پیشنهاد سایت نزدیک به عارف برای تداوم حضور روحانی در پاستور
رویداد۲۴-سایت امیدنامه نوشت؛ اکنون نزدیک به 5 ماه تا انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باقی مانده و اینبار هم دوباره بحثهایی درباره ائتلاف مطرح شده است. ائتلافی در ادامه حرکت سالهای 92 و 94.
رأیی که حسن روحانی را پاستور نشین کرد، حاصل یک ائتلاف نانوشته بین اصلاح طلبان و اعتدالیون بود. ائتلافی که اگرچه بعد از انتخابات و پاستورنشینی روحانی نانوشته ماند اما ادامه پیدا کرد. چه آنکه در انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی، لیست اصلاح طلبان به لیست امید، تغییر نام پیدا کرد و نام برخی از اصولگرایان سرشناس هم در آن قرار گرفت. اما اکنون نزدیک به 5 ماه تا انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باقی مانده و اینبار هم دوباره بحثهایی درباره ائتلاف مطرح شده است. ائتلافی در ادامه حرکت سالهای 92 و 94. اینبار اما در بحث ائتلاف بیش از حامیان دولت، خود دولت مطرح است . به طوری که برخی اهالی سیاست پیشنهاد تشکیل دولت ائتلافی را مطرح کردند. ائتلافی بین اصلاح طلبان، حامیان دولت و یا همان اعتدالیون که باز هم بخش عمده از اصلاح طلبان را شامل میشود و دولت. قطعاً تشکیل چنین ائتلافی میتواند هم به دولت و هم به جناحها و گروههای مختلف در کشور کمک و کارآیی آنها را برای حرکت کشور در جهت توسعه بیشتر میشود. اما به هر روی ساز و کار این ائتلاف باید تعیین و سبک نانوشته بودن آن کنار گذاشته شود.
زمینههای شکل گیری دولت ائتلاف
در گام اول اما باید بررسی کرد که زمینههای شکل گیری دولت ائتلاف تا چه اندازه وجود دارد. به نظر میرسد که با توجه به فضایی که از سال 92 در کشور شکل گرفت و حرکت اصلاح طلبان و اعتدالیون بر ریل یک ائتلاف نانوشته، زمینههای شکل گیری دولت ائتلاف وجود داشته باشد. این تحلیل را عبدالله رمضان زاده، سخنگوی دولت دوم اصلاحات نیز تأیید میکند. او در گفت و گویش با «امید ایرانیان» میگوید:« از سال 92، زمینههای گفت و گو بین اصلاح طلبان و سایر جناحها، مخصوصاً اعتدالیون فراهم شد. از این جهت اینکه می گویید زمینههای آن وجود دارد یا خیر. میتوان گفت که زمینههای آن از سال 92 ایجاد شده است.» رمضانزاده میافزاید:« معمولاً در سراسر دنیا، دولت ائتلافی بر اساس خواست احزاب شکل میگیرد. احزاب هم بر اساس توانایی و وزن سیاسی که دارند در ائتلاف شرکت میکنند. البته ما در ایران چنین مکانیزمی نداریم. بنابراین نمیدانم چه طور میتوان این مکانیزم را تعریف کرد و در این زمینه نیازمند گفت و گو هستیم. در واقع باید احزاب و تئوریسینها در این زمینه بیشتر با هم گفت و گو کنند.» او همچنین معتقد است که دولت آینده حتماً یک دولت ائتلافی خواهد بود. رمضانزاده میافزاید:« دولت آینده حتماً یک دولت ائتلافی خواهد بود اما باید موضوع به گونهای مطرح شود که جنبه شرط گذاری پیدا نکند و برخی از طرح این موضوع چنین برداشتی نکنند.»
ساز و کار شکل گیری دولت ائتلاف
اگر پذیرفته شود که زمینههای شکل گیری ایجاد تشکیل این «دولت ائتلاف»وجود دارد. باید گام بعدی را پیدا کردن ساز و کاری برای شکل گیری آن پیدا کرد. برخی اهالی سیاست بر این باورند که تشکیل کمیسیون مشترک میتواند، یکی از ساز و کارهای شکل گیری این ائتلاف باشد. جلال جلالی زاده، فعال سیاسی اصلاحطلب در این زمینه میگوید:« ما نیازمند گفتوگو هستیم. گفتوگویی که در نهایت به یک ائتلاف نوشته شده و نه نانوشته ختم شود. این کمیسیون میتواند راهکارهایی برای دولت آینده پیشنهاد کند که انجام برخی امور در دولت توسط نیروهای هر 2 جناح اصلاح طلب و اعتدالیون تسریع شود.»او میافزاید:« معنای تشکیل دولت ائتلاف، سهم خواهی از دولت توسط جناحهای دیگر نیست. بلکه ارائه بهترین گزینهها به دولت است. چراکه باید بپذیریم حسن روحانی کاندیدای اصلاح طلب نیست و مورد حمایت اصلاح طلبان است. این بدان معناست که اصلاح طلبان مسئولیت رأیی که به حسن روحانی توسط حامیانشان داده میشود را بر عهده میگیرند.»جلالیزاده معتقد است که این ائتلاف میتواند محور وحدت و هماهنگی حول محور منافع ملی و نظام باشد. در واقع میتواند تجربه خوبی برای همه گروهها و دولت باشد. جلالی زاده تاکید میکند:« وقتی اصلاح طلبان مسئولیت رأیی که حامیانشان میدهند را بر عهده میگیرند و با توجه به اینکه حسن روحانی نیز اصلاح طلب نیست، باید در برخی مسائل توافقاتی کنند و مطالباتشان را یادآوری کنند که در آینده بتوانند از رأیی که میدهند و حمایتی که میکنند، دفاع کنند. از این جهت ضرورت تشکیل دولت ائتلاف بیش از گذشته احساس میشود. چراکه با توجه به عملکرد حسن روحانی و برخی وعدههایی که تا کنون به سرانجام نرسیده است، اصلاح طلبان باید گفت وگو کنند و در مواردی که میتوانند به دولت اعلام حمایت و کمک کنند.» او میافزاید:« کسانی که منافع ملی را در نظر دارند، قطعاً پیشنهاد تشکیل دولت ائتلاف را به معنای سهم خواهی و یا شرط گذاری نمیدانند. اگر از این پیشنها، چنین برداشتی مطرح شود، قطعاً میتوان گفت که عدهای هنوز از گذشته درس نگرفتهاند و بیش از منافع ملی به منافع گروهی فکر میکنند. از این جهت نه در ائتلاف دولت شرکت میکنند و نه به شکل گیری این ائتلاف کمک میکنند. بلکه از آن استفاده انتخاباتی میکنند. این درحالی است که هدف اصلاح طلبان کمک به دولت برای انجام امور کشور به نحو احسن است.»
واکنش دولت به تشکیل دولت ائتلاف
برخی اهالی سیاست و نظریه پردازان بر این باورند که دولت روحانی از این ائتلاف استقبال نمیکند. چراکه بدون شکل گیری این ائتلاف نیز رأی میآورد ولی در سوی دیگر ماجرا، برخی نیز بر این باورند، تجربه شیرین وفاق در 2 انتخابات گذشته و اثبات خیرخواهی اصلاح طلبان به دولت، حسن روحانی را بی تفاوت به پیشنهاد تشکیل «دولت ائتلافی» نمیگذارد. این همان موضوعی است که سعید لیلاز هم به آن اشاره دارد. لیلاز، تحلیلگر سیاسی در گفت و گویش با «امید ایرانیان» میگوید:« واقعیت این است که اصلاح طلبان بدون ائتلاف هم در سال 92 و هم در سال 94 میتوانستند، پیروز شوند. اما از آن سو باید این موضوع را هم در نظر بگیریم که آیا حسن روحانی بدون این ائتلاف نانوشته میتوانست پیروز شود؟ بنابراین اصلاح طلبان برای منافع ملی و شرایط بحرانی کشور در آن سالها از منافع گروهی خود دست کشیدند. از این جهت اگر اکنون هم صحبت ائتلاف میشود، به معنای سهم خواهی نیست. چراکه اصلاح طلبان برادری خود را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ثابت کردند.» سعید لیلاز میگوید:« در واقع این ائتلاف بیش از آنکه به نفع اصلاح طلبان باشد، به نفع روحانی و کشور بود. از این جهت به نظر میرسد، با توجه به شرایطی که کشور دارد، باید از این ائتلاف استقبال کند. البته این موضوع را هم باید درک کند که منظور از ائتلاف ادامه یک وفاق ملی از سال 92 است.» او میافزاید:« واقعیت قضیه در حال حاضر این است که همان بحرانها و مشکلاتی که بر سر راه ساختار اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی ایران در سال 1392 بود، هنوز موضوعیت دارند. آقای ر وحانی در این مدتی که رییس جمهور بوده است، کشور را از لبه پرتگاهی عمیق بیرون کشیدند؛ در واقع ایشان کشوری در حال سقوط را در وسط هوا و زمین در سال 1392 گرفت و به سا حلی امن آورد. اما این به معنای این نیست که ما کاملاً از خطر دور شدهایم. واقعیت این است که اقتصاد ایران هنوز بسیار گرفتار مشکلات عدیده است، اختلالات و تغییر شکلهای ساختاری در این اقتصاد اتفاق افتاده است که ماهوی آن در تاریخ اقتصاد ایران هیچ سابقهای ندارد و این باعث شده که اقتصاد ایران از ریخت افتاده باشد و شاکلهاش دچار آسیب جدی شده باشد. مسائلی مثل فساد، کاهش بهره وری، فقدان منابع کافی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی که البته عاملش عمدتاً همان فساد است و شکاف طبقاتیای که طی سالهای 1384 تا 1392 چه در جامعه شهری و چه در جامعه روستایی ا یجاد شده، در 8 سال جنگ تحمیلی نتوانستند به این میزان اقتصاد ایران را دچار تخریب کنند. جبران این موارد سالها طول میکشد.» لیلاز میگوید:« از طرف دیگر در صحنه بین المللی ما شاهد ظهور دوباره نوعی ریگانیسم در ساختار سیاسی ایالات متحده آمریکا هستیم که برآورد دقیقی هنوز از سمت و سوی تحولات و ر فتارهای این ساختار نداریم. اگر این ساختار بخواهد به گونهای عمل کند که منجر به قوت گرفتن یک رادیکالیسم متقابل از سمت ایران شود، مثل شرایطی که جورج بوش در زمان آقای احمدی نژاد به وجود آورد، میتوان گفت که جامعه ایران در معرض مواجهه با یک خطر بسیار بزرگ است. این یکی از چالشهای بسیار بزرگ بر سر راه کشور در بعد بین الملل است.»
او معتقد است که به دلیل مسائل امنیتیای که در منطقه وجود دارد، همچنان تا نقطه حل شدن و خروج این بحرانها از مرزهای ایران به صورت ایمن و کافی راه بسیار درازی در پیش داریم، همچنان خطرات بزرگ و آسیب پذیری های جدیای را برای ساختار امنیتی ایران قائلم که این مشکلات احتیاج به انسجام و وفاق ملی برای گذر از این بحرانها را پررنگتر میکند.
لیلاز در پایان تأکید میکند: «در عین حال مسائل اجتماعی بسیار عدیدهای در کشور وجود دارد که اخیراً توسط حکومتم مورد توجه قرار گرفتهاند مثل اعتیاد، فروپاشی نظام اخلاقی جامعه و خانواده و مشکلات روانی موجود؛ همه اینها ضرورت برقرار ماندن وفاقی که در سال 92 تشکیل شد را ثابت نگاه میدارد. کشور چارهای جز گرد آمدن حول محور آقای روحانی به عنوان مظهر اعتدال گرایی رایج در ایران برای انتخابات سال آینده ندارد.»
نتیجه ائتلاف
اما آنچه باید در نظر داشت نتیجه ائتلاف است. بدان معنا که نتیجه این ائتلاف چه خواهد شد و به نفع چه کسی و یا چه کسانی خواهد بود. در پاسخ به این سؤال میتوان گفت که قطعاً تشکیل «دولت ائتلافی» بیش از آنکه به نفع جناح خاصی و یا حتی دولت باشد، به نفع مردم خواهد بود. از این رو میتوان گفت که اگر دولت به فکر منافع ملی و پیشبرد امور کشوری به بهترین شکل باشد، قطعاً از تشکیل چنین ائتلافی استقبال میکند و حتی اگر اصلاح طلبان نیز این موضوع را پی گیری نکنند، دولت باید پی گیر تشکیل چنین ائتلافی فارغ از نگاه جناحی و سیاسی باشد.