چرا کاخ سفید معافیت‌های هسته‌ای را تمدید می‌کند؟

گفتنی است که طبق همین معافیت‌ها، شرکت‌های یادشده در برخی پروژه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران فعالیت می‌کنند. با لغو معافیت‌ها، فعالیت‌های این شرکت‌ها، تحریم‌پذیر خواهد بود. منوچین با این استدلال، از دولت وقت بیشتری برای بررسی اثرات جانبی لغو معافیت‌ها درخواست کرده است. گفته می‌شود که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه، و جان بولتون، مشاور امنیت ملی، با تمدید معافیت‌ها مخالفت کرده‌اند. اما در نهایت استدلال‌های منوچین را قبول کردند.

محافل تندرو در واشنگتن می‌گویند تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران با سیاست اعمال فشار حداکثری علیه ایران سازگار نیست. از این گذشته، لغو معافیت‌های هسته‌ای، عملا برجام را به طور کامل نابود می‌کرد. اینکه چرا دولت ترامپ، با وجود حضور افرادی مثل بولتون، معافیت‌ها را لغو نکرد، پرسشی است که پاسخ متقاعدکننده‌ای به آن داده نشده است.

طبق گزارش واشنگتن‌پست، منوچین نگران بود که لغو معافیت‌ها، به تحریم سایر اعضای برجام منجر شود. اما این نگرانی، دلیل محکمی برای تمدید معافیت‌ها نیست. چرا که اولا نفوذ منوچین به اندازه پمپئو و بولتون نیست که بتواند سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران را تعیین کند. ثانیا، آمریکا نشان داده است که از تحریم شرکت‌های کشور‌های دیگر واهمه‌ای ندارد. همین چند روز پیش، آمریکا یک شرکت چینی را به خاطر دادوستد نفتی با ایران تحریم کرد. افزون بر این، تندرو‌های واشنگتن استدلال‌های قوی‌تری دارند. آن‌ها می‌گویند ایران از برخی محدودیت‌های برجام عبور کرده است. از این رو، آمریکا باید در پاسخ به این امر، معافیت‌های هسته‌ای را لغو کند. اما دولت ترامپ به این گونه استدلال‌ها وقعی ننهاد؛ بنابراین باید دلایل مهم دیگری برای تمدید معافیت‌ها وجود دارد.

 

دلایل فنی
یک دلیل این است که برخی عناصر در دولت ترامپ می‌خواهند برجام را حفظ کنند به امید اینکه در مذاکرات احتمالی با ایران از آن به عنوان یک چارچوب استفاده کنند. در همین رابطه، مارک دوبوویتز، رئیس اندیشکده بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها، که از سیاست سختگیرانه ترامپ در برابر ایران حمایت می‌کند، به واشنگتن‌پست گفت: «در درون دولت، میان آن‌هایی که می‌خواهند عناصری از (توافق هسته‌ای ایران) را به عنوان چارچوب مذاکرات حفظ کنند و آن‌هایی که این توافق را بسیار ناقص می‌بینند که حرکت صبورانه ایران به سمت بمب هسته‌ای را تسهیل می‌کند، همیشه تنش وجود داشته است. هدف سیاستی ما، حداکثری کردن فشار حداکثری است. این معافیت‌های هسته‌ای هرگز معنایی نداشتند و قطعا در سیاق کارزار فشار حداکثری معنایی ندارند.»