آیا رئیس جمهور کره جنوبی اعدام می‌شود؟ | بحران سیاسی در سئول چه بلایی سر ال‌جی، سامسونگ، هیوندای و کیا می‌آورد؟

رویداد ۲۴ |  مقامات تحقیقاتی کره جنوبی تلاش‌های خود برای اجرای حکم بازداشت رئیس‌جمهور یون سوک یول را در روز جمعه به حالت تعلیق درآوردند. این اقدام پس از چندین ساعت رویارویی رخ داد که در آن مقامات برای بازداشت این رئیس‌جمهور جنجالی که اخیراً حکومت نظامی کوتاه‌مدتی اعلام کرده بود، تلاش کردند.
حدود ۸۰ نفر از نیرو‌های پلیس و بازرسان در ساعات اولیه صبح وارد مجتمع ریاست‌جمهوری در سئول شدند تا یون را برای بازجویی بازداشت کنند. دفتر تحقیقات جرایم فساد (CIO) اعلام کرد که این تلاش‌ها تنش‌های چند هفته‌ای را با این رهبر سرسخت و جنجالی عمیق‌تر کرد.
بازرسان CIO تا چند صد متری محل سکونت یون پیش رفتند، اما با یک “دیوار انسانی” متشکل از حدود ۲۰۰ سرباز و اعضای تیم امنیتی ریاست‌جمهوری مواجه شدند. به گفته این دفتر، در این درگیری‌ها چندین مورد برخورد با شدت‌های مختلف رخ داد.
بازرسان عصر جمعه اعلام کردند که به دلیل ایمنی افراد حاضر در صحنه، اجرای حکم بازداشت را متوقف کرده‌اند. با این حال، حکم بازداشت که تا ۶ ژانویه اعتبار دارد، همچنان به قوت خود باقی است و ممکن است تمدید شود.
فضای اطراف محل سکونت یون به شدت ملتهب بود. پلیس در خیابان‌های نزدیک مستقر شده بود و صد‌ها نفر برای حمایت از رئیس‌جمهور تجمع کرده بودند. یون یک ماه پیش با اعلامیه‌ای که به سرعت لغو شد، کشور را وارد بحران سیاسی کرده بود.

رئیس‌جمهور در برابر اتهامات

یون که پس از رأی استیضاح نمایندگان قدرت خود را از دست داده است، در چندین پرونده از جمله اتهام رهبری شورش تحت بازجویی قرار دارد. این جرم می‌تواند به حبس ابد یا حتی اعدام منجر شود.
یک دادگاه در اوایل این هفته حکم بازداشت او را تأیید کرد. این نخستین بار است که چنین اقدامی علیه یک رئیس‌جمهور در زمان تصدی صورت می‌گیرد. تیم امنیتی ریاست‌جمهوری در پاسخ اعلام کرد که تدابیر امنیتی “بر اساس فرآیند قانونی” اتخاذ خواهد شد.
یون که خود یک دادستان سابق است، در هفته‌های اخیر سه بار از پاسخ به احضاریه بازرسان برای همکاری امتناع کرده است.
پس از تعلیق تلاش برای بازداشت یون، دفتر CIO با “ابراز تأسف عمیق” از “عدم تبعیت مظنون از فرآیند قانونی” اعلام کرد که در مورد گام‌های بعدی تصمیم‌گیری خواهد کرد.

اعلام حکومت نظامی و واکنش‌ها

یون یک ماه پیش به طور غافلگیرکننده‌ای در یک سخنرانی شبانه حکومت نظامی اعلام کرد و مدعی شد که قانون‌گذاران مخالف “امور دولت را فلج کرده‌اند” و این اقدام برای “حفاظت از کره جنوبی آزاد” در برابر تهدید‌های “عناصر ضد دولت” ضروری است.
اعلامیه او با واکنش گسترده‌ای از سوی عموم مردم مواجه شد. اعضای حزب خودش نیز علیه او موضع گرفتند و از رأی به استیضاح حمایت کردند. مجلس ملی تنها شش ساعت پس از اعلام، این تصمیم را لغو کرد.
در هفته‌های اخیر، کشور دچار آشفتگی سیاسی شده است. مجلس همچنین رأی به استیضاح نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور موقت، هان داک‌سو داد، تنها چند هفته پس از رأی به استیضاح یون. اکنون وزیر دارایی، چوی سانگ‌موک به عنوان رئیس‌جمهور موقت عمل می‌کند.

حمایت طرفداران یون

گروه‌هایی از حامیان سرسخت یون، که به عنوان یک سیاستمدار محافظه‌کار و متحد نزدیک ایالات متحده شناخته می‌شود، با سردادن شعار‌هایی از او حمایت کردند. برخی پلاکارد‌هایی با عبارت “Stop the Steal” (دزدی را متوقف کنید) در دست داشتند و پرچم آمریکا را تکان می‌دادند. دیگر حامیان او، بازداشتش را خیانت توصیف کرده و برخی به‌طور علنی خواستار عبور از موانع پلیس شدند.
تیم دفاعی یون روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد که حکم بازداشت “غیرقانونی و نامعتبر” است و متعهد شد که اقدامات قانونی علیه اجرای آن انجام دهد.
وکلای یون روز سه‌شنبه درخواست تعلیق حکم بازداشت را به دادگاه قانون اساسی ارائه کردند و همچنین اعتراض جداگانه‌ای به یک دادگاه پایین‌تر نسبت به این دستور دادند.

آینده پرونده یون

در صورت بازداشت، یون می‌تواند با حکم موجود تا ۴۸ ساعت برای بازجویی نگهداری شود. دفتر CIO برای ادامه بازداشت باید حکم جدیدی ظرف این مدت دریافت کند.
محاکمه استیضاح یون که توسط یکی از عالی‌ترین دادگاه‌های کشور بررسی می‌شود، ممکن است تا شش ماه ژانویه به طول بینجامد. این دادگاه تصمیم خواهد گرفت که آیا او رسماً از ریاست‌جمهوری برکنار شود یا به مقام خود بازگردد.
دادگاه قانون اساسی اعلام کرده است که این پرونده را به عنوان “اولویت اصلی” بررسی خواهد کرد. این در کنار دیگر پرونده‌های استیضاحی است که مخالفان علیه اعضای دولت یون، از جمله وزیر دادگستری و دیگر مقامات ارشد، مطرح کرده‌اند.
به گزارش رویترز دفتر تحقیقات فساد مقامات عالی‌رتبه (CIO) در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تشخیص داده شد که اجرای حکم دستگیری عملاً به دلیل ایستادگی جاری غیرممکن است.»

تاثیر تنش‌های سیاسی بر اقتصاد کره

این تغییرات سیاسی کره جنوبی، که یکی از متحدان اصلی ایالات متحده و پیوندی حیاتی در زنجیره‌های تأمین جهانی است، را به کانون توجه جهانی کشاند و بازار‌های مالی را نگران کرد.
سهام کره‌ای‌های لیست شده در ایالات متحده پس از اعلام اولیه حکومت نظامی یون به شدت کاهش یافت، در حالی که وون کره جنوبی به پایین‌ترین سطح خود در دو سال اخیر نسبت به دلار رسید. از آن زمان، این ارز بیشتر ضرر‌های خود را جبران کرده است.
قبل از آغاز بازار‌ها در روز چهارشنبه، کیم بیونگ‌هوان، معاون وزیر اقتصاد و دارایی، گفت که مقام‌های نظارتی آماده‌اند تا در هر زمانی ۱۰ تریلیون وون (۷.۰۶ میلیارد دلار) را برای تثبیت بازار سهام به کار گیرند، به گزارش خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی.
شاخص کُسپی کره جنوبی (شاخص کُسپی (KOSPI) یک شاخص بورس اصلی کره جنوبی است که عملکرد سهام شرکت‌های بزرگ و مهم این کشور را در بورس اوراق بهادار سئول (Korea Stock Exchange) اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص نمایانگر وضعیت کلی بازار سهام در کره جنوبی است و شامل سهام بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های کره‌ای مانند سامسونگ، هیوندای، و ال‌جی می‌شود. به عبارت دیگر، تغییرات در شاخص کُسپی معمولاً نشان‌دهنده نوسانات کلی در اقتصاد و بازار سهام کره جنوبی است.) روز چهارشنبه ۱.۴۴ درصد کاهش یافت، در حالی که این کاهش قبلاً بیش از ۲ درصد بود و با شروع فرآیند‌های استیضاح علیه یون، خسارات محدودتری را تجربه کرد.
استراتژیست‌های دویچه‌بانک در یادداشت تحقیقاتی خود که روز چهارشنبه منتشر شد، اعلام کردند: «در حال حاضر وضعیت بسیار آرام‌تری داریم، اما با توجه به اهمیت کره جنوبی در زنجیره تأمین جهانی، این موضوع هنوز هم نیاز به پیگیری دارد.»

آیا برای بازار سهام کره جنوبی خبر‌های خوبی در پیش است؟ 

جاناتان گارنی، استراتژیست ارشد بازار‌های آسیا و بازار‌های نوظهور در مورگان استنلی، روز چهارشنبه به برنامه "Street Signs Asia" سی‌ان‌بی‌سی گفت که بانک وال‌استریت برای سهام کره‌ای وزن کمتری در نظر گرفته است.
او توضیح داد: «دیدگاه ما در مورد بازار کره این است که در یک رکود اقتصادی جهانی، این بازار به خوبی موقعیت ندارد، به‌ویژه که یکی از بازار‌های بیشتر وابسته به تجارت و مناطق ما است و با تمام مسائل تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای در حال حاضر مواجه است.» او افزود: «علاوه بر این، یک دوره نزولی در چرخه نیمه‌هادی‌ها شروع شده است و صنعت خودرو نیز در سطح جهانی دچار مشکلات زیادی است و آنها در بازار کره سهم زیادی دارند.»
شرکت تکنولوژی سامسونگ، بزرگ‌ترین شرکت کره جنوبی، روز چهارشنبه شاهد کاهش ۱ درصدی سهام خود بود، در حالی که شرکت سازنده باتری، ال‌جی انرژی سولوشن، و خودروساز هیوندای موتور به ترتیب کاهش ۲.۸ درصدی و ۲.۴ درصدی را تجربه کردند.
روری گرین، اقتصاددان ارشد چین و رئیس تحقیقات آسیایی در تی‌اس لومبارد، در یادداشت تحقیقاتی خود که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت که روند منفی قیمت‌ها و نوسانات در دارایی‌های کره‌ای و بازار‌های مرتبط، به‌ویژه بازار‌های ارز خارجی آسیایی، احتمالاً ادامه خواهد داشت.
وون کره جنوبی آخرین بار در سطح ۱,۴۱۴.۲۲ نسبت به دلار ثابت بود، پس از اینکه روز سه‌شنبه به ۱,۴۴۴.۹۳ رسید که ضعیف‌ترین سطح آن از اکتبر ۲۰۲۲ بود، طبق داده‌های LSEG.
ترینگ نگوئن، اقتصاددان ارشد ناتیکس، تصمیم یون برای اعلام حکومت نظامی را "تصمیمی بسیار، بسیار ضعیف" دانست و گفت که این تصمیم در زمانی بد برای کره جنوبی اتخاذ شده است.
او به برنامه "Squawk Box Asia" سی‌ان‌بی‌سی گفت: «حکومت نظامی از سال ۱۹۷۹ به بعد اعمال نشده است و به عنوان یک اتفاق منفی عمیق شناخته می‌شود. بنابراین، لغو آن مثبت است، اما این موضوع باعث ایجاد عدم‌قطعیت سیاسی زیادی برای آینده، به ویژه آینده رئیس‌جمهور یون، شده است.»
او افزود: «این زمان خوبی برای کره جنوبی نیست. چرخه نیمه‌هادی در حال نزول است، همانطور که می‌بینید، صادرات اکتبر در حال انقباض است، بانک مرکزی کره باید نرخ‌ها را کاهش دهد و تقاضای داخلی ضعیف است.»
«بنابراین، واقعاً نیاز به یک دولت قوی داریم که بودجه‌ای حمایتی برای مواجهه با چالش‌ها نه فقط در کوتاه‌مدت بلکه در بلندمدت فراهم کند، چالش‌هایی که از چین و احتمالاً تعرفه‌ها می‌آید.»

حس بازار ممکن است بهبود یابد

اما همه تحلیلگران نسبت به تاثیرات سیاسی جاری کره جنوبی بر بازار سهام خوشبین نیستند.
توماس متیو، رئیس بخش بازار‌های آسیای‌پاسفیک در کاپیتال اکونومیکس، در یادداشت تحقیقاتی خود که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت: «گزارش‌های جدید حاکی از آن است که یون به سرعت استیضاح خواهد شد یا استعفا می‌دهد، که ممکن است به سرمایه‌گذاران کمک کند که این موضوع را به سرعت فراموش کنند.»
او افزود: «استیضاح‌های ریاست‌جمهوری در کره مسبوق به سابقه است، و سهام کشور حداقل در زمان استیضاح اخیر در ۲۰۱۶/ ۲۰۱۷ عملکرد خوبی داشت.»
اگرچه متیو به چالش‌هایی که این بحران در زمان سختی برای کره جنوبی به وجود آورده اذعان کرد، تیم کاپیتال اکونومیکس معتقد است که اگر از بحران عمیق‌تری جلوگیری شود، می‌توان خوشبین‌تر بود.
«شرکت‌های بزرگ تکنولوژی کره، در نهایت، به طور کلی در موقعیت خوبی برای بهره‌برداری از هیجان فعلی در مورد هوش مصنوعی و تکنولوژی به‌طور کلی هستند. بنابراین، اگر حس بازار نسبت به این کشور بهبود یابد، ما معتقدیم که می‌تواند به سرعت بهبود یابد.»
او افزود: «اما احتمالاً هنوز باید منتظر باشیم که اتفاقات بیشتری رخ دهد.»

تاثیر تنش‌های سیاسی بر بازار سهام

در این درام سیاسی در یک دموکراسی لیبرال که شرکت‌های بزرگی مانند سامسونگ الکترونیکس و اس‌کی هاینیکس در آن مستقر هستند، بازار‌ها تحت تاثیر قرار گرفتند و نشان دادند که گاهی سیاست‌ها اهمیت دارند. روند استیضاح رئیس‌جمهور آغاز شده است.
شاخص بورس اصلی کشور، کُسپی (KOSPI)، که ارزش بازار آن ۱.۴ تریلیون دلار است، در زمانی که اعلام وضعیت اضطراری نظامی صورت گرفت بسته بود. اما صندوق‌های قابل معامله در بورس MSCI کره جنوبی در معاملات نیویورک ابتدا ۳٪ افت کردند و پس از لغو فرمان، کاهش به ۱.۶٪ رسید. وون کره جنوبی نیز ابتدا حدود ۲٪ در برابر دلار تضعیف شد و بعداً بخشی از ضرر‌های خود را جبران کرد.
به گزارش وال استریت ژورنال، یون در اعلام تلویزیونی خود برای وضع قانون نظامی، احزاب مخالف را متهم کرد که کشور را در برابر تهدید‌های کمونیستی از سوی کره شمالی آسیب‌پذیر کرده‌اند و گفت که حزب مخالف که پارلمان را در دست دارد، کشور را "گروگان" گرفته است، زیرا از تصویب بودجه و سایر لایحه‌ها امتناع کرده است.
یون هیچ مدرکی ارائه نکرد و هیچ تهدید نظامی جدیدی که بتواند این اعلامیه را توجیه کند، گزارش نشد. کاخ سفید هم اعلام کرد که در جریان این تصمیم قرار نگرفته بود.
حتی حزب خود یون نیز به شدت از این تصمیم انتقاد کرد و پارلمان کره جنوبی به‌طور یکپارچه برای لغو وضعیت نظامی رای داد. چند ساعت بعد، یون در بیانیه‌ای اعلام کرد که خواسته پارلمان را پذیرفته و فرمان را لغو خواهد کرد.
اگرچه اعلام وضعیت نظامی توسط یون اولین بار از دهه ۱۹۸۰ بود، زمانی که کره جنوبی تحت حکومت نظامی قرار داشت، این کشور سال‌هاست که درگیر سیاست‌های آشفته بوده است. رهبر مخالفین، لی جائه‌میونگ، که در انتخابات ۲۰۲۲ به یون باخت، در ژانویه مورد حمله قرار گرفت. نارضایتی‌ها در حال افزایش بوده‌اند و یون درگیر رسوایی‌های فساد، از جمله یکی مربوط به دستکاری سهام و دیگر اتهاماتی است که گفته می‌شود از قدرت وتو خود سوءاستفاده کرده است.
 روری گرین، رئیس تحقیقات آسیا در GlobalData TS Lombard انتظار دارد انتخابات در اوایل سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ برگزار شود او گفته است: ممکن است نوسانات بیشتری در پیش باشد اگر یون که پیش از این در نظرسنجی‌ها زیر ۲۰٪ محبوبیت داشت، استیضاح شود. «یون پایگاه حمایتی مردمی ندارد و احتمالاً بعد از اعتراضات گسترده‌ای مشابه سایر رهبران پیشین، استیضاح خواهد شد.» 
در کوتاه‌مدت، دارایی‌های کره‌ای احتمالاً تحت فشار خواهند بود تا زمانی که وضعیت حل و فصل شود. سهام‌های مربوط به شرکت‌های کره‌ای در ایالات متحده در روز سه‌شنبه کاهش یافتند. شرکت برق کره، کره الکتریک پاور، با افت ۲٪ بسته شد، شرکت فولاد POSCO Holdings با کاهش ۴٪ و اپراتور مخابراتی SK Telecom با افت ۱.۶٪، اما بسیاری از آنها در معاملات پس از ساعت‌های رسمی بازار بخشی از ضرر‌های خود را جبران کردند. سهام‌های Coupang، فروشگاه آنلاین که در کره جنوبی فعالیت می‌کند، ۳.۷٪ کاهش یافت.
پیش از عقب‌نشینی، مقامات سعی کردند بازار‌ها را آرام کنند و وزیر دارایی چوئه سانگ‌موک وعده داد که تمام تدابیر ممکن برای تثبیت بازار مالی و ارز، از جمله تزریق نقدینگی نامحدود، به کار گرفته شود. بانک مرکزی کره اقدامات نقدینگی کوتاه‌مدت را افزایش داد و قوانین وثیقه را تسهیل کرد تا از بحران اعتباری جلوگیری کند.
پیامد‌های اقتصادی و تاثیرات طولانی‌مدت بازار، از جمله خطرات برای زنجیره تأمین نیمه‌هادی‌ها، بستگی به این دارد که چه اتفاقی در آینده بیفتد.
"اگرچه قطعنامه یکپارچه پارلمان برای لغو وضعیت نظامی تا حدی ثبات را بازگرداند، این حادثه شکنندگی سیستم سیاسی کره جنوبی و احتمال سوءاستفاده از قدرت اجرایی را نمایان کرد. " به گفته سئونگ هیون لی، پژوهشگر ارشد در بنیاد جورج اچ. و. بوش و پژوهشگر مهمان در مرکز آسیای دانشگاه هاروارد. "این موضوع سوالات بنیادی درباره آینده دموکراسی کره جنوبی، تاب‌آوری نهاد‌های آن و پیامد‌های ژئوپولیتیکی گسترده‌تر یک کشور درگیر در اختلافات داخلی مطرح می‌کند. "
این وضعیت ممکن است باعث نوسانات در سهام‌های کره جنوبی شود، از جمله بزرگ‌ترین شرکت نیمه‌هادی دنیا، سامسونگ، شرکت چیپ‌سازی SK Hynix و شرکت باتری LG Energy Solution، و همچنین خودروسازان هیوندای و کیا. آنها در روز چهارشنبه واکنش‌های نسبتا آرامی داشتند.
اما این تغییرات ممکن است تاثیرات جهانی نیز داشته باشد، به‌ویژه در زنجیره تأمین نیمه‌هادی‌ها و صنعت جهانی باتری، دو زمینه‌ای که شرکت‌های کره‌ای بازیگران اصلی آن هستند. LG و SK Innovation به ترتیب سومین و پنجمین تولیدکنندگان بزرگ باتری خودرو‌های برقی جهان هستند، با سهم بازار جهانی ۱۶٪ و ۶٪ تا سال گذشته، طبق داده‌های EV-volumes.com.
نگرانی تحلیلگران این است که این حادثه کشور را به دوره‌ای عمیق‌تر از بی‌ثباتی سیاسی فرو ببرد. این اقدامات اعتماد به اقتصادی را که تنها به‌طور محدود از رکود جلوگیری کرده بود، آسیب می‌زند، و بانک مرکزی به طور غیرمنتظره‌ای نرخ بهره را کاهش داده است، تنها دومین کاهش متوالی از سال ۲۰۰۹. اقتصاد کره جنوبی که به صادرات وابسته است، همچنین با خطرات جنگ تجاری مواجه است، زیرا رئیس‌جمهور منتخب ترامپ پیشنهاد تعرفه‌های ۲۰٪ برای واردات از ایالات متحده را مطرح کرده است.
" به گفته آبیشور پراکاش، موسس شرکت مشاوره استراتژیک The Geopolitical Business مستقر در تورنتو «اگر بحران سیاسی ادامه یابد هر گامی که کره جنوبی بخواهد بردارد، چه در داخل و چه در سطح جهانی، از جمله مقابله با رئیس‌جمهور ترامپ، ممکن است با موانع و رکود مواجه شود.». 
اما حداقل یکی از سرمایه‌گذاران، جیسون هسو، موسس Rayliant Global Advisors، وضعیت سیاسی را به فرصتی برای خرید سهام شرکت‌های مهم در زنجیره تأمین نیمه‌هادی می‌بیند که همچنان از روند رشد در بخش تراشه‌ها بهره خواهند برد، به‌ویژه با روند‌هایی مانند هوش مصنوعی و انتقال زنجیره‌های تأمین از چین. "هیچ‌کدام از این موارد به وضعیت سیاسی ربطی ندارد. " 

بحرانی مشابه در آلمان، فرانسه و ژاپن

به گفته سیدنی سیلر، مشاور ارشد و رئیس کره در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی و قبلاً افسر اطلاعات ملی برای کره شمالی در شورای اطلاعات ملی، یک هشدار برای سرمایه‌گذاران این است که بحران سیاسی در حال وقوع در کره جنوبی شباهت‌هایی به آشفتگی‌های مشابه در اروپا و حتی ایالات متحده دارد که اغلب از سوی مردمی که احساس نگرانی اقتصادی دارند، برانگیخته می‌شود. 
در واقع، قانونگذاران فرانسوی با یک رای عدم اعتماد روبرو هستند که انتظار می‌رود چهارشنبه برگزار شود؛ ائتلاف حاکم در آلمان فروپاشیده است؛ و ائتلاف حاکم ژاپن در اکتبر اکثریت خود را از دست داده است. این تغییرات ممکن است سرمایه‌گذاران را وادار به بازنگری در پیش‌فرض‌های قدیمی کند.