احتمال حمله اسرائیل به برنامه هسته‌ای ایران چقدر است؟/ نکاتی که بهتر است درباره شبیه‌سازی حمله به تاسیسات هسته‌ای دیمونا بدانید

رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: (این گزارش در تاریخ ۱۴ مهر ۱۴۰۳ به روز رسانی شده است) سالهای گذشته سپاه پاسداران حمله موشکی شبیه‌سازی شده به مرکز اتمی دیمونای اسرائیل را در یک ویدئو منتشر کرده است. انتشار این ویدئو در واقع بخشی از رزمایش پیامبر اعظم ۱۷ سپاه در دی ماه ۱۴۰۰ بود. در این شبیه‌سازی از ۱۶ فروند موشک بالستیک و ۵ فروند پهپاد انتحاری برای حمله به تاسیسات هسته‌ای اسرائیل استفاده شد. انتشار این ویدئو با بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی همراه بوده است.

بیشتر بخوانید: توان نظامی اسرائیل در مقابل ایران چگونه است؟

تاسیسات هسته ای دیمونا کجاست؟

مرکز تحقیقات هسته‌ای نِگِو واقع در حاشیه شهر دیمونا در اراضی اشغالی اسرائیل است که در ایران و کشور‌های عربی به نیروگاه اتمی دیمونا معروف است. شهر دیمونا یکی از شهر‌های جنوبی اسرائیل واقع در صحرای نگو (یا نگب) است که نیروگاه اتمی دیمونا در ده کیلومتری جنوب این شهر واقع شده است. گفته می‌شود این تاسیسات در واقع محل انبار کلاهک‌های هسته‌ای اسرائیل است. بر اساس گزارش انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم پیش‌بینی می‌شود که اسرائیل حدود ۷۵ تا ۴۰۰ کلاهک هسته‌ای داشته باشد. 

موشک‌ها و پهپاد‌های ساخت ایران به دیمونا می‌رسند؟

رسانه‌های اسرائیل در واکنش به انتشار این فیلم به ماهیت تهدیدآمیز این رزمایش و شبیه‌سازی انجام شده از سوی ایران اشاره کرده‌اند. روزنامه تایمز آو اسرائیل نوشته موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌برد ایران هم قادرند به اسرائیل و پایگاه‌های آمریکا در منطقه برسند.

فاصله شهر مزارع شبعا در جنوب لبنان که تحت کنترل حزب الله است تا شهر دیمونا کمتر از ۳۵۰ کیلومتر است. فاصله غزه تا دیمونا ۷۱ کیلومتر. ایران در رزمایش پیامبر اعظم همزمان ۱۶ موشک برد بلند، میان برد و کوتاه برد با طیف برد از ۳۵۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر را آزمایش کرده است.

به گزارش رویداد‌۲۴ در ماه می‌ سال ۲۰۱۷ و همزمان با رونمایی ایران از موشک‌های با برد ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر، اوزی رابین کارشناس موشکی اسرائیل و مقام سابق وزارت دفاع اسرائیل به آسوشیتدپرس گفته بود این موشک‌ها اگر به دست گروه اشتباهی بیفتد می‌تواند قواعد بازی را تغییر دهد.

او گفته بود این موشک‌های میان برد اگر از سوریه یا لبنان با دقت بالا به سمت اسرائیل شلیک شوند می‌توانند هر نقطه‌ای از این کشور را هدف قرار دهند. به گفته این کارشناس نظامی اسرائیل، شلیک موشک‌های میان‌برد ایران از جنوب لبنان به منزله هدف قرار گرفتن تل آویو یا حتی جنوب بیرشبا است.

آپریل ۲۰۱۲ هم مقامات اسرائیلی از سرنگونی یک پهپاد بر فراز سایت هسته‌ای دیمونا خبر دادند. آن زمان گفته شد که احتمالا این پهپاد توسط حزب الله به غزه ارسال شده و از آنجا وارد حریم هوایی اسرائیل شده است.

در آن زمان رسانه‌های اسرائیلی ادعا کردند که احتمالا ایران به دنبال عکسبرداری از تاسیسات هسته‌ای دیمونا بوده است. به گزارش مقام‌های اسرائیلی این پهپاد تنها ۲۰ ثانیه در حریم هوایی اسرائیل بوده و بعد سرنگون شده و ظاهرا هیچ مواد منفجره‌ای توسط پهپاد مذکور حمل نمی‌شده است.

اردیبهشت امسال هم خبر‌هایی درباره دیمونا رسانه‌ای شده بود. ارتش اسرائیل انفجار یک موشک در جنوب اسرائیل و در نزدیکی راکتور هسته‌ای دیمونا را تایید کرد. موشک سوری دو روز بعد از حمله هوایی اسرائیل به سوریه در نزدیکی تاسیسات هسته‌ای اسرائیل فرود آمده بود، اما برخی رسانه‌ها همزمان به آمد و شد مشکوک هواپیما‌های مسافربری ایران به دمشق همزمان با این حمله اشاره کرده بودند.

یکی از مقامات سابق وزارت دفاع اسرائیل گفته بود آمد و شد هواپیما‌های مسافربری ایران به فرودگاه بین المللی دمشق معمولا با حملات هوایی علیه اسرائیل همزمان می‌شود. بنابراین فرود دو فرورند هواپیمای ایران در دمشق دو روز قبل از حمله به دیمونا معنادار بوده است.

دلیل اهمیت کلیپ شبیه سازی حمله به  تاسیسات هسته‌ای دیمونا

ویدئوی شبیه‌سازی حمله به تاسیسات هسته‌ای اسرائیل موسوم به دیمونا اولین ویدئوی از این دست نبوده است. سپاه پاسداران همزمان در روز قدس امسال هم ویدئوی مشابهی از حمله به دیمونا منتشر کرده بود. اما مانور شبیه‌سازی حمله به تاسیسات اتمی دیمونا، به عنوان آخرین پرده از رزمایش پیامبر اعظم ۱۷، به چند دلیل اهمیت دارد.

نخست اینکه به نظر می‌رسید صحنه‌های طراحی شده پرتاب ۱۶ موشک بالستیک به سمت تاسیسات اتمی اسرائیل در واقع اشاره‌ای به شلیک همزمان ۱۶ موشک برد بلند، میان‌برد و کوتاه‌برد (از ۳۵۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر) نیروی هوافضای سپاه به سمت اهداف از پیش تعیین‌شده در جریان رزمایش داشت. رزمایش پیامبر اعظم ۱۷ در دی ماه سال ۱۴۰۰ به مدت ۵ روز به طول انجامید. در روز دوم رزمایش ایران موشک‌های کروز که بردی برابر ۱۰۰۰ کیلومتر را هم امتحان کرد.

در مرحله‌ای از رزمایش سپاه، موشک‌های عماد، قدر، سجیل، زلزال دزفول و ذوالفقار به سمت مواضع شبیه‌سازی شده شلیک شدند و به گفته خبرگزاری فارس این اهداف با دقت ۱۰۰ درصدی منهدم شده‌اند.

بیشتر بخوانید: چقدر احتمال جنگ ایران و اسرائیل وجود دارد؟

در همان زمان، نشریه اسرائیلی اورشلیم پست یکی دیگر از دلایل اهمیت شبیه‌سازی حمله به دیمونا را تشدید تنش‌ میان ایران و اسرائیل خواند. این رسانه گفته شبیه‌سازی حمله به تاسیسات هسته‌ای دیمونا به این دلیل مهم است که حاکی از تشدید تنش‌هاست. هرچند تهدید اسرائیل از جانب ایران چیز جدیدی نیست، اما همزمانی شبیه‌سازی با آزمایش موشک‌های باستیک دوربرد و رونمایی از پرتابگر پهپاد انتحاری چندگانه در واقع نشانگر سطح جدیدی از تنش است. اورشلیم پست، دلیل دیگر اهمیت این شبیه‌سازی را استفاده همزمان و ترکیبی از پهپاد انتحاری و موشک بالستیک خوانده است.

لازم به ذکر است که تشدید تنش‌ها با اسرائیل یک طرفه نیست. اسرائیل همواره پذیرفته که بودجه‌ای برابر یک و نیم میلیارد دلار برای آمادگی نیرو‌های نظامی‌اش جهت حمله به برنامه هسته‌ای ایران در نظر گرفته است. این بودجه شامل آمادگی جنگنده‌های اسرائیلی، پهپاد‌های جاسوسی و تجهیزات مورد نیاز برای حمله به تاسیسات زیرزمینی هسته‌ای ایران است.

ایران به تلافی ترور سید حسن نصرالله  دبیر کل حزب الله لبنان توسط اسرائیل در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴، چند صد موشک دوربرد و هایپرسونیک را به سمت اسرائیل شلیک کرد. در پی این حمله برخی مقامات اسرائیلی از احتمال حمله اسرائیل به برنامه هسته‌ای ایران خبر داده اند. ایهود باراک نخست وزیر پیشین اسرائیل احتمال یک حمله «نمادین» به یکی از سایت‌های هسته‌ای ایران را رد نکرده، هرچند این احتمال با مخالفت آمریکا روبه رو شده است.  

برخی رسانه های آمریکایی می گویند حمله اسرائیل به ایران نیازمند تایید و همراهی آمریکایی‌هاست. واشنگتن تا امروز از تسریع فروش تانکر‌های سوخت رسان KC-۴۶ به اسرائیل خودداری کرده است. این تانکر‌ها در واقع سامانه‌هایی هستند که اسرائیل برای اعزام جنگنده‌های اف-۳۵ جهت حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران به آن نیاز دارد.