بازار داغ تحلیل‌های انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰/ آذری جهرمی؛ امانوئل ماکرون ایران می‌شود؟

رویداد۲۴ یک سال و دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ باقی مانده است. انتخاباتی که می‌تواند معادلات صحنه سیاست ایران طی دهه اول قرن جدید شمسی را تعیین نماید. این انتخابات البته از یک جهت، متفاوت از نمونه‌های قبلی است و آن توجهی است که ضرورتا باید به امر جوانگرایی نامزد‌ها مبذول بدارد. با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب در بیانیه «گام دوم» روی مساله جوان گرایی و نیز با توجه به گنجاندن چهره‌های جویای نام در لیست‌های انتخاباتی از سوی دو جناح سیاسی اصلی کشور یعنی اصولگرایان و اصلاح طلبان در انتخابات مجالس دهم و یازدهم، به نظر می‌رسد مسیر انتخابات آینده برای توجه بیشتر به چهره‌های تازه‌ای که سابقا فرصت عرض اندام در انتخابات ریاست جمهوری نداشتند، فراخ‌تر باشد. موضوعی که می‌تواند موجب رشد مشارکت مردم در انتخابات نیز بشود. در ادامه به ۴ چهره بالقوه‌ای که استعداد پوشیدن ردای نامزدی ریاست جمهوری بعدی را دارند، پرداخته ایم.

محسن هاشمی؛ اشبه فرزندان به پدر

با اینکه بار‌ها اعلام کرده برنامه‌ای برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم به عنوان کاندیدا ندارد، اما مگر می‌شود به راحتی از کنار نام او برای نامزدی گذشت. محسن هاشمی، زاده ۱۳۴۰ در قم پسر ارشد آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس کنونی شورای اسلامی شهر تهران و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی است. با اینکه محسن هاشمی را بیشتر با ریاست ۱۳ ساله اش بر شرکت متروی تهران در فاصله سال‌های ۱۳۷۶-۸۹ می‌شناسند، اما شاید کمتر کسی بداند که او در برهه‌ای در دهه شصت، معاونت هماهنگی صنایع موشکی سپاه پاسداران را به عهده داشته است.

یکی از خصائص محسن هاشمی که احتمال نامزدی اش را قریب می‌سازد و شانس او برای جلب اجماع را بالا می‌برد، کاراکتر سیاسی معتدل او و دوری اش از تنازعات معمول عرصه سیاسی است. شاید از این منظر، «محسن» در میان فرزندان آیت الله هاشمی، شبیه‌ترین به پدر باشد. با این حال او بار‌ها اخبار مربوط به احتمال حضورش برای انتخابات را رد کرده است.

هاشمی ۱۵ اردیبهشت سال ۹۸ در برنامه تلویزیونی «فرمول یک»، گفت: «ریاست جمهوری کار بسیار سختی است. اگر فردی می‌گوید من می‌خواهم رئیس‌جمهور بشوم، واقعا اشتباه فکر می‌کند.» او پیش از این در اسفند سال ۹۷ در گفتگویی در پاسخ به این سوال که «آیا قصد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری دارید» گفت: «من به انتخابات ریاست جمهوری فکر نمی‌کنم.» او همچنین در گفتگویی دیگر به تاریخ دی ماه ۹۶، نداشتن تمایل برای نامزدی ریاست جمهوری را اینگونه به زبان طنز بیان کرد: «هرچند بعضی‌ها زیر دوش حمام‌ها به رئیس جمهور شدن فکر می‌کنند و عیال هم در مورد من چنین نظری دارد، اما حتی زیر دوش هم به ریاست جمهوری فکر نمی‌کنم.»

با این وجود محسن هاشمی همچنان از گزینه‌های محتمل و البته جوان طیف اصلاح طلبان و خاصه حزب کارگزاران در انتخابات ۱۴۰۰ است. انتخاباتی که اصلاح طلبان از هم اکنون نگران نوع برخورد دستگاه‌های نظارتی با کاندیداهایشان هستند و محسن هاشمی شاید از معدود چهره‌هایی باشد که کمتر احتمال ردصلاحیت او از سوی دستگاه‌های نظارتی می‌رود.

آذری جهرمی؛ امانوئل ماکرون ایران می‌شود؟

یکی از چهره‌هایی که طی این سال‌ها به طور متواتر موضوع نامزدی اش برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ مطرح می‌شود، محمدجواد آذری جهرمی وزیر جوان دولت دوازدهم است. آذری جهرمی متولد ۱۳مهر۱۳۶۰ پس از شهید محمدجواد تندگویان که در سی سالگی به عنوان وزیر نفت کابینه محمدعلی رجایی منصوب شد، جوان‌ترین وزیر در تاریخ ۴۱ ساله نظام جمهوری اسلامی است.

انتشار مطلبی پرحاشیه در مجله «فارین پالسی» در آبان ماه سال ۹۸ که در آن، محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات کابینه حسن روحانی را «امانوئل مکرون» ایران خوانده بود، به بحث‌های گسترده تری پیرامون کارنامه «وزیر جوان» دامن زد و بازار گمانه‌زنی‌ها درباره آینده سیاسی او را داغ‌تر از همیشه کرد.

مبنای مقایسه محمدجواد آذری جهرمی با امانوئل مکرون، سن و مشی سیاسی آن‌هاست. جهرمی ۳۸ ساله و مکرون ۴۱ ساله است. او درانتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه درسال ۲۰۱۶ به عنوان نامزد مستقل وارد رقابت‌ها شد و در دور دوم توانست اکثریت آرا را به دست آورد و بیست و پنجمین رئیس‌جمهور این کشور شود.

آذری جهرمی اسفندماه نودوهشت در برنامه تلویزیونی «زنده باد زندگی» در واکنش به صحبت مجری که از او پرسید آیا می‌خواهید برای دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنید، گفت: «خوشحالم که عملکرد مجموعه [وزارت ارتباطات]و بنده جوری بوده که من را دراین سطح [تصدی جایگاه ریاست جمهوری]می‌بینند، اما واقعیتش این است که چنین تصمیمی نگرفته ام.» آذری جهرمی در بخش دیگری از همین گفتگو، درباره صحبت مجری که اعلام کرد او برای تصدی ریاست جمهوری طبق قانون صغر سن دارد، گفت: «منع قانونی ندارد و قانون محدودیت سن برای ریاست جمهوری تصویب نشده است.»

---

بیشتر بخوانید: اصلاح‌طلبان باید در انتخابات ۱۴۰۰ حضور داشته باشند، اما../ باید بین عارف و لاریجانی وحدت برقرار می‌کردیم

---

بذرپاش؛ جوان ابوالمشاغل

مهرداد بذرپاش نیز یکی دیگر از چهره‌های زاده شده در تاریخ حیات نظام جمهوری اسلامی ایران است. او که هم اکنون ریاست هیئت مدیره بنیاد اجتماعی «برکت احسان» وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام را به عهده دارد، متولد سال ۱۳۵۹ در تهران است. بذرپاش علاوه بر پست‌های فراوانی که به واسطه ارتباط نزدیکش با محمود احمدی‌نژاد در دوران ریاست‌جمهوری او - از مدیرعاملی گروه خودروسازی سایپا در ۲۷ سالگی تا ریاست سازمان ملی جوانان - احراز کرد، یک دوره نمایندگی مجلس [مجلس نهم]را نیز در کارنامه خود دارد.

همین صبغه با وجود سن کم، باعث شد تا او به گزینه‌ای مطرح برای حضور در لیست‌های اصلی اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ بدل شود. هرچند حضور او در جمع ۵ نفره کاندیدا‌های نهایی جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب [جمنا]با حرف و حدیث‎هایی همراه شد.

با وجود این به نظر میرسد بذرپاش که در سال ۱۴۰۰، از چهل سالگی هم عبور کرده، یکی از گزینه‌های اصلی جریان اصولگرا به خصوص پایداری‌ها باشد، هر چند تحقق چنین امری بستگی به این دارد که او این بار در زمانبندی برای حضور در پای غرفه ثبت نام، مثل گذشته دچار چالش نشود؛ چه آنکه در سال ۹۶ بذرپاش با وجود قرار گرفتن در جمع پنج نامزد نهایی جمنا، به دلیل تاخیر در حضور در وزارت کشور، نتوانست برای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، ثبت نام کند. تاخیری که برخی آن را عمدی دانستند.

سورنا ستاری؛ مردی تکنوکرات به دور از قیل و قال‌های عرصه سیاسی

با اینکه تاکنون هیچ گاه به شایعات تمایلش به کاندیداتوری ریاست جمهوری سیزدهم واکنشی نشان نداده، اما بی شک یکی دیگر از مظنونین به نامزدی است. سورنا ستاری زاده سال ۱۳۵۱ فرزند شهید سرلشکر ستاری و معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، بیش از آنکه مبهوت قیل و قال عرصه سیاسی باشد، چهره‌ای تکنوکرات و متمایل به محافل علمی و فناوری است. او در سال ۱۳۸۴ و بعد از برکناری مهدی هاشمی رفسنجانی، به عنوان مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت انتخاب شد، اما یک سال بعد از سمتش استعفا داد.

عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر هیات امنای صندوق نوآوری و شکوفایی، عضویت در هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، ریاست هیات امنای پارک فناوری پردیس معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، ریاست هیات امنای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور و عضویت در هیات امنای موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، از جمله مسئولیت‌های ستاری در سال‌های گذشته بوده است.

اگرچه چهره‌های بالا از جمله افراد مورد توجه جناح‌ها و جریان‌های سیاسی برای انتخابات آتی می‌توانند باشند، ولی قدر مسلم اینکه در سپهر سیاست ایران، معادلات پیچیده انتخابات بگونه‌ای است که این چهره‌ها می‌توانند تا دقیقه نود انتخابات دچار تغییر و تحول شود و افراد دیگری در انتخاب نهایی قرار گیرند.