رزا پارکس کیست؟

رویداد۲۴ شیوا سپهری: بسیاری از مورخان آغاز جنبش مدرن حقوق مدنی در ایالات متحده را اول دسامبر ۱۹۵۵ می‌دانند. روزی که یک خیاط در مونتگومری آلاباما حاضر نشد صندلی اتوبوس خود را به یک مسافر سفیدپوست بدهد. این زن شجاع، رُزا پارکس نام داشت که همان زمان به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین دستگیر و جریمه شد، اما اقدام او آغازگر جنبشی شد که به قانون جداسازی سیاه‌پوستان و سفیدپوستان در آمریکا پایان داد و او را الهام بخش سیاهان آزادیخواه در همه جای جهان کرد. ماجرای اتوبوس مونتگومری یک رویداد مهم در جنبش حقوق مدنی سیاهان بود و جرقه یک کمپین اعتراضی سیاسی و اجتماعی علیه سیاست جداسازی نژادی در سیستم حمل و نقل عمومی و دیگر مراکز عمومی را زد. 

مارتین لوتر کینگ جوان و رُزا پارکس در مونتگومری، آلاباما در جریان تحریم اتوبوس در سال ۱۹۵۵

بیوگرافی رزا پارکس

رزا پارکس به نام دیگر رزا لوئیز مک‌کاولی در تاسکگی، آلاباما، از خانواده جیمز مک‌کاولی، نجار، و لئونا مک‌کاولی، معلم متولد شد. در دو سالگی به همراه مادر و برادر کوچکترش سیلوستر به مزرعه پدربزرگ و مادربزرگش در آلاباما نقل مکان کرد. در ۱۱ سالگی در مدرسه دخترانه مونتگومری، مدرسه خصوصی که توسط زنان لیبرال از شمال ایالات متحده تأسیس شده بود، ثبت نام کرد. 

رزا پارکس جوان به همراه همسرش ریموند پارکس در پس از حضور در کالج معلمان ایالت آلاباما در مونتگومری ساکن شدند. این زوج به تشکیل به نام NAACP ملحق شدند که بی‌سر و صدا برای بهبود وضعیت آمریکایی‌های آفریقایی تبار در جنوب کار می‌کرد. 

ماجرای اتوبوس منجر به تشکیل انجمن بهبود مونتگومری به رهبری کشیش جوان کلیسای باپتیست یعنی مارتین لوتر کینگ شد. انجمن خواستار تحریم شرکت اتوبوسرانی شهری شد. این تحریم ۳۸۱ روز به طول انجامید و خانم پارکس، لوترکینگ و آرمان آن‌ها مورد توجه جهانیان قرار گرفت. در نتیجه این اعتراضات مدنی تصمیم دادگاه عالی حکم مونتگومری را که بر اساس آن خانم پارکس جریمه شده بود، لغو کرد و جداسازی نژادی در حمل و نقل عمومی را غیرقانونی اعلام کرد. 

در سال ۱۹۵۷، رزا پارکس و همسرش به دیترویت، میشیگان نقل مکان کردند؛ جایی که قرار بود پارکس در دفتر جان کانیرز، نماینده میشیگان از حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا در مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا کار کند. 

در نهایت رزا پس از مرگ همسرش در سال ۱۹۷۷ مؤسسه خودسازی روزا و ریموند پارکز را تأسیس کرد. این موسسه یک برنامه تابستانی برای نوجوانان به نام «مسیر آزادی» را حمایت می‌کند. جوانان با اتوبوس، زیر نظر بزرگسالان، به گشت و گذار در کشور می‌پردازند و تاریخ کشور خود و جنبش حقوق مدنی را یاد می‌گیرند. 

او آخرین سال‌های زندگی‌اش را در دیترویت گذراند و در سال ۲۰۰۵ در سن ۹۲ سالگی درگذشت. زنی که شجاعتش زندگی خیلی‌ها را تغییر داده بود و هرگز حاضر نشده بود به وضع موجود تن بدهد. او اولین زن و دومین آمریکایی آفریقایی تبار بود که در کاپیتول دفن شد، جایگاهی که معمولاً برای روسای جمهور ایالات متحده محفوظ است. 

افتخارات رزا پارکس

رزا پارکس به خاطر نقش ویژه‌اش در جنبش حقوق مدنی سیاهان مورد توجه قرار گرفت. شورای رهبری مسیحیان جنوبی به افتخار او جایزه سالانه آزادی پارک رزا را تأسیس کرد. همچنین کلینتون در سال ۱۹۹۶ مدال آزادی ریاست جمهوری را به رزا پارکس اهدا کرد. او در سال ۱۹۹۹ مدال طلای کنگره را نیز دریافت کرد.