سقط جنین در چه شرایطی مجاز است؟
رویداد۲۴ یاسر مختاری: سقط جنین پزشکی یا کورتاژ نوعی سقط جنین عمدی است که با مجوز قانونی تا پیش از هفته هجدهم بارداری از سوی پزشک معالج صورت میگیرد. این نوع سقط جنین برای پایان دادن به باداریهای خطرناک استفاده میشود که عموما با توصیه پزشک و با صدور مجوز از سوی پزشکی قانونی همراه است.
به سقط جنین پزشکی، سقط درمانی نیز گفته میشود که علاوه بر پایان دادن به بارداریهای خطرناک در زمانی پس از آزمایشهای گوناگون مشخص شود که جنین غیر طبیعی است نیز تا پیش از هفته دوازدهم بارداری مورد استفاده قرار میگیرد. در بیشتر کشورهای جهان زمانی از سقط درمانی استفاده میشود که نخست برای نجات جان مادر باردار و حفظ سلامت او و پایان بخشیدن به باداریهایی است که همراه با اختلالهای مادرزادی جنین است که در تضاد با حیات نوزاد بوده و پس تولد موجب بیماری شدید و غیر قابل علاج نوزاد میشود.
همچنین در صورت حاملگی خارج از رحمی نیز از جمله شرایطی است که موجب سقط جنین پزشکی یا سقط درمانی میشود.
سقط جنین پزشکی چگونه انجام میشود؟
به گزارش رویداد۲۴ همانگونه که گفته شد، پس از آزمایشها در صورتی که پزشک وضعیت خطرناک را تشخیص دهد و منع قانونی هم وجود نداشته باشد برای پایان دادن به بارداری طریق درمانی بسته به شرایط مادر باردار، سابقه بیماری یا سابقه بارداری پیشین، پزشکان روشهای گوناگونی مانند استفاده از دارو، عمل جراحی و یا همزمان هر دو روش را مورد استفاده قرار دهند.
سقط جنین از طریق دارو
سقط جنین پزشکی یا درمانی از طریق دارو معمولا تا پیش از هفته نهم بارداری، استفاده میشود. در واقع سقط جنین از طریق دارو تا روز هفتادم بارداری امکان سقط جنین با دارو وجود دارد. در این مرحله پزشک عمدتا ترکیبی از داروهای داروهای مییفپریستون و میزوپروستول را تجویز کنند که فرد آن را به صورت خوراکی مصرف خواهد کرد. این داروها اثر هورمون پروژسترون که هورمونی ضروری برای بارداری است را از بین میبرد.
بیشتر بخوانید: از کجا بفهمیم جنین سقط شده؟
مییفپریستون به همراه میزوپروستول، عامل انقباض رحم است. بین 92 تا 97 درصد افرادی که ترکیب این دارو را مصرف میکنند در طی دو هفته سقط جنین کامل خواهند داشت. این داروها معمولا به صورت خوراکی و گاهی به صورت واژینال مصرف میشوند.
برخی دیگر از داروها نیز وجود دارند به صورت عضلانی تزریق میشود از جمله این داروها متوترکسات است که برای افرادی به کار میرود که نسبت به مییفپریستون حساسیت نشان میدهند. البته این دارو در حاملگی زیر 49 روز استفاده میشود. 68 تا 81 درصد افرادی که این دارو را تزریق میکنند طی دو هفته موفق به سقط کامل میشوند. داروی متوترکسات عمدتا برای سقط جنین در حاملگیهای خارج از رحمی مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض سقط جنین از طریق دارو
سقط جنین پزشکی از طریق دارو ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد، تهوع، استفراغ، خونریزی واژن و درد لگن از جمله این عوارض است که عمدتا از طریق دارو درمان شده و علائم آن بر طرف خواهد شد.
در برخی از افراد هرچند به صورت نادر افراد ممکن است دچار خونریزی شدید شوند که پس از آن امکان دارد افراد در بیمارستان بستری و به آنها خون تزریق شود.
در مواردی نادر پس از استفاده از این داروها به ویژه میزوپروستول برای سقط جنین ممکن است بارداری همچنان ادامه پیدا کند. در صورت تداوم بارداری ممکن است نوزاد دچار تغییر شکل شود.
چنانچه پس از استفاده از داروهای سقط جنین بافتهای سقط جنین همچنان در در رحم باقی بماند و یا فرد دچار خونریزی شدید باشد امکان دارد فرد نیاز به جراحی پیدا کند که در این راستا از اتساع مکش و یا کورتاژ استفاده میشود که از آن با عنوان آسپیراسیون خلا نیز یاد میشود.
سقط جنین پزشکی از طریق جراحی
گاهی برای سقط جنین پزشکی یا درمانی پزشکان از جراحی استفاده میکنند. سقط جنین با جراحی چندین نوع است تحریک قاعدگی، آسپیراسیون، اتساع و کورتاژ، اتساع و تخلیه، هیستروتومی شکم از جمله این روشها هستند.
عمل تحریک قاعدگی
روش تحریک قاعدگی این روش برای از بین بردن بافت باقیمانده از سقط ناقص کاربرد دارد. در این روش درمانی یک لوله کوچک و انعطاف پذیر از طریق دهانه رحم وارد رحم شده و یک سرنگ دستی مواد بارداری را از داخل رحم مکش میکند. در این روش برای کاهش درد گشاد شدن دهانه رحم از بی حسی موضعی استفاده میشود. زمان انجام عمل تحریک قاعدگی عموما 15 دقیقه است.
جراحی سقط جنین آسپیراسیون
این روش عمدتا از روز اول آخرین قاعدگی تا 14 هفته پس از آن مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش از ساکشن C و D برای پایان دادن به بارداری استفاده میشود و برای پیشگیری از عفونت معمولا یک دوز آنتی بیوتیک که معمولا داکسی سایکلین است که عموما پیش از عمل توصیه و تجویز میشود.
در این روش دهانه رحم گسترده شده و یک لوله توخالی سفت و سخت در رحم وارد میکنند و یک پمپ الکتریکی محتویات رحم را مکش میکند. عمل آسپیراسیون همچون عمل تحریک قاعدگی حدود 15 دقیقه است. در این روش هم برای کاهش درد دهانه رحم بر روی آن بی حسی موضعی صورت میگیرد. همچنین داروهایی وریدی که در این عمل مورد استفاده قرار میگیرند درد و اضطراب را کاهش میدهد.
عمل اتساع و کورتاژ یا D و C
در این روش پزشک دهانه رحم را باز کرده و با استفاده از وسایل لبه تیزی به نام کرت بافتهای حاملگی را از بین میبرند و برای مطمئن شدن زدودن تمام آثار بارداری در رحم پزشکان ساکشن را مورد استفاده قرار میگیرد. روش اتساع و کورتاژ عموما راحتترین و ایمنترین روشهای سقط جنین است.
عمل اتساع و تخلیه یا D وE
این روش عموما برای اتمام بخشیدن به بارداریهایی انجام میشود که در زمان هفته چهاردهم تا بیست و یکم قرار دارد. این روش با استاع و کورتاژ شباهت دارد اما با ابزارهای بزرگتر دهانه رحم را باز شده و مکش همراه با فورسپس یا سایر ابزارهای دیگر تمام بافتهای جنین را بر میدارد. زمان این جراحی نسبت به دیگر عملها بیشتر طول میکشد.
عمل هیستروتومی شکمی
این عمل که همراه با بیهوشی کامل صورت میگیرد برای خروج جنین از رحم برشی در شکم انجام میشود و امکان دارد از اتساع و کورتاژ نیز استفاده قرار میگیرد.
موارد منع سقط جنین پزشکی
زمانی که از روز نخست آخرین دوره قاعدگی تا زمانی که بارداری بیش از 70 روز برسد یعنی زمانی که باداری به بیش 70 روز برسد. موردم دوم بیمار مشکلات خونریزی داشته یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند.
مادر باردار دچار نارسایی مزمن آدرنال بوده یا داروهای استروئیدی به خصوصی را مورد استفاده قرار میدهد. همچنین افراد دارای بیماریهای اختلال تشنج کنترل نشده، بیماری حاد التهابی روده عموما نباید سقط جنین پزشکی انجام دهند.
بارداری پس از سقط جنین
از آنجایی که سقط جنین پزشکی یا درمانی عمدتا بی عارضه یا کم عارضه بوده است ناباروری در زنان به ندرت رخ میدهد.
اگرچه ممکن است سقط جنین منجر به اندومتریت به همراه خونریزی شدید، سوراخ شدن رحم یا برداشتن بافت ناقص شود که عموما درمان میشوند.