امروز جای پای محکم‌تری نسبت به پیش از برجام داریم/ در ماجرای دانمارک دیپلماسی ما دیرهنگام وارد عمل شد
رویداد۲۴ جاوید قربان اوغلی با اشاره به بازگشت تحریم‌های آمریکا، درخصوص تفاوت شرایط امروز ایران با شرایط پیش از برجام گفـت: در یک تحلیل کلی می‌گویم که اگر بخواهیم بازگشت تحریم‌ها در شرایط امروز ایران را با شرایط پیش از نشستن پای میز مذاکره مقایسه کنیم ما از نظر بین‌المللی امروز جای پای محکم‌تری داریم؛ بالاخره تا آنجایی که همه مطلع هستند اکثریت قریب به اتفاق کشور‌های دنیا به خصوص کشور‌هایی که در توافق هسته‌ای با ما طرف مذاکره بودند با هرگونه خدشه در برجام حداقل در بعد سیاسی مخالفت کرده‌اند و مذاکرات ۱+۵ امروز به مذاکرات ۱+۴ تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه موقعیت ما در دنیا امروز متفاوت و منطق ما برای دنیا قابل قبول است، اظهار داشت: دنیا می‌داند ما هیچ‌گونه تخطی در اجرای مفاد برجام انجام نداده‌ایم و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ۱۳ بار پایبندی ما را به توافق هسته‌ای تایید کرده است. ما امروز زبان گویایی در مقابله با کشور‌های جهان داریم.
این دیپلمات پیشین افزود: این درحالی است که طرف مقابل ما امروز در حالت انزوا به سر می‌برد؛ ممکن است که این انزوا به دلیل موقعیت اقتصادی ایالات متحده و قدرت نفوذ سیاسی آن چندان کارایی نداشته باشد و کشور‌ها نتوانند آنطور که باید به صورت علنی از آمریکا انتقاد کنند.
قربان‌اوغلی با بیان اینکه انزوای آمریکا امروز یک حقیقت است، تصریح کرد: این حقیقت از نظر بین‌المللی و سیاسی دقیقا خلاف اواخر سال ۹۱ است که جهان متحد در مقابل برنامه هسته‌ای ما و در جبهه ایالات متحده قرار گرفته بود و تلاش در جهت منزوی کردن ما صورت می‌گرفت و در همین فضا شش قطعنامه شورای امنیت علیه ما صادر شد. در این برهه زمانی حتی از منظر اقتصادی که مهمترین بخش برجام برای ما است نیز شرایطی متفاوت از گذشته داریم.
وی ادامه داد: درست است که تحریم‌ها در حال بازگشت هستند، اما دو تفاوت با گذشته غیرقابل انکار است؛ یکی اینکه به لحاظ پشتوانه مراودات سیاسی امروز قدرت چانه‌زنی با کشور‌های دنیا برای برون رفت از مشکلاتی ترامپ و تیمش به دنبال اعمال آن هستند برای ما بالا رفته است و دوم آنکه ما تجربیات سال‌های دراز تحریم را داریم و می‌توانیم در حوزه‌های مختلف با دوراندیشی بیشتری عمل کنیم.
مدیرکل پیشین وزارت امور خارجه با بیان اینکه به نظر می‌رسد خود آمریکا هم تا حدی به این موضوع واقف شده است و مانند گذشته با قاطعیت از به صفر رساندن صادرات نفت ایران سخن نمی‌گوید، خاطرنشان کرد: امریکا هشت کشور را به صورت موقت از تحریم‌های نفتی معاف کرده است که به هرحال نوعی عقب‌نشینی تلقی می‌شود. درخصوص سوئیفت نیز اتحادیه اروپا به دنبال راه‌اندازی تبادلات بانکی خاص شرایط تحریم‌ها است و هند، چین و روسیه هم با ما همکاری می‌کنند. درست است که شرایط برای ما سخت می‌شود، اما به هرحال ما به دنبال مذاکره و دیپلماسی بودیم و اگر امروز هم چاره‌ای جز این داشتیم قطعا به دنبال آن می‌رفتیم.
قربان اوغلی در تشریح سوئیفت اروپایی ابراز داشت: اگرچه در کارآمدی نظام تبادلات بانکی اروپا، می‌دانیم که راهکار مشکلات ما در کوتاه‌مدت نخواهد بود و ۷۶ درصد مراودات دنیا از طریق دلار انجام می‌پذیرد، اما باز هم وضعیت اقتصادی به مراتب بهتری را نسبت به گذشته برای ما فراهم خواهد کرد.
وی اضافه کرد: مساله مهم این است که در این مرحله باید بدانیم گذشتن از این بحران شرط دارد؛ باید نخست بتوانیم در داخل مسائل را برای مقابله با این مرحله از تحریم‌ها که نمی‌دانیم چقدر طول خواهد کشید ساماندهی کنیم. باید عزمی جدی برای مدیریت اقتصاد داخلی و نه اقتصاد لیبرالی داشته باشیم چراکه امروز توقعات مردم نسبت به قبل از برجام افزایش یافته و مردم می‌خواهند دولت روحانی برای مشکلات چاره‌ای بیندیشد. به خصوص اینکه ما امروز درگیر بحران‌های منطقه‌ای مثل سوریه و یمن هستیم و این‌ها مردم را نسبت به دولت و حاکمیت بدبین کرده است و می‌پرسند چرا ما نمی‌توانیم برای رفع مشکلات داخلی در مسائل سوریه و یمن با دنیا تعامل کنیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوص پلن «ب» ایالات متحده برای بدبین کردن افکار عمومی اروپا علیه ایران و بالابردن هزینه حمایت دول اروپایی از جمهوری اسلامی بیان کرد: در رابطه سه مساله قابل بررسی است؛ نخست آنکه جبهه مثلث آمریکا، اسرائیل و عربستان در تلاش هستند تا مرحله به مرحله برجام شکست بخورد، کل تحریم‌ها بازگردد و در ادامه اروپا و چین، هند و روسیه دیگر تمایلی برای همکاری با ایران نداشته باشند.
قربان‌اوغلی با بیان اینکه آمریکایی‌ها ماه‌ها است که شدیدترین فشار‌ها را برای فاصله گرفتن اروپا از ایران بر این اتحادیه وارد می‌کنند تا از مستقل عمل کردن این متحد دیرین خود پس از جنگ جهانی دوم جلوگیری کرده و مانع به وجود آمدن ضربه‌ای حیثیتی علیه خود شوند، یادآور شد: اگر در آلمان و فرانسه مسائلی مانند توان موشکی ایران امکان همراهی این کشور‌ها با آمریکا را فراهم می‌کند، اما کشور‌های دیگر حلقه‌های ریزتری مانند مسائل حقوق بشری و امنیت داخلی خود را دارند که بسیار هم روی این مسائل حساس هستند.
وی ادامه داد: من تصور نمی‌کنم خطایی از جانب ایران در مساله دانمارک رخ داده باشد و با مدیریت هوشمندانه این مساله مرتفع خواهد شد چرا که سناریوی دانمارک بسیار مضحک است و دلایل و مدارک سستی نیز به همراه دارد. متاسفانه دیپلماسی ما دیرهنگام وارد عمل شده است و این واکنش در مقایسه با ترکیه که می‌بینیم چگونه بحث خاشقچی را مدیریت می‌کند، قابل ارزیابی نیست.
سفیر اسبق ایران در الجزایر و آفریقای جنوبی افزود: مساله سوم نیز اینکه چنانچه ایران برای همکاری با اروپا عزم جدی دارد باید این همکاری محسوس باشد و در این راستا مقاله اخیر آقای روحانی در خصوص همکاری با اروپا باید مورد توجه قرار بگیرد. ما باید مشوق‌هایی را برای اروپا در نظر بگیریم. به عنوان مثال چرا در مساله سوریه ما تنها باید روس‌ها را واسط گفت‌و‌گوی خود با آمریکا قرار دهیم؛ چرا با فرانسه و آلمان وارد مذاکره نمی‌شویم که اگر امتیازی نیز وجود دارد به این دو کشور تعلق بگیرد. این‌ها مسائل مهمی است که باید برای عبور از بحران موجود مورد توجه ما قرار بگیرد.
