آیت الله منتظری در آیینه تصاویر
رویداد۲۴ آیت الله حسینعلی منتظری از مشهورترین روحانیون سیاسی ایران بود که مشخصا معتقد به اسلام سیاسی بودند. پیش از بروز و نفوذ چهره‌هایی همچون آیت الله خمینی، حوزه‌های علمیه عمدتا اعتقادی به دخالت دین در سیاست نداشتند. برای مثال آیت الله حائری یزدی یا آیت الله بروجردی و همچنین آخوند خراسانی همگی معتقد به عدم دخالت دین در حوزه سیاسی بودند و به جز معدود مواردی که درخواست‌های از حکومت وقت داشتند (مثل تلاش برای جلوگیری از اعدام یک زندانی سیاسی یا روحانی سیاسی) معمولا رابطه آنها با حکومت، ارشادی و معنوی بود اما شخصیت‌هایی همچون آیت الله خمینی تحت تاثیر روحانیونی همچون آیت الله مدرس یا شیخ فضل الله نوری کاملا معتقد به دخالت دین در سیاست بودند و از این منظر «پروتستانیسم اسلامی» را پیش می‌بردند.
بعد از وفات آیت الله بروجردی، در حقیقت اخرین سد «اسلام سیاسی» برداشته شده بود و با توجه به نفوذ و تاثیر ایشان، شاگردان آیت الله نیز با حضور ایشان، مخالفت خود را علنی نمی‌کردند اما با درگذشت آیت الله بروجردی فضا تغییر کرد.
آیت الله منتظری نیز از شاگردان مرحوم امام خمینی بود و به تبع ایشان راه اسلامی را در پیش گرفت و مستقیما وارد فعالیت‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی شد. ایشان از روحانیون محبوب در تاریخ ایران بود که در دوره‌ای به عنوان قائم مقام رهبری انتخاب شدند اما بعد از ماجرای «ایران - کنترا» و زندانی شدن مهدی هاشمی داماد برادرش به اتهام افشای مذاکرات محرمانه، و همچنین بعد از ماجرای اعدام‌های دسته جمعی در دهه ۶۰ ، آیت الله منتظری منتقد حاکمیت شد و نهایتا در سال ۶۸ چند ماه پیش از درگذشت آیت الله خمینی از قائم مقامی رهبری عزل شد.
پس از برکناری، هیچ پستی در جمهوری اسلامی نداشت و در قم مشغول تدریس و تالیف بود. آیت الله منتظری در ۲۱ بهمن سال ۱۳۷۱ سخنرانی مهمی به مناسبت پیروزی انقلاب ایراد کرد که خشم محافظه‌کاران را بر انگیخت و موجب حملات گروه‌های فشار به بیت و دفتر او شد. صحبت‌های آن روز اعتراضی بود به خفقان سیاسی و اظهارات مسئولان مبنی بر نداشتن زندانی سیاسی در ایران بود.
آیت الله منتظری در این باره توضیح داده که همان شب افراد زیادی به رهبری روح الله حسینیان در اطراف بیت حاضر شدند و با قطع برق و تلفن، منطقه را محاصره کردند و اموال شخصی و آرشیو ۱۴ ساله درس‌گفتار‌ها و نوشته‌های او را با خود بردند.
مواجهه دیگر آیت الله منتظری با حکومت در آبان ماه ۱۳۷۶ رخ داد؛ زمانی که به مناسبت ۱۳ رجب و در نتیجه دخالت حکومتی در امور حوزه و مرجعیت در حسینیه خود به سخنرانی پرداخت و نقد‌های تندی به سران سه قوه و رهبری وارد کرد.
در این دوره آیت الله منتظری به نوعی منتقد سیاست‌های پیشین خود نیز شده بود و چندان از اسلام سیاسی دفاع نمی‌کرد و بیشتر معتقد به رواداری و دخالت دین در حوزه شخصی افراد بود.
بیشتر بخوانید: آیت الله منتظری پیشگام تشیع سیاسی
