۵ درصد از سپرده‌گذاران مالک ۷۰ درصد از سپرده‌ها هستند

رویداد۲۴ مرتضی سامتی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در مورد افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی اظهار داشت: عقل سلیم حکم می‌کند که وقتی تصمیم اشتباهی گرفته شد نباید آن را تکرار کرد، ما در کاهش نرخ سود بانکی تجربه اشتباه داریم و حالا هم افزایش آن اشتباه است. چون مقداری از سپرده‌های بانکی آزاد و به بازار‌های سرمایه، طلا، ارز و مسکن سوق یافت هرچند که در بخش بازار سرمایه اندکی موجب فعال شدن این بازار شد.

وی ادامه داد: اگر بتوانیم سود سپرده‌ها را به صفر برسانیم، هرچند جراحی دردآور است، اما راه نجات اقتصاد ما در گروی آن خواهد بود. به نظرم نرخ سود سپرده‌ها یا باید صفر باشد و یا از کاهش و افزایش مدام آن جلوگیری شود. در حال حاضر ۷۰ درصد سپرده‌ها در دست ۵ درصد افراد جامعه است، این افراد در سیستم بانکی جا خشک کرده‌اند، چون از ربح مرکب استفاده می‌کنند، یعنی اگر فردی ۱۵ سال پیش یک میلیارد دلار سپرده بانکی داشت، پس از ۱۵ سال سرمایه او به ۲۵ تا ۳۵ میلیارد دلار رسیده و الان سود ۱۵ درصدی از آن دریافت می‌کند.

سامتی تصریح کرد: این افراد از سیستم بانکی جدا نمی‌شود مگر اینکه نرخ سود سپرده‌ها صفر باشد. در هیچ کجای دنیا برای سپرده‌ها سود نمی‌دهند، در حالی‌که ما این کار را انجام می‌دهیم و اقتصاد را به نابودی می‌کشانیم، چون صاحبان سرمایه‌های کلان که باید سرمایه‌های خود را وارد بخش تولید کنند در سیستم بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. دلیلی برای پرداختن سود به سپرده‌ها وجود ندارد، چون این بهره‌ها رزق طبقات فرودست است یعنی افزایش نرخ بهره بانکی همان سیاست غلطی است که در دهه‌های اخیر اجرا و موجب تورم و کاهش قدرت خرید مردم شده است.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان متذکر شد: تاکی مردم ضعیف باید تاوان اشتباهات سیاست‌گذاران را بپردازد اگر نرخ بهره بد است در تمامی نرخ‌های آن بد است و نباید حرکت‌های موضعی و مقطعی نسبت به آن داشته باشیم.

این اقتصاددان در مورد تاثیر خروج سپرده‌های بانکی در سفته بازی سایر بازار‌ها گفت: باید عوامل را تفکیک کنیم یعنی ببینیم چه بخشی از نوسانات اخیر در بازار‌هایی مانند ارز، طلا، سکه، خودرو و مسکن مربوط به حرکت سپرده‌ها بوده و چه مقدار آن به خاطر شرایط نامناسب اقتصادی و یا ساختار بودجه بوده است. در دهه‌های اخیر تمام سال‌ها، بودجه ما با کسری و چاپ پول همراه بوده است و طبیعی است که نرخ ارز و طلا افزایش یابد؛ بنابراین فساد اصلی در اقتصاد ما بودجه دولت است و بنده وقتی اقلام بودجه سال ۹۲ را دیدم؛ متذکر شدم که این بودجه برای اقتصاد کشنده است.

---

بیشتر بخوانید: نرخ جدید سود سپرده‌های بانکی مشخص شد

---

وی ادامه داد: همچنین نباید از خلق پول توسط سیستم بانکی کشور غافل بود. با این شرایطی که بانک‌ها دارند با افزایش نرخ سود سپرده‌ها این بانک‌ها تقویت می‌شود. دشمن بالفطره اقتصاد ما سیستم بانکی ناتوان، اما دارای قدرت خلق پول ۷ است که بنوعی در تاریخ بی‌نظیر است. این سیستم بانکی تمام اوراق مشارکت منتشر شده دولت را به عنوان دارایی نزد بانک مرکزی می‌گذارد و اقدام به خلق پول می‌کند که آن نیز در نهایت موجب تورم و یا سفته بازی در بازار‌های سوداگری می‌شود. در مجموع افزایش سود سپرده‌های بانکی قدرت خلق پول سیستم بانکی را افزایش می‌دهد.

سامتی یادآور شد: وقتی گفته می‌شود که کاهش نرخ سود سپرده‌ها برخی از سپرده‌ها را آزاد کرده است در واقع مربوط به سپرده‌های خرد است. آیا مشاهده می‌کنید که آن ۵ درصد افراد جامعه این کار را انجام داده باشند؟ هیچ قدرتی مگر اجبار و صفر کردن سود سپرده نمی‌تواند آن‌ها را در سیستم بانکی جدا کند حتی اگر نرخ سود سپرده ۵ یا ۱۰ درصد باشد. اما کسانی که سپرده‌های خرد و مختصر دارند و از آن طریق ارتزاق می‌کنند ممکن است نسبت به کاهش نرخ سود بانکی حساسیت نشان دهند و جهت حفظ ارزش، آن را وارد بازار‌های دیگر کند.