پیامدهای اقتصادی یک ترور سیاسی/ شهادت سردار سلیمانی چه تاثیری بر معادلات اقتصادی منطقه گذاشت؟

رویداد۲۴ ندا جعفری: شهادت سردار قاسم سلیمانی برای عموم جامعه و فعالان حوزه‌های مختلف خبری با اهمیت بسیار بالا بود. فعالان سیاسی این اتفاق را از این زاویه بررسی می‌کردند که ایران چه واکنشی نسبت به این ماجرا خواهد داشت. برخی دیگر از این سخن می‌گفتند که آینده نیروهای نظامی ایران در خارج کشور چه خواهد شد. فعالان اقتصادی نیز علاوه بر موارد ذکر شده، این موضوع را بررسی می‌کردند که تاثیرات اقتصادی چنین اتفاقاتی چه خواهد بود. کما آنکه در لحظات اولیه اعلام خبر ترور سردار سلیمانی، قیمت نفت جهش ۳درصدی داشت. نشریه «بیزینس استاندارد» روز جمعه نوشت: افزایش قیمت نفت در نتیجه حمله آمریکا بر ارزش روپیه هند در مقابل دلار آمریکا تاثیر منفی گذاشت. این یعنی ترور سردار سلیمانی علاوه بر ایران، در کشورهای دیگر نیز تاثیرگذار بوده و رسانه‌های غربی گزارش دادند که تحولات اخیر موجب شد روز جمعه سهام شرکت های نفتی هند در بازار بورس این کشور سقوط کند و ارزش سهام شرکت هندوستان پترولیوم ۲.۵ درصد کاهش یابد و هر سهم به قیمت ۲۶۲.۸۵ روپیه معامله شود.

برخی کارشناسان گفته‌اند یکی از احتمالات این است که ایران و در واکنش به اقدام آمریکا، از برجام خارج شود و سرعت خود را برای این موضوع افزایش دهد، از سوی دیگر مذاکره با امریکا برای مدت نامحدودی عقب می‌افتد و تعداد مانور‌های موشکی با برد‌های بیش از ۲ هزار کیلومتر افزایش پیدا می‌کند و میزان غنی سازی اورانیوم تا مرز‌های هشدار افزایش خواهد یافت.

تمام اتفاقاتی نظیر خروج ایران از برجام و ایجاد فضای نظامی در منطقه، همگی بر اقتصاد کشور تاثیرگذار خواهد بود. یکی از تحلیلگران غربی بازار در آسیا پاسیفیک گفته «امروز تازه روز سوم از سال جدید است و یک بحران ایجاد شده است. چطور ممکن است ایرانی ها پاسخ این اقدام را ندهند؟ تاسیسات نفتی و نفتکش‌ها اولین چیزی بودند که به ذهن من رسیدند.»

خبرآنلاین در گزارشی با اشاره تغییرات قیمت‌های جهانی پس از اعلام خبر ترور سردار سلیمانی، نوشت: «قیمت نفت با افزایشی قابل توجه به آستانه ۷۰ دلار، یعنی ۶۹ دلار و ۱۶ سنت، در هر بشکه رسید. این قیمت بالاترین قیمت از هفدهم سپتامبر تا امروز است، پیش از این در هفدهمین روز سپتامبر حمله به تاسیسات نفتی عربستان قیمت نفت را در بازار جهانی با افزایش روبرو کرد»

ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در مؤسسه اوآندا نیز گفت: «ریسک بروز اختلال در عرضه نفت خاورمیانه با توجه به تحولات اخیر همچنان بالاست و ممکن است شاهد افزایش بیشتر تنش‌ها بین ایران و آمریکا در عراق باشیم.»

خبرگزاری رویترز نیز از رسانه‌هایی بود که اثرات اقتصادی بروز تنش در خاورمیانه را بررسی کرد و نوشت: «پس از افزایش تنش در خاورمیانه و بالا رفتن قیمت نفت به خاطر شهادت یک مقام ارشد نظامی ایران، ارزش سایر سرمایه‌های ایمن به رهبری ین ژاپن در روز جمعه افزایش یافت. قیمت دلار پس از این خبر ۰.۴ درصد در برابر ین ژاپن کاهش یافت و به ۱۰۸.۱۴ واحد رسید که پایین‌ترین حد از اول نوامبر بود. ارزش یورو هم به پایین ترین حد یه هفته گذشته، معادل ۱۲۰.۶۳ رسید.»

تمام این موارد یعنی منطقه خاورمیانه باید منتظر اتفاقات و تحولات جدید باشد؛ اتفاقاتی که هر کدام به لحاظ اقتصادی و سیاسی تاثیرگذاری خاصی دارند.

حیدر مستخدمین حسینی معاون پیشین بانک مرکزی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی رویداد۲۴ درباره تاثیر خبر ترور سردار سلیمانی و واکنش آن بر بخش‌های اقتصادی صحبت کرده و گفته این اتفاق مقطع جدیدی در حوزه‌های مختلف سیاسی، نظامی و اقتصادی کشور باز می‌کند و به تبع آن تغییراتی در همه زمینه‌ها از جمله همه بخش‌های اقتصادی شکل خواهد گرفت.

او ادامه می‌دهد: بازتاب این خبر علاوه بر رسانه‌های داخلی در همه خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خارجی منعکس شد و مسلما در پی این اقدام امریکا، اتفاقات جدیدی در داخل کشور رقم خواهد خورد.

این اقتصاددان با اشاره به واکنش قیمت نقت به این اتفاق می‌گوید: نفت یکی از مشتقات اصلی مبادلات بین المللی است و اولین بازاری بود که پس از اعلام این خبر افزایش قیمت داشت و بهای آن از نیم درصد تا ۳ درصد رشد داشت البته این افزایش تا همان لحظات اولیه انتشار خبر بود و باید منتظر شد و دید تا روز‌های بعدی چه تغییراتی خواهد کرد.

مستخدمین حسینی می‌گوید: آمریکا اعلام کرده بود در سال جدید میلادی اقدامات جدیدی خواهد داشت و در سوم ژانویه این اقدام را انجام داد و سردار سلیمانی را به شهادت رساند، اما ترامپ اعلام کرده تحریم‌های جدیدی در سال ۲۰۲۰ برای ایران تدارک دیده است. مطمئنا این اقدامات آمریکا در مناسبات اقتصادی با منطقه و در صادرات ایران موثر است. ضمن آنکه مدتی است مناسبات تجاری ایران با عراق با وقفه مواجه شده است.

مستخدمین حسینی می‌گوید: موضوع افزایش قیمت دلار یکی از متغیر‌های مهم اقتصادی است به میزان صادرات ایران با عراق نیز مرتبط است و به دلیل ناهنجار‌هایی که در مناسبات اقتصادی با این کشور از سال قبل شکل گرفت تا ۲۵ درصد از صادرات غیرنفتی ما به این کشور بوده که باید دید موضع مقامات عراقی در این زمینه چیست.

او می‌گوید: سردار سلیمانی تنها یک شخصیت نظامی نبود بلکه یک شخصیت سیاسی در منطقه بود و ترور ایشان قطعا اثرات مختلف اقتصادی در پی دارد، اما باید در انتظار روز‌های آتی و تحولات منطقه‌ای در روابط نظامی و اقتصادی بود.