فروغ فرخزاد؛ زنی تنها در آستانه فصلی سرد +فیلم

رویداد۲۴  ۸۷ سال قبل در چنین روزی، فروغ فرخزاد چشم به هستی و ظهر شنبه ۸ دی ماه گشود. اما چه می‌دانست که فرصت زیستن برای او اندک است و ۳۲ سالگی او را از هستی بازپس می‌گیرد. در همین مدت کوتاه او لحظه‌ای را بی جنبش سپری نکرد و توانست به یکی از درخشان‌ترین چهره‌های شعر معاصر ایران بدل شود.

 در مورد زندگی شخصی فروغ روایت‌ها متعدد است، اما آنچه مورد تایید همه است، ماجرای ازدواج فروغ است. او در شانزده سالگی با پسر خاله مادرش یعنی پرویز شاپور ازدواج کرد. حاصل این ازدواج یک پسر با نام کامیار بود که یک سال بعد آغاز زندگی مشترک شان به دنیا آمد. اما این ازدواج چهار سال بیشتر داوم نداشت و این دو از یکدیگر جداشدند.

اما بخش قابل توجه زندگی او، حضو و تنفس در دنیای ادبیات و شعر بود.

فروغ سه کتاب شعر اول اش یعنی اسیر، دیوار و عصیان را بین ۱۸ تا ۲۳ سالگی منتشر کرد. شعر‌هایی که همچنان در قالب کلاسیک بودند و نوآوری تازه‌ای در ساخت وزن، قافیه و تعابیر نداشتند. اما از یک ویژگی برجسته برخوردار بودند؛ اعتراض به وضع موجود و ظلم و ستمی که در دهه بیست و سی هجری شمسی بر زنان حاکم بود.

مهدی اخوان ثالث این وجه قابل توجه فروغ را در سه کتاب اول ستایش می‌کرد و دیگر شاعران هم دوره اش معتقدند بودند جرات وجسارتی که فروغ در سه کتاب اول اش دارد، در کمتر کسی می‌شد پیدا کرد. چرا که دیگران به تعبیر خودشان مصلحت نمی‌دیدند آن را بیان کنند.

هر چند شفیعی کدکنی بر این عقیده است فروغ در همان سه کتاب شعری که در قالب کلاسیک سروده شده، وزن شعر را گسترش داده است.

فروغ علاوه بر شعر، به واسطه آشنایی با ابراهیم گلستان وارد حوزه سینما هم شد و در تعدادی از آثار او نقش داشت. اما پس از آن خودش دست به کار شد و در سال ۱۳۴۱ فیلم مستند «خانه سیاه است» را ساخت.

شعر تولدی دیگر با صدای فروغ فرخزاد

در همان سال و در ۲۸ سالگی فروغ کتاب تولدی دیگر را منتشر کرد. کتابی که در واقع تولد دیگر او در دنیای ادبیات بود. فروغ در این مجموعه که شامل ۳۵ شعر می‌شود، از فضای کلاسیک فاصله گرفت و وارد فضای شعر آزاد یا همان شعر مدرن شد.

به عقیده احمد شاملو و ابراهیم گلستان، پس از تولدی دیگر بود که فروغ خودش را در شعر تثبیت کرد و به یکی از درخشان‌ترین چهره‌های شعر روزگار خودش بدل شد.

به فاصله یک سال از تولدی دیگر، او مجموعه شعر پنجم اش را تحت نام ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد منتشر کرد. کتابی که ادامه دهنده مسیر پیشین بود و توانست فروغ فرخزاد را در شعر ایران ماندگار کند.

او سه سال بعد هنگام رانندگی با خودروی جیپ ابراهیم گلستان، در مسیر بین دروس و قلهک تصادف کرد و در بیمارستان تجریش امروزی جان سپرد.

فیلمی از مراسم تشییع پیکر فروغ فرخزاد

حالا پس از گذشت ۵۵ سال از مرگ فروغ فرخزاد، سایه او بر شعر و به شکل محدودتر شعر زنان به چشم می‌آید و آثارش همچنان مورد بحث اهالی اندیشه است.