پایان مذاکرات هسته ای در نیمه/ چرا ابر ناامیدی بر مذاکرات احیای برجام سایه انداخت؟

رویداد۲۴ تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران به ریاست علی باقری کنی معاون سیاسی وزیر خارجه تحت عنوان مذاکرات «لغو تحریم‌ها» روز دوشنبه راهی وین شد. گزارش‌های رسیده در سه روز اخیر نشان می‌دهد دلایل کمی برای خوشبینی وجود دارد.

یک منبع آگاه گفته ایران و دیگر اعضای باقیمانده برجام احتمالا یک نشست رسمی امروز در روز جمعه برگزار می‌کنند و این نشست آخرین نشست مذاکرات این هفته خواهد بود. یک دیپلمات اروپایی گفته هدف از برگزاری نشست رسمی روز جمعه این است که مذاکرات را هفته آینده ادامه دهند.

یک مقام ایرانی نزدیک به مذاکرات به رویترز گفته کشور‌های اروپایی برای مشورت خواستار بازگشت به پایتخت‌هایشان شده‌اند؛ این در حالی است که تیم مذاکره کننده ایرانی می‌خواسته برای مذاکرات بیشتر در وین بماند.

علی باقری کنی پیش نویس دو پیشنهاد ایران را به دست اروپایی‌ها داده که یکی در مورد لغو تحریم‌ها و دیگری درباره بازگشت ایران به تعهداتش است.

او در جمع خبرنگاران گفته «ما می‌خواهیم همه تحریم‌ها یک جا برداشته شود»؛ اما خودش اذعان کرده که این پیشنهاد با استقبال غرب مواجه نشده و آن‌ها خواستار نوعی همزمانی بازگشت ایران به محدودیت‌های هسته‌ای و لغو تحریم‌ها هستند.

رویترز نوشته روز پنجشنبه هم ایران و هم ایالات متحده آمریکا ابراز ناامیدی از شانس بازگشت به برجام کرده‌اند. واشنگتن گفته دلایل زیادی برای خوشبینی وجود ندارد و تهران اراده مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی را زیر سوال برده است.

سایه ناامیدی بر مذاکرات هسته ای در وین

آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران در استکهلم سوئد گفته تحرکات و لفاظی‌های اخیر دلایل کمی برای خوش بینی به جای می‌گذارد. این اظهارات بلینکن بعد از اینکه طرح اولیه پیشنهاد ایران درباره لغو تحریم‌ها و اجرای تعهدات هسته‌ای از طریق اروپایی‌ها به دست آمریکا رسیده مطرح شده.

حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران گفته ما با اراده جدی به وین رفتیم، ولی به اراده و عزم آمریکایی‌ها و سه عضو اروپایی برجام خوش بین نیستیم. بلینکن گفته هنوز برای بازگشت به تعهدات از سوی ایران دیر نیست.

رویترز مجموعه این لفاظی‌ها را تفسیر کرده و گفته این اظهارنظر‌ها نشان می‌دهد دو طرف سعی می‌کنند بار احتمالی و تقصیر شکست مذاکرات را از دوششان بردارند.

هنری روم تحلیلگر گروه اوراسیا به رویترز گفته دو طرف «بازی تقصیر» را آغاز کرده‌اند. اما حتی اگر مذاکرات این هفته هم تمام شود باز همه طرف‌ها می‌خواهند که دست کم یک دور دیگر تا پایان سال میلادی یا اوایل سال جدید برگزار شود.

روم گفته بخشی از این اراده هم معطوف به تمایلشان برای «بازی تقصیر» است و بخشی به این دلیل که واقعا می‌خواهند مذاکره کنند تا مطمئن شوند همه گزینه‌ها بررسی شده است.

آژانس انرژی اتمی روز چهارشنبه اعلام کرده ایران غنی سازی اورانیوم را با سانتریفیوژ‌های پیشرفته در فردو آغاز کرده.

گزارش آژانس واکنش خشمگینانه اسرائیل را در پی داشته. نفتالی بنت نحست وزیر اسرائیل بعد از انتشار این گزارش تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود برقرار کرده و از ایالات متحده خواسته که به سرعت از مذاکره با ایران صرف نظر کنند. بنت ایران را به «اخاذی هسته‌ای» به عنوان یک تکنیک مذاکره، متهم کرده است.

مشخص نیست آیا این گزارش آژانس و تماس تلفنی بنت بر اظهارات نا امیدانه بلینکن تاثیری داشته یا نه.

نشریه فایننشیال تایمز نوشته: تا این لحظه، دولت رئیسی به مواضع حداکثری خود تاکید داشته و خواستار ضمانت از سوی دولت آمریکاست. از سوی دیگر از آمریکا می‌خواهد نه تنها تحریم‌های هسته‌ای که همه تحریم‌ها را قبل از بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ایش بردارند.

این نشریه در سرمقاله خود درخواست ایران برای ضمانت عدم خروج مجدد آمریکا از توافق هسته‌ای قابل درک است، اما قطعا مقامات ایران می‌دانند که چنین ضمانتی از سوی هیچ یک از روسای جمهور آمریکا ممکن نیست؛ به همان انذازه که انتظار لغو همه تحریم‌ها بدون اقدام متقابل از سوی ایران در رابطه با برنامه هسته‌ایش ساده لوحانه به نظر می‌رسد.

این رسانه گفته یک امید وجود دارد و آن اینکه ایران که همواره تلاش برای دستیابی به بمب اتم را تکذیب کرده، موضع واقع بینانه‌تری بگیرد. اما زمان زیادی با توجه به توسعه برنامه هسته‌ای ایران، برای دیپلماسی باقی نمانده.

فایننشیال تایمز گفته برای آمریکا هم هنوز کارت‌هایی برای بازی وجود دارد؛ شاید واشنگتن نتواند ضمانتی به ایران بدهد، اما باید منافع اقتصادی ناشی از برجام را تامین کند. یکی از کار‌های ممکن دادن مجوز به کمپانی‌ها برای تجارت با بخش‌های مشخصی در ایران و آزاد سازی پول‌های بلوکه شده نفتی ایران است.