سفیر پیشین آمریکا در سوریه: اوباما هم فهمیده که اسد رفتنی نیست

ریچارد مورفی، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی که چندین پست مهم از جمله سفیر آمریکا در دمشق و ریاض داشته، براساس تجارب گذشته خود در مصاحبه با روزنامه الاخبار لبنان به بیان دیدگاهش درباره اوضاع منطقه پرداخت.

وی درباره حمله اخیر عربستان به صنعاء که به کشته و زخمی شدن صدها تن منجر شد، گفت: به عقیده من در واشنگتن نگرانی زیادی نسبت به عملیات نظامی عربستانی‌ها و هم‌پیمانانشان وجود دارد. آن‌ها خود را گرفتار جنگی کرده‌اند که وارد شدن به آن آسان و خروج از آن دشوار است. ما این مسئله را درک می‌کنیم و خواهان کاهش خشونت هستیم اما عربستانی همواره می‌گویند که آنچه رخ داده به دلیل تلاش ایرانی‌ها برای گسترش دامنه نفوذ خود در منطقه است.

مورفی گفت: گروه‌های القاعده و داعش در یمن نفوذ داشتند اما با ادامه جنگ نفوذشان بیشتر شد. من با این مسئله موافقم که جنگ عربستان در یمن موجب نفوذ بیشتر این گروه‌ها شده است. من مطمئنم که آمریکایی‌ها با عربستان درباره لزوم ایجاد راهکاری صحبت می‌کنند که به مذاکرات واقعی و حل سیاسی بحران بینجامد. این مسئله هرگز آسان نخواهد بود.

وی درباره قانون جاستا گفت: رأی گیری برای تأیید قانون جاستا تأسف بار بود و من گمان نمی‌کنم که بیشتر اعضای کنگره این قانون را علیه عربستان بدانند. این قانون بدون توجه به پیامدهای بین المللی نه فقط بر روابط عربستان و آمریکا بلکه در سطرح جهانی تصویب شد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا برای هشدار دادن درباره پیامدهای این قانون به سرعت گامی برنداشت. برخی از اعضای جمهوری‌خواه کنگره گفتند که دلیل رأی‌گیری به این صورت به اهمال کاری کاخ سفید درباره این موضوع برمی‌گردد.

مورفی گفت: دولت عربستان طی سال‌های گذشته تلاش زیادی کرد تا توضیح دهد که علیه تروریسم است. ریاض تأکید کرد که داعش را گروهی تروریستی می‌داند اما نگرانی روزافزونی نسبت به اسلام افراطی درباره برخی روحانیون عربستانی دیده می‌شود و همین مسئله باعث شده عربستان را به داعش ربط دهند اما این حرف درست نیست چرا که داعش بیش از هر چیز دیگری می‌خواهد رهبران عربستانی از بین بروند.

وی در جواب این سؤال که آیا ویژگی‌های مشترک میان عربستان و اسرائیل بیشتر از ویژگی‌های مشترک میان آمریکا با این دو است، گفت: به نظر من این مبالغه است. عربستان و اسرائیل درباره ایران نگرانی مشترکی دارند و هر دو به مواضع ایران اعتماد ندارند. حجم تفاهم میان عربستانی‌ها و اسرائیلی‌ها بسیار محدود است اما شاید پرونده ایران این دو را تا حدی به هم نزدیک کرده است.

مورفی درباره نظر آمریکا نسبت به حزب الله لبنان گفت: چند سال پیش واشنگتن حزب الله را گروهی تروریستی دانست. حزب الله با داعش و القاعده می‌جنگد اما در عین حال از نظام سوریه حمایت می‌کند. واشنگتن این نظام را مسبب اصلی ویرانی و جنگ سوریه می‌داند اما از حدود دو یا سه سال پیش تحولی در وانشگتن رخ داده است. در حالی که اوباما بین سال‌های 2011 و 2012 درباره لزوم برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه صحبت می‌کرد اما اکنون فهمیده که این مسئله هرگز رخ نخواهد داد و اسد در آستانه ترک قدرت نیست و باید آشتی سیاسی هدف همگان باشد. برخی می‌گویند قبل از هرگونه روند آشتی اسد باید برود. به نظر من واشنگتن نظرش را تغییر داده و می‌گوید که این مسئله در حقیقت اتفاق نخواهد افتاد و باید مذاکراتی برگزار شود که می‌تواند بشار اسد را به عنوان رئیس‌جمهور دوره انتقالی به رسمیت بشناسد. شاید این مسئله تحلیل و تفسیر باشد و از طریق مواضع آشکار آمریکایی‌ها نمی‌توان این استنباط را داشت. برخی درک کرده‌اند که اسد قدرتی است که امروز در سوریه باید به وی اهمیت داده شود.

وی در جواب این سؤال که آیا فکر می‌کنی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس آماده اتخاذ هرگونه اقدامی حتی تکرار سناریوی افغانستان برای سرنگونی نظام سوریه هستند، گفت: تا زمانی که این کشورها ائتلاف مستحکمی را بین دولت سوریه و ایران ببینند جواب این سؤال بله است. من معتقدم که این کشورها مصمم به حمایت از طرف‌هایی هستند که می‌خواهند هر طور شده نظام اسد را سرنگون کنند.