خیابانی بی‌همایون!

رویداد۲۴ روزنامه قانون نوشت: «چندی پیش همایون شجریان، متنی را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد که جنجال‌آفرین شد. او در این متن گفته بود: «عزیزان! در این ایام که، چون سیاوش در گذر از آتش هستیم، نمی‌دانم چه کنیم تا حال‌مان کمی به شود، چنانچه مشکل مجوز نباشد سراپا در خدمتم تا بدون هیچ انتفاعی کنسرت خیابانی گسترده برای شما عزیزان اجرا کنم. شاید دل‌مان در کنار یکدیگر آرام گیرد.»

پس از آن بسیاری از ارگان‌ها از جمله شورای شهر و شهرداری تهران و همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این برنامه اعلام کردند و به سرعت همایون شجریان با مسئولان شهرداری نشستی برگزار کرد و در آن، تکلیف مکان اجرا مشخص شد. با این اتفاقات انتظار می‌رفت مجوز برگزاری کنسرت خیابانی به سهولت صادر شود، اما گویا، ماجرا به این سادگی‌ها هم نیست.

آیا مجوز کنسرت خیابانی شجریان صادر می‌شود؟

همایون شجریان از سال ۹۳ در نشست‌های خبری، علاقه خود به برگزاری کنسرت خیابانی را ابراز کرده و همواره از آن سخن گفته است، اما پس از متنی که در صفحه اینستاگرام منتشر کرد و همچنین شرایط ملتهب اجتماعی و اقتصادی امروز ایران، این درخواست به شکل گسترده تری مطرح و با استقبال مردم و نهاد‌های مختلف رو به رو شد.

اما در این میان، هنرمندان یا مسئولانی بودند که چندان با این درخواست موافق نبودند و از این دم می‌زدند که همایون شجریان به دنبال خودنمایی یا مطرح کردن خودش است! باید از این دوستان پرسید آیا همایون شجریان به اندازه کافی مطرح نیست؟ از سوی دیگر توجه به این نکته هم ضروری است که این هنرمند به تازگی اجرای دوباره کنسرت نمایش «سی» را به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی مردم به تعویق انداخت.

با مطرح شدن این درخواست، خواننده‌های دیگر هم درخواست اجرای کنسرت خیابانی کردند و جو مثبتی در فضای موسیقی در حال شکل گرفتن بود و با حمایت‌های شهرداری و همچنین مشخص شدن مکان اجرای همایون شجریان، تصور بر این بود که به زودی با اجرای خیابانی یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان موسیقی ایران رو به رو خواهیم شد و مردم، دست کم برای ساعتی از مسائل روزمره دور خواهند شد؛ مردمی که شاید در طول زندگی خود، به دلیل شرایط اقتصادی، نتوانند حضور در یک کنسرت را تجربه کنند، اما با گذشت زمان به نظر می‌رسد وزارت فرهنگ و مشخصا معاونت هنری و دفتر موسیقی، به این سادگی‌ها قرار نیست مجوز اجرای خیابانی شجریان را صادر کنند.

همایون شجریان ابتدا درخواستی برای شهرداری نوشت و با آن‌ها بر سر مکان اجرا به توافق رسید و تصمیم بر این شد که این اجرای خیابانی در بوستان ولایت برگزار شود. بعد از آن درخواستی به وزارت ارشاد فرستاده و نام قطعات و مکان اجرایی در آن اعلام شد و شهردای تهران نیز مکان را تایید کرد. از این مرحله به بعد تمام امور به دست وزارت فرهنگ بود که مجوز را صادر کند، اما همچنان این درخواست، تکلیف مشخصی ندارد و هنوز از سوی وزارت ارشاد، پاسخی قطعی به این مساله داده نشده است.

مسئولان پاسخگو نیستند

تعویق در صدور مجوز کنسرت خیابانی همایون شجریان، در شرایطی است که به تازگی برخی از خوانندگان توانستند در برنامه هایی، با عنوان کنسرت خیابانی که البته نادرست است، کنسرت اجرا کنند. در این بخش لازم است نگاهی بیندازیم به تفاوت کنسرت خیابانی و اجرای برنامه‌ای. برای مثال محمد معتمدی که در تمام رسانه ها، از اجرای او با نام کنسرت خیابانی یاد کردند، یک اجرای برنامه‌ای بود برای عید غدیر. نباید چنین اجرا‌های برنامه‌ای را با کنسرت خیابانی اشتباه گرفت.

در واقع می‌توان گفت: وزارت فرهنگ با قرار دادن چنین اجرا‌های برنامه‌ای در زمره کنسرت‌های خیابانی، به گونه‌ای قصد تلطیف فضا را دارد و همچنین راهی فراهم آورده تا بتواند از زیر بار مسئولیت مجوز اجرای خیابانی همایون شجریان شانه خالی کند. وزارت فرهنگ توضیحی نمی‌دهد که چرا در این مدت مجوز اجرا صادر نشده است و اگر آن اجرا‌های برنامه‌ای، در زمره کنسرت خیابانی قرار می‌گیرد، چرا همایون شجریان که بسیار پیشتر این درخواست را مطرح کرده بود، نمی‌تواند اجرا داشته باشد؟

متاسفانه طی تماس‌های مکرر، موفق به گفتگو با سید محمدمجتبی حسینی (معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد) و همچنین علی ترابی (مدیر کل دفتر موسیقی) نشدیم.

اگر چه همایون شجریان در این باره سکوت کرده و مانند برخی از هنرمندان برای اعتراض به عدم پاسخگویی وزات فرهنگ نسبت به صدور مجوز کنسرت خیانی او، به هر تریبونی چنگ نزده، اما مسئولان موظف به پاسخگویی هستند. در این شرایط که یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین هنرمندان موسیقی ایران، حاضر به برگزاری کنسرت رایگان خیابانی شده و ارگان‌های مختلف هم با این موضوع مخالفتی ندارند و حتی محل برگزاری و نام قطعات اجرا هم مشخص شده، علت تعلل وزارت فرهنگ و ارشاد مشخص نیست. یک منبع آگاه به «قانون» گفته که در جلسه‌ای معاون هنری در این خصوص گفته است: «همایون شجریان خودش هم تمایل به این اجرا ندارد.» به نظر می‌رسد این چیزی است که وزارت فرهنگ دوست دارد اتفاق بیفتد.

اگر همایون شجریان تاکنون صحبتی در این باره نکرده است، تنها یک دلیل دارد؛ این هنرمند نمی‌خواهد جوی متشنج ایجاد کند. او با پیشنهاد برگزاری این کنسرت که از سال ۹۳ تاکنون پیگیر آن است، قصد اجرای کنسرتی را دارد که بتواند چند ساعتی روحیه مردم را بهتر کند، اما به نظر می‌رسد وزارت فرهنگ از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می‌کند.

معاونت هنری از چه چیز نگران است؟

اگر چه تا همین امروز، اجرا‌های خیابانی متعددی را شاهد بودیم، اما بی‌شک اجرای همایون شجریان با دیگران متفاوت خواهد بود؛ چرا که پیش بینی جمعیتی حدود ۵۰۰ هزار نفر در هر سانس اجرای خیابانی او شده است. این در حالی است که اجرای برنامه‌ای محمد معتمدی در هر شب حدود هفت هزار نفر برای حضور مخاطب داشت. شاید حضور چنین جمعیتی است که وزارت فرهنگ را در صدور مجوز این اجرا دچار نگرانی کرده است.

اما ما همچنان منتظر پاسخ معاونت هنری هستیم، اگر دلیل مشخصی برای صادر نکردن مجوز وجود دارد بهتر است آن را اعلام کنند. معاونت هنری تاکنون در صدور مجوز کوتاهی کرده است تا به ماه محرم برسیم. با این پیش فرض که بعد از ماه محرم این ماجرا تا حدی به فراموشی سپرده شود. وجود چنین نگاهی در معاونت هنری، آن هم در شرایطی که هنرمندی همچون همایون شجریان آماده برگزاری یک کنسرت رایگان است و همه ساز و کار آن نیز فراهم شده، مایه تاسف است.»