آنچه هنوز درباره آتش بس غزه نمیدانیم!
رویداد ۲۴ | رسانهها درباره توافق حماس و اسرائیل نوشتهاند، این آتشبس در عمل جنگ را متوقف میکند تا شرایط توافق اجرا شود، اما مشخص نیست آیا این به معنای پایان دائمی جنگ است یا خیر.
یکی از اهداف کلیدی جنگ اسرائیل نابودی تواناییهای نظامی و حکومتی حماس بوده است. با اینکه اسرائیل ضربات سنگینی به حماس وارد کرده، اما حماس همچنان توانایی عملیات و بازسازی خود را دارد.
همچنین مشخص نیست چه تعداد از گروگانها زنده هستند یا اینکه حماس از محل نگهداری همه آنها آگاه است یا نه.
از طرف دیگر، حماس خواستار آزادی زندانیانی شده است که اسرائیل گفته حاضر به آزاد کردن آنها نیست. این افراد ظاهراً شامل کسانی هستند که در حملات ۷ اکتبر نقش داشتهاند.
همچنین هنوز معلوم نیست آیا اسرائیل موافقت خواهد کرد که تا تاریخ مشخصی از منطقه حائل خارج شود یا حضورش در آنجا بهطور نامحدود ادامه خواهد داشت.
هر آتشبسی ممکن است شکننده باشد. آتشبسهای قبلی میان اسرائیل و حماس که جنگهای قبلی را متوقف کردهاند، بارها با درگیریهای کوچک شکسته شده و نهایتاً فروپاشیدهاند.
جدول زمانی و پیچیدگی این آتشبس به این معناست که حتی یک حادثه کوچک میتواند به تهدیدی جدی تبدیل شود.
۷ اکتبر ۲۰۲۳ و اتفاقات غزه
صدها نفر از نیروهای مسلح گروه حماس روز ۷ اکتبر سال گذشته در عملیاتی به نام طوف الاقصی حملهای بیسابقه به جنوب اسرائیل ترتیب دادند، از حصار مرزی رد شدند و به جوامع، ایستگاههای پلیس و پایگاههای نظامی حمله کردند.
حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و بیش از ۲۵۰ گروگان به غزه منتقل شدند. حماس همچنین همزمان هزاران راکت به سمت اسرائیل شلیک کرد.
اسرائیل با یک حمله نظامی عظیم پاسخ داد که ابتدا با حملات هوایی و سپس با تهاجم زمینی انجام شد. از آن زمان تاکنون، اسرائیل اهدافی در سراسر غزه را از زمین، دریا و هوا هدف قرار داده است، در حالی که حماس با شلیک راکت به اسرائیل پاسخ داده است.
حملات اسرائیل غزه را ویران کرده و منجر به کمبود شدید مواد غذایی شده است، بهطوری که کمکها به سختی به کسانی که بیشتر نیاز دارند میرسد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت غزه که تحت کنترل حماس است، بیش از ۴۶،۷۰۰ نفر – که بیشترشان غیرنظامی هستند – بر اثر حملات اسرائیل کشته شدهاند.
آتش بس فعلی پس از خونینترین جنگ در تاریخ مناقشات خاورمیانه بدست آمده است، در بیش از یکسال گذشته حدود ۵۰ هزار نفر از دو سوی درگیری (مطابق آمار رسمی) کشته شدهاند. حکومت سوریه سقوط کرده و موقعیت حزب الله لبنان پس از ترور رهبر کاریزماتیکش سید حسن نصرالله در لبنان دستخوش تغییر شده است.
مرحله اول
سخنگوی دولت نتانیاهو، دیوید منسر، اعلام کرد که ۳۳ گروگان – شامل زنان، از جمله سربازان زن، کودکان، سالمندان و افراد بیمار یا زخمی – در ازای زندانیان فلسطینی آزاد خواهند شد.
منسر گفت که تصور میشود بیشتر ۳۳ گروگان همچنان زنده باشند.
یک مقام فلسطینی به بیبیسی گفت که سه گروگان فوراً آزاد خواهند شد و باقی تبادلات طی شش هفته انجام خواهد گرفت.
در این مرحله، نیروهای اسرائیلی شروع به خروج از مناطق پرجمعیت غزه خواهند کرد.
اسرائیل همچنین به افراد آوارهشده در جنوب غزه اجازه خواهد داد که به شمال بازگردند.
تقریباً تمام ۲.۳ میلیون نفر جمعیت غزه به دلیل دستورات تخلیه اسرائیل، حملات هوایی و درگیریهای زمینی مجبور به ترک خانههایشان شدهاند.
کمکهای انسانی نیز به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت و صدها کامیون در روز اجازه ورود به غزه خواهند داشت.
این مقام فلسطینی اضافه کرد که مذاکرات دقیق برای مراحل دوم و سوم از روز شانزدهم آتشبس آغاز خواهد شد.
مرحله دوم
جزئیات مرحله دوم هنوز مشخص نیست، اما چارچوب کلی آن در پیشنویسهای رسانهای افشا شده است.
در این مرحله، باقی گروگانهای مرد – سربازان و غیرنظامیان – در ازای آزادی بیشتر زندانیان فلسطینی آزاد خواهند شد.
از میان حدود ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی که اسرائیل موافقت کرده آزاد کند، حدود ۱۹۰ نفر محکوم به بیش از ۱۵ سال حبس هستند. یک مقام اسرائیلی به بیبیسی گفت که کسانی که به جرم قتل محکوم شدهاند، به کرانه باختری اشغالی بازگردانده نخواهند شد.
نیروهای اسرائیلی بهطور کامل از غزه خارج خواهند شد و مرحلهای از "آرامش پایدار" آغاز میشود. این موضوع در پیشنهادهای قبلی بهعنوان "توقف دائم عملیات نظامی و خصمانه" تعریف شده است.
مرحله سوم
مرحله سوم و نهایی شامل بازسازی غزه خواهد بود – فرآیندی که ممکن است سالها طول بکشد – و البته بازگرداندن اجساد گروگانهای باقیمانده.
ماهیگیری مقامات تشکیلات خودگردان از آب گل آلود
به گزارش اسوشیتد پرس محمد مصطفی نخستوزیرتشکیلات خودگردان فلسطین همزمان با اعلام خبر توافق تأکید کرده است که هیچ نهادی جز تشکیلات خودگردان فلسطین نباید غزه را اداره کند.
محمد مصطفی گفته است: «هرگونه تلاش برای جداسازی کرانه باختری و نوار غزه یا ایجاد نهادهای موقت، پذیرفتنی نخواهد بود»
او همچنین از جامعه جهانی خواست برای اتحاد سرزمینهای فلسطینی و ساخت دولتی قوی تلاش کند.
سازمان فتح به رهبری محمود عباس که کنترل تشیلات خودگردان فلسطینی را بر عهده دارد رقیب گروه حماس محسوب میشود که پیش از این کنترل کرانه باختری را بر عهده داشته است.