنا (جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب) جامعه روحانیت مبارز و دیگر گروه‌های اصولگرا در منظومه تصمیم گیری‌های انتخاباتی چه خواهد بود؟

پرسش‌های بی‌پاسخی که برای پاسخ به آن‌ها باید منتظر دیگر فهرست‌های دیگر شهرها، به ویژه حوزه‌های انتخابیه بزرگ نشست.