سوابق ۷ کاندیدای نهایی انتخابات ۱۴۰۰/ از رئیس قوه قضائیه تا رئیس کل بانک مرکزی

رویداد۲۴ دقایقی پیش اسامی تایید صلاحیت‌ شده‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ به طور رسمی توسط وزارت کشور اعلام شد در این لیست نام ۷ نفر یعنی آقایان سعید جلیلی، سیدابراهیم رئیسی، محسن رضایی میرقائد، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی قرار دارد.

این هفت نفر از میان ۴۰ داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری که طی روزهای ۲۱ و ۲۵ اردیبهشت با مراجعه به وزارت کشور ثبت‌نام کردند و پرونده ثبت‌نام آنان مورد تایید اولیه شورای نگهبان قرار گرفت، انتخاب شدند.

از جمله چهره‌هایی که در این انتخابات ثبت‌نام کردند و صلاحیت‌شان احراز نشد علی لاریجانی رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور بودند.

سعید جلیلی؛ دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی

سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت نیز همچون سیدابراهیم رئیسی و محسن مهرعلیزاده برای دومین بار در جمع کاندیداهای نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری حضور دارد. او در سال ۹۲ نیز کاندیدا بود که با ۴ میلیون و ۱۶۸ هزار رای (۱۱/۳۶ درصد) نفر سوم شد.

جلیلی که یکی از دو نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است، اگرچه تا پیش از ثبت‌نام گمانه‌زنی‌هایی در خصوص حضور او مطرح می‌شد، اما وی هیچگاه این موضوع را نه تایید و نه رد کرد. 

ضمن اینکه خبری منتشر شد که در صورت ثبت‌نام رئیسی، وی در انتخابات شرکت نمی‌کند که از سوی دفتر جلیلی و رجانیوز اعلام شد تصمیم نهایی جلیلی در روز پایانی ثبت‌نام اعلام می‌شود که در نهایت جلیلی پس از ثبت‌نام رئیسی و در بعد از ظهر روز آخر و به عنوان آخرین چهره مطرح ثبت‌نام کرد. او در صحبت‌های پس از ثبت‌نام گفت:  کشور را با نمایش نمی‌توان اداره کرد؛ در هشت سال گذشته این تجربه خود را به‌خوبی نشان داد.

جلیلی در انتخابات سال ۹۶ به حمایت از رئیسی پرداخت و برای او تبلیغ و سخنرانی کرد.

محسن رضایی؛ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام

محسن رضایی دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام با ۶۷ سال سن، مسن‌ترین کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ است. او در سال‌های ۸۴، ۸۸ و ۹۲ نیز در جمع کاندیداهای نهایی انتخابات قرار گرفت، اما در سال ۸۴ پیش از برگزاری انتخابات انصراف داد و در سال‌های ۸۸ و ۹۲ به ترتیب با ۶۸۱ هزار (۱/۷۳ درصد) و ۳ میلیون و ۸۸۴ هزار رای (۱۰/۵۹ درصد) سوم و چهارم شد.

رضایی هم که در روز آخر ثبت‌نام کرد، پس از ثبت‌نام در واکنش به نطق‌های لاریجانی و جهانگیری گفت: اقتصاد پادگان یا دادگاه نیست اما جای فلسفه‌بافی هم نیست. اقتصاد از فلسفه بافی آسیب جدی دیده است؛ اقتصاد یک علم است اما متاسفانه برخی علم اقتصادی ندارند... بسیاری از افرادی که اینجا آمدند تراژدی همراه با اجرای یک نمایشنامه کمدی بودند.

رضایی از شهریور ماه سال ۶۰ و زمانی که ۲۷ ساله بود، با حکم امام خمینی (ره) فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و در طول سال‌های جنگ و پس از آن عهده‌دار این نهاد بود. رضایی پس از ۱۶ سال فرماندهی سپاه، به عضویت مجمع تشخیص درآمد و دبیر آن شد.

سیدابراهیم رئیسی؛ رئیس قوه قضائیه

سیدابراهیم رئیسی رئیس کنونی قوه قضائیه برای دومین بار است که در بین کاندیداهای نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری قرار می‌گیرد. او پیش از ریاست دستگاه قضا، عهده‌دار مسئولیت‌هایی همچون تولیت آستان قدس رضوی، دادستانی کل کشور، معاونت اول قوه قضائیه و سازمان بازرسی کل کشور بوده است.

رئیسی که عضو حقیقی و حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده مجلس خبرگان رهبری است، پیش از ظهر آخرین روز ثبت‌نام انتخابات‌های ریاست‌جمهوری به وزارت کشور رفت. 

اگرچه از یکی دو ماه پیش گمانه‌زنی‌ها و دعوت‌های بسیاری برای حضور رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری از سوی رسانه‌ها و گروه‌های سیاسی صورت گرفت، اما خبر قطعی کاندیداتوری وی دو روز پیش از ثبت‌نام منتشر شد رئیسی در نطق پس از ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد که مستقل وارد انتخابات شده است.

علیرضا زاکانی؛ رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس

علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در آخرین روز از ثبت‌نام انتخابات‌های ریاست‌جمهوری به وزارت کشور رفت و داوطلب کاندیداتوری انتخابات شد. زاکانی در سال‌های ۹۲ و ۹۶ نیز  در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد، اما صلاحیتش احراز نشد.

زاکانی ۱۳ سال سابقه نمایندگی مجلس و یک سال ریاست بر مرکز پژوهش‌های مجلس را دارد. 

زاکانی موسس جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است و سه دوره دبیرکلی آن را برعهده داشت که اکنون دبیرکل این جمعیت مالک شریعتی نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون انرژی مجلس است.

 امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی؛ نایب‌رئیس مجلس

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی جوان‌ترین کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ است. او نیز همچون زاکانی ۱۳ سابقه نمایندگی مجلس و یک سال نایب‌رئیسی مجلس یازدهم دارد.

او که در فروردین ماه سال جاری اعلام کاندیداتوری کرد و در روز دوم ثبت‌نام‌ها به وزارت کشور رفت، گفته می‌شود از یک سال پیش در حال تدوین برنامه برای ریاست‌جمهوری است. شعار دولت او «دولت سلام» است و در توضیح این شعار گفته است: دولتِ سلام، سلام به تازگی و تغییر بنیادین است و من به‌جای اینکه یک کاندیدا به عنوان یک فرد باشم، به‌عنوان نماد یک تفکر برای تغییر ساختارهای اداره کشور هستم.

قاضی‌زاده ۵۰ ساله پسرعموی وزیر سابق بهداشت و برادر سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی نماینده مجلس و عضو کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری است.

هاشمی‌زاده که پزشک است و مدتی نیز رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان بوده، از اعضای اولیه جبهه پایداری است و در سال‌های ۹۲ و ۹۳ سخنگوی این حزب بود، اما اکنون دیگر عضو آن حزب نیست و ارتباط تشکیلاتی ندارد.

محسن مهرعلیزاده؛ استاندار سابق اصفهان

محسن مهرعلیزاده  از مدیران ارشد دولت اصلاحات است. وی در دولت اول خاتمی استاندار خراسان و در دولت دوم او رئیس سازمان تربیت بدنی بود. با آغاز دولت دوازدهم، مهرعلیزاده از سوی دولت روحانی به عنوان استاندار اصفهان انتخاب شد.  

 عضو فعلی  هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش در ابتدای دولت دوازدهم  به عنوان استاندار اصفهان انتخاب شد اما تنها یک سال بعد به موجب اینکه مشمول قانون منع بکارگیری بازنشستگان می‌شد، مجبور شد تا از سمت خود استعفا دهد.  

مهرعلیزاده پیش از این نیز در سال ۸۴ برای کاندیداتوری در  انتخابات دوره هشتم ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده بود. در آن دوره با وجود اینکه صلاحیت وی و مصطفی معین از سوی شورای نگهبان احراز نشد اما به موجب حکم رهبر انقلاب به جرگه نامزدهای تایید صلاحیت شده افزوده شد. 

نکته قابل توجه درباره مهرعلیزاده این است که علی رغم شهرت او به عنوان یک چهره‌ سیاسی اصلاح‌طلب،  اما جبهه اصلاحات ایران ترجیح داد تا نام او را در میان کاندیداهای پیشنهادی خود قرار ندهد که برخی‌ها معتقدند علت این تصمیم جبهه اصلاحات نقش مهرعلیزاده در شکست اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۴ است.

عبدالناصر همتی؛ رئیس کل بانک مرکزی

عبدالناصر همتی نیز در روز پایانی ثبت‌نام‌ها به وزارت کشور مراجعه کرد. او که سابقه مدیریت بانکی و رسانه‌ای دارد در سال ۹۷ و پس از سیف رئیس کل بانک مرکزی شد.

در کارنامه او ریاست بیمه مرکزی ایران، مدیرعاملی بانک‌های ملی و سینا و معاونت صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران به چشم می‌خورد.

او پس از ثبت‌نام در جمع خبرنگاران اظهار داشت: با برنامه مشخص و برای اصلاح حکمرانی اقتصادی وارد شده‌ام. 

اگرچه از چند ماه پیش برخی گمانه‌زنی می‌کردند که همتی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شود، اما در روزها و هفته‌های منتهی به ثبت‌نام هیچ واکنش و موضع‌گیری از سوی وی مشاهده نشد تا اینکه در روز پایانی و بدون اعلام خبر قبلی، ثبت‌نام کرد.

در خصوص گرایش سیاسی وی اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. برخی او را اصلاح‌طلب و برخی دیگر او را مستقل می‌دانند.