صالحی امیری کیست؟ + بیوگرافی

رویداد۲۴| سیدرضا صالحی امیری از طرف مسعود پزشکیان به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت گردشگری و میراث فرهنگی برای دولت چهاردهم معرفی شده است. نامی که در مرداد سال ۱۳۹۲ نیز بر سر زبان‌ها افتاد و تا قبل از آن کمتر در بین مردم شناخته شده بود. چهره‌ای که گفته می‌شود در دهه ۶۰ و ۷۰ معاون ویژه وزارت اطلاعات بوده و همین مساله حساسیت‌ها روی نام او را برای تصدی بالاترین جایگاه یک وزارتخانه بالا برده است. برخی منتقدان دولت روحانی حضور صالحی امیری را در کنار برخی چهره‌های دیگر دلیلی برای امنیتی خواندن کابینه او می‌دانستند.

بیوگرافی صالحی امیری

صالحی امیری متولد چهاردهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۰ در شهرستان بابل، شهر امیرکَلا است. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در همان شهر گذراند و با شروع جنگ ایران و عراق عازم جبهه شده است. همزمان تحصیل در دانشگاه را آغاز کرد و بعد از اخذ مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس در رشته علوم سیاسی، دکتری در رشته مدیریت گرفته است و تدریس در دانشگاه را آغاز کرده و در سال‌های بعد به عنوان دانشیار به عضویت هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات درآید.

ورود صالحی امیری به عالم سیاست

نخستین حضور علنی صالحی امیری در دنیای سیاست در انتخایات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ بود، وقتی به عنوان معاون فرهنگی ستاد حسن روحانی بود و نماینده فرهنگی او در بحث‌ها و مناظرات انتخاباتی فعال شد.

بیشتر بخوانید:

سیدمحمد اتابک، وزیر معرفی شده برای وزارت صمت در دولت پزشکیان کیست؟

عباس علی‌آبادی وزیر پیشنهادی نیرو کیست؟

احمد میدری، گزینه پیشنهادی وزارت کار پزشکیان کیست؟

عبدالناصر همتی گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد کیست؟

عباس عراقچی وزیر پیشنهادی امور خارجه پزشکیان کیست؟

فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی کیست؟

پس از این که مسعود سلطانی فر به عنوان وزیر پیشنهادی روحانی نتوانست برای تصدی وزارت ورزش رأی اعتماد نمایندگان مجلس را کسب کند؛ روحانی در مرداد سال ۱۳۹۲ طی حکمی سید رضا صالحی امیری را به عنوان سرپرست وزارت ورزش و جوانان منصوب کرد و مهرماه همان سال نیز او را به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس معرفی کرد. جلسه رای اعتماد به صالحی امیری به شدت پرتنش و پرخبر برگزار شد.

جلسه پرتنش رای اعتماد صالحی امیری

در جلسه علنی مجلس که در تاریخ ۵ آبان ۹۲ به منظور بررسی صلاحیت سه وزیر باقی‌مانده از کابینه یازدهم تشکیل شده بود بعد از استماع نظرات موافقان و مخالفان و نیز دفاعیات وزرای پیشنهادی، نمایندگان مجلس نهم به رضا صالحی امیری وزیر پیشنهادی دولت برای تصدی وزارت ورزش و امور جوانان رأی اعتماد ندادند و صالحی امیری از مجموع ۲۶۱ رأی مأخوذه نمایندگان، با ۱۰۷ رأی موافق و ۱۴۱ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع موفق نشد رأی اعتماد مجلس را به دست آورد و از راهیابی به کابینه یازدهم بازماند. بسیاری نطق الیاس نادران نماینده مخالف با صالحی با امیری را در عدم موفقیت وی برای کسب رای اعتماد عامل اصلی بازماندن وی از کابینه می‌دانند.

صالحی امیری و نادران؛ از بهارستان تا دادگاه

الیاس نادران در جلسه بررسی رای اعتماد به صالحی امیری در مخالفت با او نطق کرد و مدعی شد که صالحی امیری در پرونده فساد در بیمه ایران از مجرمین این پرونده رشوه گرفته است.

علاوه بر این نادران روایتی از پروند ه‌ای در خوزستان را برای نمایندگان مطرح و مدعی شد که صالحی امیری به عنوان بخشی از دستگاه امنیتی عملکرد نامناسبی در این پرونده داشته است: «در زمان مدیریت صالحی در خوزستان دواتفاق ناگوار افتاده است، یکی به دلیل انفجار در لوله‌های گاز، مدیر وقت وزارت خانه از ایشان می‌خواهد که متهمین را پیدا کند. این امر ممکن نمی‌شود، عده‌ای از رزمندگان دفاع مقدس که از خادمان ملت بودند ولی با گرایش چپ را به اتهام انهدام لوله‌ای نفتی زندانی می‌کنند و آن قدر مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند که یکی از آن‌ها اقدام به خودکشی می‌کند.»

نادران با بیان این که «این افراد شکایت می‌کنند و به دفتر رهبری می‌رسد»، گفت: رهبرمعظم انقلاب اسلامی این شکایت را به دفتر بازرسی ارجاع می‌دهد که آن دفتر ماموری را برای رسیدگی به پرونده به خوزستان اعزام می‌کند، آن فرد که تعدادی از نمایندگان مجلس علنی شهادت دادند، گفته است که «ما به یقین دریافتیم که این اتفاق به دستور صالحی صورت گرفته است.»

نادران همچنین سومین دلیل مخالفت خود با صالحی امیری را «نقش وی در فتنه ۸۸» خواند و در نهایت خطاب به نمایندگان گفت: «در مجلس صحبت از این است که نسبت صالحی امیری به روحانی همچون مشایی به احمدی نژاد است. نگذارید دولت یک مشایی دیگر پیدا کند».

در سال‌های بعد صالحی امیری ادعا‌های نادران را مورد شکایت قرار داد و نادران در دادگاه محکوم شد. او در سال ۹۷ درباره محکومیت نادران در دادگاه گفت: «حکم زندان نادران در تجدیدنظر تأیید و قطعی شده، به اجرای احکام رفته است، ولی آدرسی که آقای نادران داده طرف گرگان است که نشان می‌دهد سیاست اخلاقی یعنی چه؟ این را باید مردم بدانند، کسانی که ادعای انقلابی گری دارند، حالا که به قانون رسیدند آدرس جعلی می‌دهند و این برای سیاسیون فاجعه است. وی همچنین گفت: در دادگاه باز هم ثابت شد، حرف‌های آقای کریمی قدوسی به نقل از آقایان نادران و توکلی بود. حرف‌هایی که مشخص شده بود حقیقت ندارند و آقای کریمی قدوسی هم از من طلب حلالیت کرد. من قبول کردم، اما آقای نادران حاضر به عذرخواهی کتبی نشد و در دادگاه محکوم به ده ماه حبس شد»

از کتابخانه ملی به وزارت ارشاد

صالحی امیری بعد از عدم کسب رای اعتماد در سال ۱۳۹۲ با حکم حسن روحانی به عنوان رییس مرکز کتابخانه ملی مشغول به کار شد. سه سال بعد، پس از استعفای علی جنتی در ۲ آبان ۱۳۹۵ او به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس معرفی و در تاریخ ۱۱ آبان ماه سال ۱۳۹۵ توانست با ۱۸۰ رای موافق، ۸۹ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجلس رای اعتماد بگیرد.

مصاحبه طنزگونه و عذرخواهی از هنرمندان

در اردیبهشت ۱۳۹۶ در روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فیلمی در شبکه‌های مجازی منشر شد که صالحی امیری با حضور در پای صندوق رأی در حسینیه جماران در گفتگو با یک خبرنگار، رقیب انتخاباتی حسن روحانی را خشونت‌طلب و جزم‌اندیش و حامیان دولت را طرفدار عقلانیت و آزادی می‌خواند و در پاسخ به این سؤال خبرنگار که عنوان می‌کند: «در روز‌های اخیر خواننده‌ای با آقای رئیسی دیدار داشتند (اشاره به امیر تتلو) و موجی فضای مجازی را دربر گرفت، نظر شما در این‌باره چیست؟» می‌گوید: «این یک طنز انتخاباتی است. این یک شوخی است، من به کاندیدای عزیزی که در صحنه رقابت است پیام می‌دهم که اگر واقعاً نیاز به حمایت هنرمندان داشتید به من پیام می‌دادید و من برای شما می‌فرستادم». خبرنگار پس از پاسخ وی می‌پرسد: «جدی می‌گویید یا شوخی می‌کنید؟» و صالحی امیری پاسخ می‌دهد: «نه جدی می‌گویم!».

درخواست پخش ربنای شجریان

چند روز پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم و اعلام پیروزی مجدد حسن روحانی، صالحی امیری به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه نشست کابینه نامه‌ای را به عبدالعی علی عسکری رئیس صدا و سیما داد و در آن خواستار پخش مناجات ربّنای محمدرضا شجریان در ایام ماه مبارک رمضان شد. قبلاً حسن روحانی در اولین مناظره انتخاباتی همان سال، به عدم پخش مناجات مزبور در تلویزیون اعتراض کرده بود.

در پی این اظهارات، شماری از هنرمندانی که در انتخابات از حسن روحانی حمایت کرده بودند از جمله کیومرث پوراحمد، سعید سهیلی، رضا ایرانمنش، مسعود جعفری جوزانی و رضا کیانیان سخنان صالحی امیری را نگاه ابزاری و توهین به هنرمند تلقی کرده و بعضاً خواستار عذرخواهی نامبرده شدند. پس از حواشی پیش آمده، وزیر ارشاد فردای آن روز با صدور بیانیه‌ای نسبت به دلخوری‌های پیش آمده عذرخواهی کرد و مصاحبه روز گذشته را یک مصاحبه طنزگونه خواند.

کارنامه علمی و اجرایی صالحی امیری

صالحی امیری علاوه بر این در مشاغلی همچون رئیس کمیته اجتماعی شورای عالی امنیت ملی، عضو هیئت رئیسه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، معاون بررسی‌های استراتژیک، عضو هیئت امنای مؤسسه مطالعات راهبردی، مشاور رئیس‌جمهور در دولت سید محمد خاتمی، عضو شورای اجتماعی کشور و عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت خدمت نمود. وی همچنین به‌مدت هشت سال معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه خود دارد. صالحی امیری همچنین به عنوان مدیرمسئول و سردبیر، در نشریات و مؤسسات علمی همچون مؤسسات مطالعات سیاسی، مطالعات راهبردی، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، نشریه علمی پژوهشی مدیریت فرهنگی عضویت داشته است.