رشد ۴۰ درصدی ارزش پول ملی واقعی است یا تخیلی؟/ سوالاتی که بانک مرکزی بی‌پاسخ گذاشته است

رویداد۲۴ هفته گذشته عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی از رشد ۴۰ درصدی ارزش پول ملی خبر داد و نوشت: «سال گذشته در این ایام وضعیت تلخی بر اقتصاد کشورمان حاکم شده بود، دولت آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن با شروع جنگ تمام عیار اقتصادی و راه انداختن ماشین جنگ روانی و تبلیغاتی، در اندیشه فروپاشی کشور از طریق اقتصاد و با ابزار سقوط ارزش پولی ملی و در نهایت ایجاد هرج و مرج در سراسر کشور بودند.

 

خداوند متعال را شاکرم با هدایت و حمایت‌های رهبری، رئیس‌جمهور و سران قوا و از همه مهم‌تر مقاومت و همراهی مردم، تدابیر و اقدامات بانک مرکزی و برنامه منسجمی که در این راستا تنظیم کردیم، با همکاری سایر دستگاه‌ها و نهاد‌ها توانستیم با یکی از پیچیده‌ترین و باسابقه‌ترین تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی و پولی با قدرت مقابله کرده و ثبات و آرامش را به بازار ارز و سایر بازار‌ها برگردانیم.

امروز درست نسبت به یک‌سال پیش، پول ملی ۴۰ درصد تقویت شده و رشد تورم مهار گشته و طلیعه رشد اقتصادی آشکار شده است. مردم عزیز خصوصاً اقشار با درآمد‌های پایین و حقوق ثابت، سختی زیادی را تحمل کرده و می‌کنند، لکن این روز‌ها طلیعه پیروزی مقاومت مردم بیش از همیشه آشکار شده است. آنچه من و همکارانم را به ادامه این مسیر هر روز مصمم‌تر می‌کند، امید به بهبود شرایط زندگی و رفاهی اقشار آسیب‌دیده از فشار تحریم‌ها و تلاش جدی مسئولین برای خدمت بهتر به مردم عزیز کشورمان است.»

همتی در حالی از رشد ارزش پولی ملی سخن به میان آورده است که برخی کارشناسان اعلام ۴۰ درصدی این رشد را باورپذیر نمی‌دانند به خصوص تولید در کشور در رکود بسر می‌برد و وضعیت معیشتی مردم هم اگر بدتر نشده باشد بهتر نشده است.

در همین رابطه علی اصغر سمیعی زفرقندی رییس سابق کانون صرافان و تحلیلگر بازار ارز با بیان اینکه ارزش پول ملی تنها با نرخ ارز به دست نمی‌آید، گفت: برای محاسبه ارزش پول ملی نیاز است که قیمت سبدی از اقلام مختلف در طول یکسال مورد قضاوت قرار گیرد بنابراین نمی‌توان گفت که ظرف یکسال گذشته پول ملی ما آن هم به مقدار ۴٠ درصد تقویت شده، مگر اینکه منظور فقط مقایسه با ارز‌های خارجی باشد.

وی افزود: ظرف یکسال گذشته قیمت بسیاری از اقلام مصرفی از برنج ایرانی گرفته تا لپ تاپ خارجی گاهی تا دو برابر گرانتر شده است، از این گذشته اگر فرض کنیم که بخواهیم فقط راجع به نرخ برابری ارز‌های خارجی با تومان قضاوت کنیم و خوشحال باشیم که تومان قوت گرفته، آنگاه می‌باید پاسخی برای این پرسش پیدا کنیم که خوب دلیل این موفقیت چه بوده؟ اگر به قول دوستان از مهرماه سال پیش تا مهر ماه امسال قیمت ارز ۴٠ درصد کاهش یافته و پول ملی ۴٠ درصد تقویت شده چه عاملی باعث این اتفاق بوده است؟ آیا در این مدت به طور جهشی نرخ تورم کاهش یافته است؟ آیا نرخ بهره به استاندارد‌های جهانی نزدیک شده است؟

این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: آیا در طول یکسال گذشته نرخ بیکاری در کشور کاهش یافته و تولید ملی افزایش یافته است؟ آیا ساعت کار در کارخانه‌ها افزایش یافته یا از آمار کارخانه‌های در حال تعطیل شدن کاسته شده است؟ آیا سرمایه گذاری در صنعت رشد یافته است؟ آیا از مقدار سپرده گذاری در بانک‌ها برای گرفتن سود -بخوانید ربا- کم شده است؟ آیا از شدت تهدید‌ها و تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان کم شده است؟ اگر نه، پس چرا باید نرخ ارز کاهش یابد؟ زمانی که می‌گوییم و معتقدیم که اتفاق خوبی رخ داده است، آیا نباید دلیل آن را متوجه شده و برای ادامه یافتن آن کمک کنیم؟

سمیعی زفرقندی در ادامه اظهار کرد: ممکن است گفته شود نرخ ارز بی دلیل افزایش یافته است آنگاه این سوال پیش می‌آید که چرا دستگاه اقتصاد کشور اجازه داده بود که نرخ ارز بی دلیل تا آن حد بالا برود؟ از آن گذشته اگر بالا رفتن نرخ و ضربه زدن به اقتصاد کشور به طور ناگهانی بوده و به اصطلاح از دست مسئولان در رفته باشد، پایین آوردن آن که دیگر دست خود مسئولان بوده است؛ چرا آن هم ناگهانی و با نوسانات عجیب انجام شده است؟

تحلیلگر بازار ارز اظهار کرد: البته در این چند ماهه اخیر از شدت نوسانات نرخ ارز کاسته شده است، ولی با نگه داشتن مصنوعی نرخ ارز متاسفانه نفعی برای اقتصاد کشور حاصل نمی‌شود، در واقع اگر نرخ ارز با کاهش نرخ تورم، بهره و بیکاری کنترل شود برای اقتصاد کشور به صرفه است و امری مبارک خواهد بود، ولی اگر فنر قیمت‌ها به ضرب تزریق و با کاهش دستوری و مصنوعی تقاضا، جمع شود، متاسفانه کاری غیر اقتصادی و غلط انجام شده و نتایج آن در میان مدت بسیار ناگوار خواهد بود.