گلایه رئیس سازمان سیا از توافق ایران و عربستان/ تهران به اهداف خود دست یافت

رویداد۲۴ وزرای خارجه عربستان سعودی و ایران روز پنجشنبه، هفته‌ها پس از توافق این دو رقیب برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با میانجیگری چین، در پکن دیدار کردند.

به گزارش اعتمادآنلاین، به نقل از وال استریت ژورنال، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود و حسین امیرعبداللهیان از ایران در مورد موضوعات مختلفی از جمله بازگشایی سفارتخانه ها، تعیین سفرا و سفر برنامه ریزی شده رئیس جمهور ایران به عربستان سعودی گفتگو کردند.

دیپلمات‌های ارشد عربستان و ایران از ۱۰ اسفندماه، زمانی که دولت‌هایشان اعلام کردند به هفت سال تنش و قطع روابط دیپلماتیک پایان می‌دهند و ظرف دو ماه سفارت‌ها را بازگشایی می‌کنند، مکرراً تلفنی صحبت کرده‌اند.

بر اساس گزارش تلویزیون دولتی عربستان، دیدار حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان کمتر از یک ساعت طول کشید. در بخش‌هایی آغازین این دیدار که هنوز خبرنگاران، عکاس‌ها و فیلمبردار‌ها در اتاق حضور داشتند پس از اینکه حسین امیرعبداللهیان گفت پرواز تهران به پکن طولانی شده است، فیصل پاسخ داد: پرواز بین ریاض و تهران فقط دو ساعت طول می‌کشد.

وال استریت ژورنال در ادامه این گزارش می‌نویسد: ایران و عربستان توسط آب‌های خلیج فارس از هم جدا شده‌اند، ده‌ها سال است که به دلیل تنش‌های امنیتی و فرقه‌ای که به رقابت آن‌ها برای تسلط منطقه‌ای دامن زده، گرفتار رابطه‌ای پرتنش شده‌اند. نقش غافلگیرکننده چین در ایجاد تنش‌زدایی که می‌تواند توازن را به ژئوپلتیک این منطقه بازگرداند قابل توجه بود و البته این نقش زمانی کارساز افتاد که رقابت‌های میان تهران و ریاض که از بهار عربی در منطقه آغاز شده بود کمرنگ‌تر شد و و قدرت‌های خارجی به جز ایالات متحده به رقابت برای نفوذ در منطقه پرداختند. این توافق نشان دهنده فصل جدیدی در رقابت بین واشنگتن و پکن است.

این توافق برخی از حساس‌ترین موضوعات بین دو کشور از جمله «حمایت ایران از حوثی‌ها در یمن» را در بر می‌گیرد. در هفته‌های پس از اعلام این خبر، عربستان سعودی همچنین به توافقی برای احیای روابط دیپلماتیک با سوریه نزدیک شده و این در حالی است که سوریه در یک دهه اخیر از حمایت‌های ایران برخوردار شده است. این مذاکرات با میانجیگری روسیه انجام شد و ایالات متحده را در حاشیه یک تحول بزرگ دیگر در خاورمیانه قرار داد.

وال استریت ژورنال در ادامه این گزارش نوشته است: به گفته افراد مطلع در اوایل این هفته، ویلیام برنز، رئیس سیا، در یک سفر اعلام نشده به عربستان سعودی از رفتار سعودی‌ها ابراز ناامیدی کرد. او به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی گفت که ایالات متحده احساس می‌کند از روند نزدیک شدن ریاض به ایران و سوریه -کشور‌هایی که به شدت تحت تحریم‌های غرب هستند- بی‌خبر مانده‌است. یک مقام آمریکایی به وال استریت ژورنال می‌گوید که برنز در مورد همکاری در زمینه اطلاعات و مبارزه با تروریسم با مقامات سعودی گفتگو کرده است.

نشست روز پنجشنبه میان وزرای خارجه عربستان و ایران پیش زمینه‌ای برای نشست سطح بالای سران کشور‌های عرب خلیج فارس و مقامات ایرانی است که شی جین پینگ، رهبر چین پیشنهاد داده تا اواخر سال جاری برگزار شود. همزمان خبرگزاری دولتی ایران ایرنا اعلام کرد که تهران برای اولین بار در هفت سال گذشته سفیر خود را در امارات منصوب کرد.

گفتگو‌های سطح بالا دیگری نیز در دست اقدام است. به گفته منابع آگاه، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، دعوت عربستان سعودی برای بازدید از این کشور را پذیرفته، اما هیچ تاریخی برای بازدید اعلام نشده است. این اولین سفر رسمی ابراهیم رئیسی به پادشاهی سعودی خواهد بود. رؤسای جمهور قبلی ایران و پادشاهان سعودی در دوره‌های قبلی که روابط میان دو کشور گرم‌تر بود، دیدار‌های مشابهی داشته اند.

برای تهران، اقدام برای بهبود روابط با ریاض، انزوای بین‌المللی را کاهش می‌دهد که از زمان اعتراضات ضد دولتی در پاییز گذشته و شکست مذاکرات با هدف بازگرداندن توافق هسته‌ای بین‌المللی ۲۰۱۵، امید‌های این کشور برای رهایی از تحریم‌های اقتصادی را از بین برده بود.

نزدیکی این کشور با ریاض به تهران کمک می‌کند تا هدف دیرینه اش برای کاهش نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه، دور کردن یکی از نزدیکترین شرکای واشنگتن از مدار این کشور و نقش دیپلماتیک فعال‌تر دادن به چین در منطقه را محقق کند.

برخلاف ایالات متحده که روابط دیپلماتیک رسمی با ایران ندارد، چین روابط دیپلماتیک و اقتصادی نزدیکی با تهران و ریاض دارد. چین بزرگترین شریک تجاری ایران و بیشترین میزان نفت را از عربستان خریداری می‌کند که همه این مسائل به اهرم‌های فشار چین در برابر تهران و ریاض تبدیل شده‌اند.