مقصد بعدی پولهای مردم کدام بازار است؟
رویداد۲۴ سعید اسلامی، عضو شورای عالی بورس در این مورد گفته است: روند حرکت بازارهای مختلف دارایی به ویژه بازار سرمایه طی ۱۰ روز اخیر پس از یک دوره هیجانی، اقتصاد ایران را در یک «پیچ طلایی» قرار داده است.
از این رومجموعه سیاستگذار پولی میتواند واقعه اخیر رخ داده در بازار سرمایه را از «تهدید» به «فرصت» به نفع آینده بازارها و بودجه کشور تبدیل کند. به این معنا که روند اصلاح قیمتی در بازار سرمایه که طی ۱۰ روز اخیر شکل گرفته است میتواند یک تیغ دولبه برای مجموعه اقتصاد ایران باشد.
در صورتی که دولت نتواند تهدید احتمالی را به فرصت تبدیل کند، تبعات آن دامنگیر بازار سهام که میزبان بخش زیادی از سرمایه خانوارهای ایرانی(در حال حاضر بیش از ۱۵ میلیون کد بورس بدون احتساب سهام عدالت وجود دارد)، دولت و سایر بازارها خواهد شد.
او در گفتگویی اظهار کرده است: بازار سرمایه در مقطع زمانی فعلی دو ویژگی دارد. ویژگی نخست حضور افرادی است که با سرمایههای خرد به این بازار وارد شدهاند. به این ترتیب عرضه اولیهها مانع از خروج آنها از بازار میشود؛ چراکه این افراد عملا امکان ورود به سایر بازارها را ندارند. ویژگی دیگر هم به افرادی مربوط میشود که با سرمایههای درشت خود روانه بازار سرمایه شدهاند. بنابراین به زودی از این بازار خارج نخواهند شد.
بیشتر بخوانید: در شرایط نزول بورس چه کنیم؟/ توصیه مهم کارشناسان
با این حال این صاحبنظر اقتصادی اعتقاد دارد از طریق اجرای یک تاکتیک طلایی میتواند وضعیت کنونی بازار را به یک فرصت برای اقتصاد ایران تبدیل کرد. از این رو نیاز است مجموعه دولت و سیاستگذار پولی، دو اقدام اصلی را در دستور کار خود قرار دهند.
اقدام نخست آنکه دولت باید بهگونهای حرکت کند که چشمانداز سود متناسب با نرخ تورم و البته بالاتر از بازدهی بازار ارز و طلا برای سهامداران قابل رویت باشد. برای دستیابی به این هدف نیز لازم است از یکسو اوراق دولتی متناسب با نرخ تورم را عرضه کند و از سوی دیگر عرضه اولیهها را ادامه دهد. در عین حال، سیاستگذار پولی بهعنوان اقدام مکمل باید نسبت به افزایش سود سپردههای بانکی اقدام کند تا اولا ترکیب پول و شبه پول را به یک تعادل برساند و ثانیا درجه سیالیت نقدینگی را کاهش دهد. در نتیجه چنین اقدامی تمایل به سپردهگذاری بانکی افزایش و در مقابل انتظارات تورمی کاهش پیدا میکند.
بهطورطبیعی در این وضعیت، کسری بودجه دولت خواهد شد و بازار از التهابات منبعث از انتظارات تورمی نجات پیدا خواهد کرد. همینطور بازارها از نقدینگی مترصد خروج از بازار سرمایه نجات پیدا میکنند و اعتماد عمومی به سرمایهگذاری در بورس تداوم مییابد.
از دیدگاه اسلامی، در صورت اجرای این تاکتیک در پیچ طلایی اقتصاد ایران، به راحتی مقصد بعدی نقدینگی قابل تشخیص خواهد بود. به این صورت که همچنان بخش زیادی از سرمایهها در بورس و بخش دیگر به بازار پول منتقل خواهد شد و کمترین هیجانات به سایر بازارها میرسد. در غیر اینصورت میلیونها نفری که به این بازار وارد شدهاند پس از مدتی از بازار سرمایه ناامید و به آن بیاعتماد میشوند و به سمت سفتهبازی در سایر بازارها میروند. در نتیجه انتظارات تورمی مجددا رشد میکند و تورم عمومی در جامعه افزایش پیدا میکند.
نکته مهمی که از دیدگاه این صاحبنظر اقتصادی مغفول نمانده درخصوص سابقه بروز رفتارهای هیجانی در زمان ریزش کاهش شاخص بورس است. به گفته او پس از بروز یکسری از رفتارهای شارپی در بازار سهام که ریسک بازار زیاد و در عین حال سرعت گردش پول هم زیاد است، و بعد از مدتی شاخص با افت مواجه میشود، گروهی از سرمایهگذاران رفتارهای هیجانی از خود نشان میدهند و اینگونه رفتارها مختص به این دوران نیست.
او همچنین در پاسخ به این سوال که از نگاه گروهی از سرمایهگذاران بازدهی بازار مسکن نیز پس از یک دوره باید به میزان بازدهی در بازار سرمایه برسد اگرچه این موضوع را رد نمیکند، اما در این موضوع موج و شدت ورود پولها از بورس به بازار مسکن را مهم میداند و به گفته وی اگر تاکتیک معرفیشده در زمان صحیح، در بازار اجرایی شود احتمال جابهجایی حجم زیادی از نقدینگی بین بازار کاهش پیدا میکند؛ اما در صورتی که این تاکتیک اجرایی نشود و سرمایه زیادی از بورس خارج شود، انتظار ورود سرمایه به بازار مسکن وجود دارد. با این حال با توجه به ویژگی بازار مسکن، موج ورود نقدینگی به این بازار متفاوت خواهد بود.
یک ویژگی بازار مسکن آن است که هیجانات سایر بازارها با یک تاخیر زمانی و در یک دوره بلندتر به این بازار منتقل میشود، دوم آنکه حضور سرمایهگذاران در این بازار نیازمند نقدینگی بالا است. علاوه بر این دو ویژگی، شرایط کنونی بازار مسکن که به یک دوره رکود معاملاتی وارد شده است بر تصمیمگیری سرمایهگذاران موثر خواهد بود.