با حمام قجر در قزوین آشنا شوید
رویداد۲۴ حمام قجر قزوین در فاصله اندکی از سبزه میدان واقع شده است و به همین خاطر، تاکسی‌های بسیاری از این میدان عبور می‌کنند. همچنین، برخی از خطوط اتوبوس نیز در نزدیکی میدان توقف دارند. هنگامی که به سبزه میدان رسیدید، باید بلوار نادری را به‌سمت شمال بروید. پس از آن، وارد خیابان عبید زاکانی شوید و مسیرتان را ادامه دهید تا به کوچه درگاهی برسید. دسترسی به حمام از طریق خیابان زرآبادی نیز وجود دارد.
آدرس: استان قزوین، شهر قزوین، بلوار نادری، خیابان عبید زاکانی، کوچه محمدرضا درگاهی
معرفی حمام قجر شهر قزوین
به گزارش جامعه ۲۴، حمام قجر یکی از باستانی‌ترین و زیباترین آثار تاریخی شهر قزوین است، که در دوره صفویه در محله عبید زاکانی فعلی ساخته شد و در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۶۰۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
حمام قجری در زمان فعالیت خود، بسیار فعال و پرکاربرد بوده است و بیشتر مردم شهر برای استحمام از آن استفاده می‌کردند. به مرور زمان این حمام از رونق افتاد و تبدیل به یک مکان متروکه و غیرفابل استفاده شد، سرانجام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین آن را خریداری کرد و مورد مرمت قرار داد.
تاریخچه حمام قجر شهر قزوین
حمام تاریخی قجر شهر قزوین به دستور شاه عباس دوم صفوی توسط امیر گونه خان، از سرداران و بزرگان دولت وی و در ابتدا حمام شاهی نام داشت. در دوره قاجار به‌دلیل اینکه معمار بنا از خاندان قاجاریه بود، نام حمام به «حمام قجر» تغییر پیدا کرد.
زمان احداث این حمام تاریخی و زیبا، «صحت عافیت» معادل سال ۱۰۵۷ هجری قمری عنوان شده است. در دوره‌ای تاریخی، سازندگان و معماران حمام قجر به منظور حفظ تاریخ ساخت آن را به‌صورت رمزگونه یا به شعر نوشته و با احتساب عدد ابجد، تاریخ ساخت در دل شعر حکاکی کردند. این روش باعث می‌شد که شعر در اذهان باقی بماند و اگر زمانی کتیبه بنا از بین می‌رفت، تاریخ ساخت آن محفوظ بود.
در شعر زیر نیز می‌توان به تاریخ ساخت حمام قجر پی برد:
ساخت از لطف شاه حمامی به لطافت قبول هر مقبل
چون یکی از درون برون آید صحت عافیت بود تاریخ
قسمت‌های مختلف حمام قجر شهر قزوین
وسعت حمام تاریخی قجر، مساحتی بالغ بر حدود ۱،۰۴۵ متر مربع است و شامل دو قسمت جداگانه زنانه و مردانه می‌شود؛ با این سبک طراحی، زنان و مردان می‌توانستند در طول روز و در زمان‌های مختلف از حمام استفاده کنند.
حمام قجر قزوین مانند همه حمام‌های ایرانی از سه بخش اصلی سربینه، میان‌در و گرم‌خانه تشکیل شده است. اصول معماری این حمام‌ها بر اساس طب سنتی طراحی شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که از سربینه تا گرم‌خانه، دما و رطوبت به‌تدریج افزایش می‌یابد.
درب اصلی و ورودی حمام قجر به سمت جنوب باز می‌شود و با راه‌پله مارپیچی به سربینه می‌رسد. همچنین درب دیگری نیز از سمت غرب به حمام راه داشته که احتمالا مخصوص بانوان بوده است.
سربینه: سربینه بزرگ حمام که در مرکز آن حوضچه‌ای قرار دارد، فضایی سرد و خشک دارد و باتوجه به سبک معماری ایرانی، اکثر بنا‌های این حمام به شکل هشت ضلعی طراحی شده اند. سربینه حمام قجر قزوین نیز نقشه‌ای هشت‌ضلعی دارد و از دو طاق جناغی در بخش شرقی و غربی تشکیل شده است.
به گزارش جامعه ۲۴، در پیرامون حوضچه مرکزی سکو‌هایی وجود دارد که در گذشته محل رختکن بود و در حال حاضر بخشی از اشیا موزه مردم‌شناسی در آن قرار گرفته‌اند. سربینه به‌عنوان مکانی برای تعویض لباس و آماده‌شدن برای استحمام استفاده می‌شد و توسط راهرویی که دارای طاق جناغی بسیار باریکی است، به گرم‌خانه راه می‌یافت. در گذشته سربینه علاوه بر رختکن، فضایی عمومی برای دادوستد و گپ‌وگفت بود.
میان‌در: میان‌در قسمتی است که گرم‌خانه و سربینه را از هم تفکیک می‌کند. این جداسازی فضا از طریق راهرو‌ها و هشتی‌های طولانی صورت می‌گیرد تا افراد هنگام خروج از حمام به‌طور ناگهانی از هوای گرم وارد هوای سرد نشوند.
گرم‌خانه: گرم‌خانه مردانه و زنانه به‌شکل چلیپا است و اتاقک‌هایی به منظور شست و شو در اطراف آن تعبیه شده است.
حمام قجر قزوین گرم‌خانه‌ای بزرگ شامل حوض آب سرد، خزینه آب گرم، اعیان‌نشین و آب‌انبار دارد. نحوه انتقال آب در حمام تاریخی قجر شهر قزوین، از طریق لوله‌های سفالی یا اصطلاحا «تنپوشه‌های سفالی» انجام می‌شد. از راه گرم‌خانه تا ارتفاع ۱٫۵ متر کاشی‌کاری شده و رسمی‌بندی و یزدی‌بندی سقف‌ها به زیبایی این بخش از حمام افزوده‌اند. سنگ‌های بزرگ و یک تکه‌ای برای سکو‌ها استفاده شده است که از ویژگی‌های این بنا محسوب می‌شود.
