آیا اردوغان به پایان راه رسیده است؟
رویداد۲۴ شش حزب مخالف رجب طیب اردوغان در ترکیه، با نگاه به انتخابات، روی طرحی برای پایان دادن به ریاست جمهوری قدرتمند اردوغان و بازگشت به نظام پارلمانی کار می‌کنند. بر این اساس مخالفان دولت ترکیه در حال تشکیل یک جبهه متحد و سازمان‌دهی شده برای جایگزینی رییس جمهور فعلی بوده و حتی درصدد فشار برای برگزاری انتخابات زودهنگام در سال آینده میلادی هستد تا حاکمیت ۱۹ساله اردوغان را به چالش بکشند.
به نظر می‌رسد رهبران شش حزب مخالف دولت ترکیه، همزمان با مذاکره بر سر یک اتحاد گسترده میان خود، در مورد تبدیل انتخابات بعدی به نوعی همه پرسی در مورد سیستم ریاست جمهوری هم توافق کرده‌اند، سیستمی که رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، چهار سال پیش معرفی کرده و آن را یکی از افتخارآمیزترین دستاورد‌های خود می‌داند.
مخالفان اردوغان می‌گویند که سیستم ریاست جمهوری، به او اجازه داده تا با تشکیل دولتی تقریبا استبدادی، به رشد فساد کمک کرده و به خودکامگی در حکومت، تعیین سیاست‌های اقتصادی، کنترل دادگاه‌ها و زندانی کردن هزاران مخالف سیاسی منجر شود. مخالفان اردوغان، با قرار دادن بازگشت به نظام پارلمانی در دستور کار خود، امیدوار هستند تا بحث را به مسئله اساسی وخامت سلامت دموکراسی در ترکیه بکشانند.
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور فعلی ترکیه همچنان می‌تواند در قدرت باقی بماند، گفت: درست است که در حال حاضر دولت ترکیه با مشکلاتی مواجه شده و اردوغان جایگاه گذشته را در نزد افکار عمومی این کشور ندارد، اما با این حال حزب عدالت و توسعه در ساختار سیاسی ترکیه هنوز هم قدرت اصلی را در دست خواهد داشت و بسیار بعید است که این حزب در انتخابات پارلمانی و همچنین ریاست جمهوری از مخالفان خود شکست بخورد.
بیشتر بخوانید: آیا اقتصاد بیمار ترکیه، اردوغان را پایین می‌کشد؟
ملازهی با تاکید بر اینکه طی این سال‌ها اردوغان همزمان با اتخاذ دو سیاست سعی کرده که مردم ترکیه را با خود همراه کند، اظهار داشت: از یک طرف او با تاکید بر سیاست‌های پان ترکیسمی سعی در گسترش نفوذ خود در منطقه قفقاز و آسیای میانه داشته، جنگ قره باغ نیز حاصل چنین تفکری است، اردوغان با زنده کردن نوعثمانی، در بین ناسیونالیست‌های ترک که برای آن‌ها پان ترکسیم از اهمیت بسزایی برخوردار است، هواداران پروپاقرصی دارد، بنابراین چنین رویکردی در ترکیه خریداران زیادی دارد.
وی افزود: از طرف دیگر با توجه به جمعیت زیاد مسلمان در ترکیه، تفکر اخوانی ریشه در حزب عدالت و توسعه دارد، بنابراین ترکیه درصدد است نفوذ خود در کشور‌های مسلمان را افزایش دهند، نفوذ ترکیه در کشور‌هایی نظیر مصر و لیبی نیز از این جمله است، بنابراین از این لحاظ نیز حزب و شخص اردوغان در بین مسلمانان این کشور دارای جایگاه هستند.
این کارشناس با اشاره به اینکه کاهش ارزش لیر در برابر دلار صرفاً نمی‌تواند اردوغان را از قدرت به زیر بکشد، اذعان داشت: با توجه به مشکلاتی که شیوع کرونا در دو سال گذشته در جهان به وجود آورده و اقتصاد جهانی و اقتصاد کشور‌های گوناگون را با معضلات زیادی روبرو کرده، چنین مشکلاتی در ترکیه نیز اجتناب ناپذیر بوده، اما به هر حال امروز مخالفان و منتقدین اردوغان و حزب عدالت و توسعه از این توانایی برخوردار نیستند که بتوانند با تکیه بر مسائل اقتصادی در انتخابات پیش رو به پیروزی دست پیدا کند.
ملازهی با بیان اینکه در حال حاضر اردوغان از پایگاه اجتماعی به نسبت خوبی در بین مردم ترکیه برخوردار است که می‌تواند او را در کسوت ریاست جمهوری حفظ کند، ادامه ادامه داد: تنها در صورتی که حزب عدالت و توسعه به این جمع‌بندی برسد که در صورت نامزدی دوباره اردوغان در انتخابات شکست خواهد خورد، ممکن است او را کنار بگذارد، اما به دلیل نفوذی که اردوغان در ارکان رهبری و حزب عدالت و توسعه دارد، چنین امری بسیار بعید است.
این تحلیل‌گر مسائل منطقه اضافه کرد:با توجه به سیاست‌هایی که اردوغان طی سالهای متمادی بر علیه مخالفان به کارگرفته، مخالفان او بسیار تضعیف شده‌اند و نمی‌توانند خود را بازیابی کنند، بنابراین به نظر نمی‌رسد که علیرغم مشکلات ترکیه تغییر خاصی در نتیجه انتخابات آتی ریاست جمهوری این کشور ایجاد شود، در جمع‌بندی نیز باید گفت که حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان همچنان رهبری سیاسی ترکیه را در دست خواهند داشت.
