یادداشت مدیر عامل بانک ملی ایران در خصوص انتشار صورت‌های مالی

رویداد۲۴ محمدرضا حسین زاده در یادداشتی نوشت: در یکی از روز‌های سال اول مسئولیتم، در دفترم میزبان معاون نظارت بانک مرکزی یکی از کشور‌های بسیار معتبر اروپایی بودم و در خصوص همکاری‌های دوجانبه، بسط و گسترش آن به تبادل نظر می‌پرداختیم. وی در سخنان خود مطلبی عنوان كرد كه برایم هم جالب بود و هم افتخار انگیز. گفت: حتما میدانید كه شمار زیادی از بانك های كشورتان تقاضای اخذ مجوز از ما برای تاسیس شعبه و یا حداقل دفتر نمایندگی در كشورمان را نموده‌‎اند و ما نپذیرفتیم و رد كردیم. پاسخ دادم بله در جریان هستم. ادامه دادند برای شما پیشنهادی داریم و اگر تمایل داشتید به شما (بانك ملی ایران) مجوز تاسیس یك بانك تحت لیسانس بانك مركزی اتحادیه اروپا بدهیم. بر این اساس هم در كشور ما و هم در اتحادیه اروپا می توانید شعب مختلفی دایره نموده و فعالیت كنید. در پاسخ، از حسن نظر و اعتمادشان به بانك ملی ایران تشكر كردم و نكته ای را یادآور شدم.

گفتم: حتما می دانید بانك ملی ایران یك بانك دولتی است و تكالیف پرشمار دولت را در كشور اجرا می كند؛ در اكثر نقاط كشور هیچ بانكی به سبب عدم توجیه اقتصادی حاضر به دایر كردن شعبه نیستند؛ اما بانك ملی ایران ناچار است برای خدمت رسانی رایگان به مردم ، در هر جایی كه  نیاز است شعبه دایر نماید. در این شعب بیش از ده هزار نفر مشغول خدمت هستند و هم اكنون بیش از 1800 شعب بانك ملی ایران در نقاط مختلف هستند كه با توجه به الزام دایر كردن شعبه زیان ده می باشند.

از سوی دیگر برای توسعه متوازن كشور و الزام دولت در برخی مناطق محروم كه هیچ بانكی حاضر نیست سرمایه گذاری نماید؛ بانك ملی ایران الزام دارد كه علاوه بر سرمایه گذاری، تسهیلات طویل المدت پرداخت كند و یا در زیر ساخت های كشور نظیر ساخت بزرگراه ها، راه آهن، آبرسانی، كشاورزی و ... مشاركت جدی نماید كه برگشت آنها سالیان درازی طول می كشد.

همچنین این بانك در حوادث قهری مثل زلزله، سیل، خشكسالی و ... تسهیلات كم بهره و طولانی مدت  پرداخت می نماید و این عوامل ، زیان‍ده شدن بانك را در صورت های مالی نشان می دهد. بنابراین و برفرض مطابق پیشنهادتان ، درخواست تاسیس بانك را دادیم حتما اقدام به تشكیل پرونده و اخذ صورت های مالی بانك ملی را خواهید نمود، آیا با وجود زیان ده بودن بانك ملی ایران ،باز شما مجوز تاسیس بانك را به ما خواهید داد؟ ایشان  در پاسخ نكاتی را بیان داشت كه بر شگفتی‌ام افزود و گفت: ما همواره صورت‌های مالی بانك های مختلفی را در دنیا بررسی می کنیم. بانك های بزرگی همچون بانك ملی ایران كه از طرف دولت‍هایشان ماموریت و تكالیف متعدد دارند، اكثریت زیان ده هستند؛ حتی چند روز پیش صورت های مالی یك بانك بزرگ ِ كشور همسایه مان در اروپا را بررسی می كردیم (نام بانك و اسم كشور را نیز گفت) متوجه شدیم كه آن بانك هم زیان ده بود و زیان انباشته دارد. بنابراین صِرف ِ زیان ده بودن نمی تواند اشكالی ایجاد كند چرا كه در صورت های مالی و در كنار عدد زیان، اعداد و ارقام مثبت دیگری نیز وجود دارند كه اطمینان بخش است. ما متوجه هستیم كه بانك ملی ایران یك بانك باسابقه و قدرتمند است، ذخیره‌گیری‌های فراوانی دارد ، سرمایه و دارایی های هنگفت دارد که نشان از استحكام و بنیان مالی قوی آن می باشد و مهم تر از همه ،محبوبیت و اعتماد عمومی را در داخل و خارج از كشور دارد و لذا این مواردی كه گفتم برای صدور مجوز بانك مهم تر هستند.

در ادامه مذاكره تخصصی مان، در خصوص ورشكستگی بانك های امریكا و برخی كشورها به بحث و تبادل نظر پرداختیم. وی نكته‌ای تخصصی را به درستی بیان كرد كه كاملا با هم، هم‌عقیده بودیم؛ اینكه ورشكستگی صرفا برای بانك های خصوصی اتفاق می افتد و هرگز برای بانك های دولتی اتفاق نمی افتد و تا به حال هم سراغ نداشته‌ایم، زیرا سهامدار بانك های دولتی، دولت ها هستند و لذا اگر دولتی ورشكسته شد در آن صورت بانك دولتی هم ورشكسته می شود که چنین چیزی تقریبا محال است و تا به حال هم اتفاق نیفتاده و نخواهد افتاد. بگذریم...

انتشار صورت های مالی بانك ها اقدام مباركی است و همگان از آن استقبال می كنند. در روزهای اخیر و پس از كش و قوس های زیاد، وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی شجاعت به خرج داده و دستور انتشار آن را دادند. ابتدا صورت های مالی بانك ملی ایران و پس از چند روز صورت های مالی بانك های دیگر دولتی نیز انتشار یافت.

دیدگاه‌های مختلفی درباره صورت های مالی بانك مطرح شد. برخی تنها به ظاهر یك عدد (زیان) توجه كرده و نتایج دلخواه خود را بدست آوردند!  اما اغلب كارشناسان متخصص، اقتصاددانان ، فرهیختگان كشورمان و افرادی كه در حوزه بانكداری تخصص دارند و با مسائل بانك های دولتی بویژه بانك ملی ایران باخبرند؛ بسیار منصفانه تحلیل و اظهار نظر كردند.

حال كه گرد و غبار ناشی از فضای رسانه‌ای فرو نشسته و كارشناسان، اقتصاددانان و مدیران نیز تا حد كافی، صورت های مالی بانك را با دقت مطالعه كرده اند؛ بنده به عنوان فردی كه كار خودر ا به عنوان یك كارمند ساده در بانك ملی ایران آغاز نموده و گام به گام و با كسب مدارج و عناوین مختلف شغلی در بانك خدمت كرده و عهده دار مسئولیت های مختلف در بانك بوده ام  و اكنون كه در جایگاه مدیریت عامل بانك به مردم و كشورم خدمت می كنم به منظور  حفظ كیان بانك ملی ایران كه نهال آن با خون هموطنانم آبیاری شده و اكنون به درختی تنومند و پرثمر تبدیل شده است نكاتی را متذكر می‌شوم:

تكالیف پرشماری كه برعهده بانك ملی ایران گذاشته می شود و بخش اندكی از آن در سطرهای ابتدایی این نوشتار بیان شد؛ خیلی بیشتر از  موارد یاد شده بوده از جمله پرداخت هزاران میلیارد تومان برای آسیب دیدگان از کرونا و در اینجا مجال پرداختن به همه آنها نیست.

علاوه بر آن، اغلب تصمیمات و سیاست‌گذاری‌ها در خصوص بانك‌ها، بویژه بانك‌های دولتی در بیرون از بانك ها اتخاذ می‌شود و مدیران و هیات مدیره بانك ها هیچ نقشی در آن ندارند. بطور مثال تعیین كارمزد خدمات بانكی كه  تقریبا در حد صفر است یاتعیین نرخ سود سپرده ها و وام ها .

در سال 1396 نرخ ارز و سكه در کشور به شدت رو به افزایش گذاشته بود. بانک مرکزی کشورمان، برای کنترل نقدینگی و نرخ ارز و سکه،  یك شبه نرخ سپرده های بلند مدت را پنج درصد افزایش داد! همه مدیران بانك ها كه در آن تصمیم هیچ نقشی نداشتند معترض شدند.

از آنجایی كه حجم سپرده های بلند مدت بانك ملی در شبكه بانكی كشور بیشترین رقم و سهم را دارد لذا از این تصمیم بانك مركزی که پیشترها ودر سال 1390نیز یکبار دیگر اتفاق افتاده بود ، هزاران هزار میلیارد ریال دچار خسارت شد.

به بیان بهتر ، بانك مركزی با خسارت زدن به بانك ها بویژه بانك ملی ایران و برای سامان دادن به بحران نرخ ارز در آن مقاطع، آن تصمیم را اتخاذ نمود! سوال اینجاست كه آیا كسی یا نهادی نسبت به جبران خسارت به بانك ملی ایران اقدام نمود؟ علی رغم پیگیری های پرشمار ،پاسخ منفی است! این فقط یك نمونه از خسارت‌های سیاستگذاری های برون سازمانی است !

هم چنانكه در خبرها آمده بود، در سال 1399 ، دولت بدهی خود به سه بانك خصوصی صادرات، ملت و تجارت را تسویه نمود و موجبات بهبود صورت های مالی آن بانك ها را فراهم ساخت. امید است شرایطی فراهم شود تا دولت در سال جاری یا در سال های آتی نسبت به تسویه بدهی خود به بانك های دولتی نیز اقدام نماید.

در دفاتر بانك ملی ایران، بدهی دولت به پایان سال 1399 رقم قریب به 70 هزار میلیارد تومان را نشان می دهد.

هرچند كه تصمیمات درون سازمانی كمترین تاثیر را در بهبود صورت های مالی بانك در مقایسه با تصمیمات برون سازمانی بویژه تصمیمات خلق الساعه دارد، با این حال به دنبال انضباط مالی سختی كه در سال های اخیر در بانك ملی به اجرا گذاشته شده است شاهد دستاوردهای خوبی بوده ایم كه در جدول ذیل به آن اشاره می كنیم.

ارقام به میلیارد ریال

همچنین تقاضا دارد جدول زیر را هم ملاحظه فرمائید.

ارقام به میلیارد ریال

اكنون خوب است مخاطبان محترم، بار دیگر نگاهی به صورت های مالی بانك بیندازند و اعداد و ارقام آن را با آنچه گفته شد تحلیل و با آسیب  شناسی مناسب، راهكارهای مناسب را ارائه كنند.

مانیفیست بانك ملی ایران در روزی كه اساسنامه اش تنظیم شد این جمله بود: «بانك ملی ایران متعلق به ملت است و برای ملت ایران تاسیس می شود.» متاسفم كه بیان كنم در روزهای اخیر، تعداد اندكی در فضای مجازی همگام با برخی رسانه های بیگانه و با اعداد سازی دروغین دست به دست هم دادند تا نگرانی های زیادی را برای مردم عزیزمان ایجاد نمایند.

البته برخی از این رفتارها ناشی از عقده و حسد از پیشرفت های بانک ملی ایران در عرصه نو آوری و مدرنیزاسیون می باشد که پیش قراول همه بانک ها شده است، اما خرسندم كه به اطلاع هموطنان عزیزم برسانم، تیر این اندك افراد به سنگ خورد و جالب اینكه مردم با هوشمندی به سپرده گذاری بیشتری در بانك ملی ایران اقدام نمودند و رشد این منابع در روزهای اخیر و در مقایسه با هفته های قبل تر، بسیار عالی و در خور توجه می باشد.

بانك ملی ایران یك بار دیگر این اعتماد ستودنی مردم را پاس می دارد و اعلام می نماید با صلابت تر از قبل نسبت به حفظ منافع سپرده گذارانش اقدام خواهد نمود، همواره در توسعه، عمران و آبادانی كشور خواهد كوشید و در كنار مردم عزیز ایران ، بویژه اقشار محروم جامعه انجام وظیفه خواهد نمود.

 اعتماد می ماند...

محمدرضا حسین زاده