بحران بر سر تشکیل دولت در اسرائیل به کجا میرسد؟ / تاثیر احیا برجام بر سرنوشت سیاسی نتانیاهو
رویداد۲۴ به نقل از میدل ایست آی اسرائیل همچنان در بن بست است. برای چهارمین بار در دو سال گذشته انتخابات ملی در انجا به سرانجام نرسید. نخست وزیر، بنیامین نتانیاهو برای چهارمین بار تلاش کرد تا به هر شکلی که شده یک دولت ائتلافی گسترده تشکیل دهد، اما باز هم نتوانست.
در ادامه این مطلب آمده است: نتایج انتخابات ثابت میکند که اسرائیل در یک بحران عمیق قرار دارد. جامعه بسیار تقسیم شده و سیستم سیاسی آن هم با هر دور انتخابات بیشتر و بیشتر در بحران فرو میرود.
سیزده لیست شامل یازده یهودی و دو فلسطینی در کنست، پارلمان اسرائیل نماینده خواهند شد. این لیستها کل طیف را از احزاب راست شامل برخی از طرفداران فاشیسم، نژادپرستی و ضد دگرباشان جنسی، احزاب فوق ارتدکس که خواستار برقراری حکومت سلطنتی یهودی هستند و جنبشهای لیبرال میانه رو، چپ و کمونیست میشود.
جدا از دو رقیب بزرگ، حزب لیکود به رهبری نتانیاهو با کسب ۲۵ درصد آرا و ۳۰ کرسی و یش آتید به رهبری یایر لاپید با ۱۴ درصد و ۱۷ کرسی در صدر قرار گرفتند. سایر احزاب هر کدام فقط بین چهار تا هفت درصد آرا رای دهندگان را به دست آوردند.
عملاً کل انتخابات پیرامون یک موضوع بود. حتی همه گیری کووید-۱۹ نبود که باعث مرگ بیش از ۶۰۰۰ اسرائیلی در جمعیت ۹.۲ میلیون نفری شد، هم نتوانست موضوع اصلی را تحت الاشعاع قرار دهد.
تنها موضوع اصلی این بود که آیا رای دهندگان طرفدار یا مخالف شخصیت جنجالی نتانیاهو هستند، نخست وزیری که به اتهام فساد و رشوه در محاکمه قرار گرفت، اما حاضر به کناره گیری نشد.
در این انتخابات مسائل سیاست خارجی و امنیتی کنار گذاشته شد به طوری که این موضوعات بخشی از گفتمان سیاسی سه ماه گذشته نبودند.
خستگی عمومی از مبارزات انتخاباتی خود را در نشان دادن بی تفاوتی نسبت به فوریترین مشکلات اسرائیل در خاورمیانه و عرصه بین المللی نشان داد.
اسرائیل علاقه چندانی به مذاکرات در بن بست قرار گرفته با تشکیلات خودگردان فلسطین، گسترش نگران کننده شهرکهای غیرقانونی یهودیان در کرانه باختری اشغالی یا روابط شکننده و متشنج با نوار غزه تحت کنترل حماس نشان نداد.
بیشتر بخوانید: اسرائیل فعلا بدون دولت باقی میماند؟
حتی جنگ پنهانی بین اسرائیل و ایران که طی دو سال گذشته شکل غیرمنتظره حملات دریایی متقابل را به خود گرفته نیز در این انتخابات مطرح نشد.
وال استریت ژورنال در گزارشی که به احتمال زیاد توسط منابع موساد به بیرون درز کرده، مدعی شد که کماندوهای نیروی دریایی اسرائیل به تانکرهای نفتی ایران در خلیج فارس و مدیترانه که در حال حمل نفت به سوریه بودند آسیب رساندند.
منابع اسرائیلی فاش کردند که حداقل دوازده حمله از این دست از سال ۲۰۱۹ به این سو رخ داده است. در پاسخ، نیروهای دریایی و کماندویی ایران کشتیهای متعلق به شرکتهای اسرائیلی را هدف قرار دادند. طی هفتههای اخیر دو حادثه منتسب به ایران ثبت شد.
حتی توافق نامههای عادی سازی با امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش، مردم اسرائیل را متقاعد نمیکند که این صلح دروازهای برای آشتی تاریخی با مردم فلسطین است.
با وجود این، اسرائیل نمیتواند از سرنوشت خارجی و امنیتی خود اجتناب کرده و فرار کند. در حال حاضرفلسطینیها منتظر انتخابات خود هستند، آنها هرچند بسیار اندک، اما امیدوارند که آشتی تشکیلات خودگردان و حماس نیروهای اشغالگر اسرائیلی را به چالش بکشد.
فلسطینیها همچنین امیدوارند که دولت تازه منتخب آمریکا با برنامه حقوق بشری خود، مشکلات را حل کند و اسرائیل را به چالش بکشد. در واقع، دولت جو بایدن روز پنجشنبه گفت که ۱۵ میلیون دلار به خدمات بهداشتی فلسطین که درگیر کرونا هستند کمک خواهد کرد.
با اعلام این خبر، آمریکا عملا سیاست قبلی دونالد ترامپ، که تمام کمکهای مالی واشنگتن را به فلسطین متوقف کرده بود، معکوس میکند.
ایران نیز قرار است در ماه ژوئن انتخاباتی داشته باشد که روند روابط آن با آمریکا را تعیین میکند. هر توافقی بین تهران و واشنگتن برای حل توافق هستهای رو به زوال، پیامدهای عمدهای را برای اسرائیل در پی خواهد داشت.
اگر آمریکا و ایران توافق کنند که با انجام یکسری اصلاحات یا بدون آن، به توافق هستهای برگردند و در صورت لغو تحریمها، نتانیاهو طرف بازنده خواهد بود.
صرف نظر از این، انتخابات بی نتیجه اسرائیل قبلاً سودهایی را برای طرفداران آشتی بین اسرائیل و فلسطین ایجاد کرده است.
نتانیاهو پس از سالها سرزنش شهروندان فلسطینی اسرائیل و نام بردن از آنها به عنوان "خائن" و "تروریست" اکنون به دلیل استیصال سیاسی با تملق و چاپلوسی برای جلب رضایت آنها تلاش میکند.
این دو لیست فلسطینی-اسرائیلی حاضر در انتخابات شامل رام، یک جنبش اسلامگراست که با احزاب اولترا ارتدکس نقاط مشترکی پیدا میکند، این گروه همچنین با گروههای لیبرال-ملی-کمونیست نیز لیست مشترکی دارد. در حال حاضر نتانیاهو و حامیان وی آماده هستند تا در صورت تأمین نیازهایشان از این گروه اسلامگرا حمایت کنند.
منصور عباس رهبر این گروه میتواند تصمیم بگیرد که آیا نتانیاهو پس از ۱۲ سال حضور مداوم در قدرت نخست وزیر خواهد ماند، به اپوزیسیون تبدیل خواهد شد یا دور پنجم انتخابات را در پیش رو دارد.
عباس بارها گفته است که میخواهد برادران فلسطینی خود که ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل میدهند، بخشی از جامعه اسرائیل باشند.
بنابراین، ممکن است اتفاق مثبتی در حال وقوع باشد. آمادگی ناگهانی اسرائیل برای کار با شهروندان فلسطینی اسرائیلی تأثیر خود را در روابط آینده با تشکیلات خودگردان و حتی حماس خواهد گذاشت.
برای سالها، شهروندان فلسطینی اسرائیل به عنوان یک رابط بالقوه برای گردهم آوردن اسرائیلیهای یهودی و همسایگان فلسطینی و عرب آنها تلقی میشدند. این بار ممکن است این ایده هم جواب دهد.