هشدار؛ سویه جدید کرونا با ما چه می‌کند؟
رویداد۲۴ چند هفته‌ای می‌شود که کرونا دوباره دارد در ایران عرض اندام می‌کند. بعد از اینکه چند روز پراکنده در سال ۱۴۰۱ را بدون مرگ کرونایی پشت سر گذاشتیم و خیلی‌ها خیال‌شان بابت آخرین همه‌گیری دنیا راحت شده بود، از ابتدای تابستان، اُمیکرون با جهش‌های جدید و ایمنی‌گریزش دوباره چراغ هشدار کرونا را در سراسر ایران روشن کرده است. ابتلای روزانه مجددا روی شاخه بالارونده بیماری قرار دارد و به نظر می‌رسد که این وضعیت، آغاز یک پیک دیگر باشد؛ در حال حاضر در ابتدای تابستان سومین سال کرونایی هستیم و روزهای گرمی که کمتر کسی در فضاهای عمومی و بسته ماسک به صورت دارد.
کرونا هنوز تمام نشده، ولی خیلی از مناسبات اجتماعی به روال سابق برگشته و همین می‌تواند وقتی روزانه تعداد ابتلاها زیاد می‌شود، نگران‌کننده باشد. متخصصان بیماری‌های عفونی هشدار داده‌اندکه وقتی رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش یافته یعنی ممکن است تعداد افراد زیادی درگیر بیماری شوند و وقتی جمعیت بالایی درگیر شوند، مطمئنا یک هفته تا ۱۰ روز آینده عوارض، مرگ‌ومیر و بستری بیشتر می‌شود.
BA۴ در حال حاضر در ایران دیده شده، ولی منتظر توالی‌های جدید هستیم
کرونای این روزهای ایران، از نوع اُمیکرون است، اما نه اُمیکرونی که اسفندماه آخرین موج همه‌گیری را به راه انداخت. «یک ماه پیش، وقتی که شرایط بسیار عالی بود و کرونا فروکش کرده بود، مکررا توصیه کردیم که برای باز کردن اجتماع زود است و باید دست‌کم سه، چهار هفته به جامعه وقت بدهیم تا واکنشش را ببینیم. نظر همیشگی کمیته علمی ستاد کرونا این بوده که رعایت مسائل بهداشتی همچنان باید جدی گرفته شود.»
مجید مختاری، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با این توضیحات می‌گوید: «این روزها سویه‌های BA۴ و BA۵ دارد برایمان بسیار مشکل‌ساز می‌شود. اکثر کشورهای غربی،استرالیا و بسیاری از کشورهای آمریکای شمالی گزارش‌های ابتلای بسیار بالایی از این دو سویه می‌دهند و این سویه زیرشاخه دیگری از اُمیکرون است و هنوز تغییر رفتار محسوسی نسبت به اُمیکرون‌های اولیه نداشته است که بافت ریه را تحت تاثیر جدی قرار دهد.»
با توجه به اینکه ماه محرم و مراسم بزرگ اربعین را در پیش داریم، باید احتیاط‌های بسیار جدی در یافتن موارد مثبت و قرنطینه کردن افراد مبتلا داشته باشیم. به علاوه این روزها خیلی‌ها تصور می‌کنند پاندمی تمام شده، در حالی که ما حتی به پساپاندمی هم نرسیده‌ایم و هنوز خطر کرونا در کشور ما جدی است.
سردرد، گلودرد، سرفه‌های خشک و درد قفسه سینه همان علائم مرسوم کروناست که در روزهای تابستان در بعضی موارد اسهال و استفراغ هم به آن اضافه شده و حال عمومی بیمار را وخیم‌تر می‌کند. مختاری می‌گوید BA۴ در حال حاضر در ایران دیده شده، ولی ما منتظر توالی‌هایی جدید هستیم تا ببینیم سویه‌های BA۴ و BA۵ در ایران هم غالب می‌شود یا خیر.
روند صعودی کرونا در ترکیه و عراق
عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با بیان اینکه کشورهای عراق و ترکیه در حال حاضر روند صعودی و نگران‌کننده ابتلا را گزارش می‌کنند، یادآور می‌شود: «با توجه به اینکه ماه محرم و مراسم بزرگ اربعین را در پیش داریم، باید احتیاط‌های بسیار جدی در یافتن موارد مثبت و قرنطینه کردن افراد مبتلا داشته باشیم. به علاوه این روزها خیلی‌ها تصور می‌کنند پاندمی تمام شده، در حالی که ما حتی به پساپاندمی هم نرسیده‌ایم و هنوز خطر کرونا در کشور ما جدی است. با توجه به افزایش آمار ابتلای روزانه، به نظر می‌رسد ما در تابستان مجددا یک پیک خواهیم داشت؛ درست مثل اروپا و استرالیا. ما در طول مدت همه‌گیری، معمولا یکی، دو ماه از پیک بیماری در کشورهای غربی عقب‌تر بوده‌ایم. با توجه به روند صعودی ترکیه و عراق و تا حد متوسطی کشور قطر که میزبان جام جهانی هم خواهد بود، می‌توان پیش‌بینی کرد ما هم تقریبا در یک ماه آینده یک پیک خواهیم داشت.»
بیشتربخوانید: علت افزایش ناگهانی مبتلایان به کرونا در کشور/ چه افرادی در معرض خطر ابتلا هستند
در اماکن سرپوشیده به‌خصوص مراکز درمانی حتما ماسک بزنید
مختاری معتقد است شدت این سویه‌های اُمیکرون چندان نگران‌کننده نیست، با این حال نگرانی اصلی متخصصان و کادر درمان از تعداد زیاد موارد ابتلاست که می‌تواند مجددا بیمارستان‌ها را درگیر کند و منابع انسانی حوزه درمان را دوباره به سوی خود سوق دهد. در شرایط فعلی چه توصیه‌ای برای افراد آسیب‌پذیر جامعه اهمیت دارد؟ مختاری می‌گوید: «افرادی که مستعد بیمار شدن هستند، افراد مسن و سالخورده به ویژه گروه سنی بالای ۸۰ سال، همه آنها در گروه مرگ و میر این ویروس قرار می‌گیرند؛ بهتر است بگوییم اکثر افراد قربانی کرونا، واکسن‌نزده‌ها و افراد سالخورده بودند.»
تقریبا دو، سه ماهی است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش موارد کرونا را داشته‌ایم ولی به نسبت، وضعیت داخل ایران باثبات بود. ابتلاهای زیاد در جهش‌ها قبل از اُمیکرون و پوشش قابل توجه واکسیناسیون، باعث شد که ما به یک ایمنی نسبی در کشورمان برسیم.
این عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره احتمال بازگشت محدودیت‌ها در کشور می‌گوید: «من تصمیم‌گیرنده نیستم، ولی قاطعانه گفتیم و می‌گوییم اجباری بودن ماسک در محیط‌های بسته به‌خصوص محیط‌های درمانی باید جدی گرفته شود؛ فرقی ندارد پرسنل درمانی یا مراجعه‌کننده. در فضاهای بسته مثل اتوبوس، قطارها، مترو و … ماسک باید اجباری باشد و به کسانی که ماسک نمی‌زنند تذکر داده شود.»
مختاری تاکید می‌کند: «در جلسه آینده کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا قطعا به همه این نکات اشاره خواهد شد و ما توصیه‌ها را به ستاد ملی مقابله با کرونا می‌دهیم تا تصمیم‌گیری درستی صورت بگیرد. در حال حاضر در فضای باز ماسک اجباری نیست و استفاده کردن یا نکردن از آن بستگی به خود فرد دارد. با این حال، مردم باید سعی کنند فاصله اجتماعی نسبی را رعایت کنند، زیرا نمی‌دانیم چه کسی بیمار یا سالم است و در این بین خیلی‌ها می‌توانند ناقل ویروس باشند.»
هر سناریویی که در کشورهای دیگر پیاده شده باشد، در ایران هم اتفاق می‌افتد
«هر سناریویی که در کشورهای دیگر پیاده شده باشد، در ایران هم اتفاق می‌افتد»؛ آمیتیس رمضانی، متخصص اپیدمیولوژی درباره رفتار این روزهای آخرین سویه‌های کرونا می‌گوید: «تقریبا دو، سه ماهی است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش موارد کرونا را داشته‌ایم، ولی به نسبت، وضعیت داخل ایران باثبات بود. ابتلاهای زیاد در جهش‌ها قبل از اُمیکرون و پوشش قابل توجه واکسیناسیون باعث شد ما به یک ایمنی نسبی در کشورمان برسیم.» او ادامه می‌دهد: «با این حال دو، سه هفته است که موارد مراجعه سرپایی کرونایی بیشتر و تست‌های مثبت روزانه هم به همین نسبت بیشتر شده، به‌طوری که ما به ثبت روزانه بالای هزار مورد در کشور رسیده‌ایم. اینها می‌گوید سناریویی که در کشورهای دیگر به نمایش گذاشته شده حالا به ایران رسیده است.»
به‌طور کلی، در آخرین اطلاعیه سازمان بهداشت جهانی در مورد همه‌گیری کرونا، آمارهای متوسط کشورها خبر از افزایش ۱۸ درصدی ابتلا می‌دهد. یعنی کرونا در همه جهان با چند هفته فاصله در حال اوج‌گیری است. علت این اوج‌گیری هم گسترش سویه‌های BA۴ و BA۵ عنوان شده، چراکه این سویه‌ها فرار از ایمنی دارند؛ چه ایمنی از ابتلای طبیعی و چه ایمنی ناشی از واکسن. وجود نوعی گریز از واکسن و گریز از سیستم ایمنی باعث می‌شود احتمال ابتلا بیشتر شود.
مشکل دیگری که این روزها داریم، به گفته این متخصص بیماری‌های ویروسی این است که از واکسیناسیون بخش زیادی از جامعه بیشتر از ۶ ماه گذشته و طبیعی است که با گذشت زمان، آنتی‌بادی حاصل از واکسن در بدن کاهش پیدا می‌کند. «این روزها ایمنی جمعی جامعه پایین آمده، با سویه‌ای مواجه هستیم که گریز از ایمنی هم دارد، بنابراین الان مستعد افزایش ابتلا هستیم. به نظر می‌رسد اواسط تابستان (۱۵ تا ۳۰ مرداد) شاهد پیک بعدی کرونا باشیم. به ویژه اینکه ماه محرم را در پیش داریم و در هفته‌های بعد، بازگشت حجاج از عربستان را هم خواهیم داشت. به نظر من، تا قبل از شروع پاییز یک پیک دیگر از کرونا خواهیم داشت.»
BA۴ و BA۵ می‌توانند بخش‌های تحتانی ریه را درگیر کنند
از نظر علائم بالینی، رمضانی معتقد است سویه‌های BA۴ و BA۵ نسبت به اُمیکرون اولیه کمی شدیدتر هستند. «در اُمیکرون بیشتر شاهد علائمی شبیه به سرماخوردگی بودیم که دو، سه روزه خوب می‌شد، اما BA۴ و BA۵ جدی‌تر است. در موارد ابتلای این روزها تب بیشتر است، گلودرد و اختلال در حس بویایی و چشایی هم دیده می‌شود. به علاوه این سویه‌ها جهش‌هایی دارند که باعث می‌شود تطابق ویروس با دستگاه تنفس تحتانی بیشتر باشد، بنابراین می‌تواند بیشتر باعث درگیری ریه شود و همین ممکن است بیماری را جدی‌تر کند. با این حال، به نظر نمی‌آید این پیک مثل پیک‌های سابق وسیع و شدید باشد، البته به شرط اینکه مردم همکاری و واکسیناسیون‌شان را کامل کنند.»
در آخرین اطلاعیه سازمان بهداشت جهانی در مورد همه‌گیری کرونا، آمارهای متوسط کشورها خبر از افزایش ۱۸ درصدی ابتلا می‌دهد؛ یعنی کرونا در همه جهان با چند هفته فاصله در حال اوج‌گیری است. علت این اوج‌گیری هم گسترش سویه‌های BA۴ و BA۵ عنوان شده، چراکه این سویه‌ها فرار از ایمنی دارند. چه ایمنی از ابتلای طبیعی و چه ایمنی ناشی از واکسن. وجود نوعی گریز از واکسن و گریز از سیستم ایمنی باعث می‌شود احتمال ابتلا بیشتر شود.
همه مردم امسال یک دوز واکسن کرونا بزنند
این متخصص بیماری‌های ویروسی با بیان اینکه BA۴ و BA۵ به مراتب از اُمیکرون تهاجمی‌تر هستند و می‌توانند موارد بستری را در کشور بالا ببرند، توصیه می‌کند همه افراد جامعه در سال ۱۴۰۱ یک دوز واکسن برنند: «کسانی که دو دوز زده‌اند، حتما دوز بوستر را بزنند و افراد مسن و بیماران خاص حتما برای دوز چهارم اقدام کنند. کسانی که ۶ ماه از آخرین دوز واکسن‌شان گذشته، تزریق واکسن را جدی بگیرند تا دوباره قبل از شروع بیماری‌های فصلی بتوانیم ایمنی جمعی جامعه را تا حد مناسبی افزایش دهیم.»
