بدهکاری بیشتر بدهکاران/ وام ۵ هزار میلیارد تومانی به خودروسازان چقدر راهگشاست؟
رویداد۲۴ ندا جعفری: آخرین اخبار از صنعت خودروسازی نشان می‌دهد که مراحل پرداخت ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار به دو خودروساز نهایی شده است. سامعی نایب رئیس انجمن سازندگان قطعات خودرو گفته پرداخت وام در شورای پول و اعتبار نهایی شده و اکنون بانک‌های عامل در حال تقسیم کار برای پرداخت این مبالغ هستند و تا اواخر بهمن این مبلغ به حساب خودروسازان واریز و قطعه سازانی که قرار است از این منابع بهره‌مند خواهند شد.
هرچند این خبر در ابتدا خوشحال کننده به نظر می‌رسد، اما در میان فعالان اقتصادی اینگونه نبوده و دو طیف کارشناس را در مقابل یکدیگر قرار داده است؛ گروهی که معتقدند در شرایط تحریم به هر نوعی باید از تولید داخلی حمایت شود. این گروه با همین استدلال با پرداخت وام موافقت و همراهی داشته‌اند. اما در مقابل کارشناس دیگری قرار گرفته‌اند که می‌گویند خودروسازی ایران، صنعتی رانتی شده و پرداخت این ارقام، پولی است که از کیسه ملت خرج می‌شود و تاثیری در بهره‌وری این صنعت نخواهد داشت زیرا ۷۰ تا ۸۰ درصد از این مبلغ بابت بدهی‌ها هزینه می‌شود و رقم باقیمانده هم آنقدر نیست که بتواند صنعت خودروسازی را دگرگون کند. مهمتر اینکه بازپرداخت این وام هم مبلغی است که باید از جیب خریداران پرداخت شود.
پرداخت وام به خودروسازان در حالی انجام می‌شود که به گفته نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس «شرکت‌های سایپا و ایرانخودرو هماکنون ۳۰ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهی دارند.» این عبارت به این معناست که عمده پول خودرو، نه به جیب صنعت خودروسازی و تولید، بلکه به عنوان سود بازپرداخت وام، در کیسه بانک‌های کشور می‌رود که اساسا هیچگونه تولیدی ندارند.
بیشتر بخوانید: توقف معاملات خودرو/ التهاب بازار خودرو کی پایان می‌یابد؟
ابراهیم احمدی عضو انجمن صنایع همگن قطعه سازان به رویداد۲۴ می‌گوید: مبلغ وام به خودروسازان در حالی پرداخت می‌شود که در صورت دیرکرد باید ۶ درصد اضافه‌تر برگردانند بنابراین وام بلاعوض نیست. ضمن اینکه برای بازپرداخت این وام خودروسازان باید ۱۸ درصد سود بدهند که با دیرکرد آن این میزان ۲۴ درصد خواهد شد.
احمدی ادامه می‌دهد: این وام‌ها معمولا یکساله پرداخت می‌شود، اما ممکن است یک مقدار تنفس هم داده شود، اما این موضوع را نباید فراموش کرد با وجودی که قیمت خودرو افزایش پیدا کرده است، باز هم خودروسازان با زیان مواجه هستند.
او می‌گوید: تنها شرکت ایران خودرو در ۹ ماهه امسال با ۸ هزار میلیارد تومان زیان روبرو شده و نمی‌تواند منکر این زیان شود، زیرا این شرکت بورسی است و همه اطلاعات آن هم باید شفاف باشد.
این عضو انجمن صنایع همگن قطعه سازان خودرو ادامه می‌دهد: ایران خودرو و سایپا مجبورند که به موقع اقساط وام خود را بپردازند، اما به خودروسازان مانند پتروشیمی‌ها اجازه قیمت‌گذاری آزاد داده نمی‌شود تا بر اساس قیمت تمام شده خودرو را به فروش برسانند؛ این در حالی است که قیمت تمام شده یک خودرو به مراتب بالاتر از قیمت‌های کنونی در بازار است.
احمدی می‌گوید: متاسفانه مشکلات خودروسازان با دادن وام حل نمی‌شود، زیرا آن‌ها را تنها بدهکارتر از قبل می‌کند ضمن آنکه تا زمانی که زیانده باشند بر اساس ماه ۱۴۱ نمی‌توانند وامی از بانک‌ها دریافت کنند و برای دریافت این اعتبار ابتدا باید از این ماده خارج شوند که آن هم نیاز به دستور مسئولین دارد.
او در مورد تولید روزانه ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ خودرو نیز می‌گوید: امیدواریم با تامین زنجیره تولید خودروسازان تعداد تولید خودرو در سال آینده کاهش پیدا نکند، اما در شرایط فعلی و شدت تحریم‌ها هر روز اوضاع سخت‌تر از قبل می‌شود.
رئیس انجمن قطعه سازان اصفهان درباره کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمت خودرو در بازار می‌گوید: در کشور‌های توسعه یافته مانند فرانسه مسلما کارگرانی هستند که توان خرید خودرو را ندارند و بانک‌ها لیزینگ می‌کنند و ماهیانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ یورو از حقوق این افراد بابت خرید خودرو کسر می‌کنند تا این افراد هم بتوانند خودرو بخرند و پس از ۳ سال هم این خودرو را برایشان تعویض می‌کنند. البته اقشار ضعیف تری هم هستند که ممکن است توان خرید خودروی لیزینگ را هم نداشته باشند و معمولا خودرو‌های دست دوم تهیه می‌کنند که قیمت آن در کشور‌های اروپایی و امریکا فوق العاده ارزان است.
او می‌گوید: معمولا کشور‌های توسعه یافته اروپایی خودرو‌های دست دوم خود را به کشور‌های ضعیف‌تر مانند لهستان، اوکراین و چک صادر می‌کنند و آن‌ها هم از این خودرو‌ها استقبال می‌کنند.
