همه آنچه باید درباره حوثیها بدانید | دلیل افزایش حملات متقابل یمن و اسرائیل چیست؟
رویداد ۲۴ | بیش از یک سال است که حوثیها که شمال یمن را کنترل میکنند، به کشتیها در دریای سرخ حمله میکنند، مسیر تجاری مهم دریای سرخ را به شدت مختل کردهاند، و اسرائیل را با پهپادها و موشکها هدف قرار دادهاند. این اقدامات نام این گروه را بر سر زبانها انداخته است.
طی ماه گذشته، سرعت حملات حوثیها به اسرائیل و میزان حملات اسرائیل به حوثیها افزایش یافته است. در هفته گذشته، حوثیها گفتهاند که چندین حمله به اسرائیل انجام دادهاند.
در پاسخ، ارتش اسرائیل روز پنجشنبه بخشهایی از یمن از جمله فرودگاه بینالمللی صنعا، پایتخت این کشور را بمباران کرد که به گفته وزارت بهداشت دولت محلی، چهار نفر کشته شدهاند. این چهارمین حمله اسرائیل به یمن طی یک سال گذشته بوده و تنها یک هفته پس از آخرین حمله اسرائیل انجام شده است.
ایالات متحده و بریتانیا هم میگویند برای محافظت از آبراههای بینالمللی علیه حوثیها اقدام خواهند کرد. از جمله ارتش آمریکا روز شنبه هفته گذشته اعلام کرد که تاسیسات حوثیها در یمن را هدف قرار داده است.
حوثی ها چه کسانی هستند؟ و چرا اینقدر برای اسرائیل، آمریکا و غرب مهم هستند؟
حوثیها، شبهنظامیان شیعهای هستند که حدود دو دهه است با دولت یمن میجنگند. آنها در سال ۲۰۱۴، پایتخت یمن، صنعا را تسخیر کرده و رئیسجمهور این کشور را مجبور به فرار به شهر عدن در جنوب این کشور کردند.
ائتلافی به رهبری عربستان سعودی مداخله نظامی را برای شکست دادن حوثیها آغاز کرد اما شکست خورد و حوثیها قدرتشان در شمال یمن حفظ کردند. آنّها بر اکثر جمعیت یمن حکومت می کند. حمله عربستان و متخدانش آتش جنگ داخلی را در یمن برانگیخت؛ صدها هزار کشته برجای گذاشت و به یکی از بدترین بحرانهای بشری در جهان منجر شد.
حوثیها ایدئولوژی خود را حول مخالفت با اسرائیل و ایالات متحده بنا کردهاند و خود را بخشی از «محور مقاومت» تحت رهبری ایران، همراه با حماس در نوار غزه و حزبالله در لبنان میدانند. رهبران حوثی میگویند بمبهای ساخت آمریکا هم برای زدن نیروهای آنها در یمن استفاده میشود و هم در دست اسرائیلیها در غزه.
در سپتامبر 2023، مذاکرات بین حوثیها و عربستان سعودی در ریاض، این امید را به وجود آورد که طرفین به توافق برسند و حق حوثیها بر شمال یمن به رسمیت شناخته شود. در دسامبر ۲۰۲۳، سازمان ملل متحد اعلام کرد که دو طرف بر سر نقشهٔ راه صلح به توافق رسیدهاند، اما مذاکرات ناگهان متوقف شد. دلیلش این بود که زیرا دولت یمن که از حمایت عربستان و رسمیت بینالمللی برخوردار است گفت با این توافق مخالف است و به اقدامات حوثیها در دریای سرخ اشاره کرد.
حوثی ها که زمانی یک گروه شبهنظامی ضعیف اما بهشدت سازماندهیشده بودند، در سالهای اخیر خود را به لحاظ نظامی تقویت کردهاند. قدرت نظامی آنّها، اکنون شامل موشکهای کروز و بالستیک و پهپادهای دوربرد میشود. تحلیلگران نظامی این افزایش قدرت نظامی را ناشی از حمایت ایران میدانند.
آیا ایالات متحده حوثیها را یک گروه تروریستی میداند؟
دولت اول ترامپ در سال ۲۰۲۱، و کمی قبل از پایان دوره ریاستجمهوری ترامپ، حوثیها را یک سازمان تروریستی نامید. چند هفته بعد، دولت بایدن این اقدام را لغو کرد تا ورود کمکهای بشردوستانه به یمن آسانتر شود. در اوایل سال جاری، وزارت امور خارجه اعلام کرد که با توجه به حملات حوثیها به کشتیها، دوباره آنها را وارد فهرست گروههای تروریستی میکند.
تروریست خواندن این گروه به واشنگتن اجازه میدهد تا مجازاتهای مالی علیه آنها اعمال کند و هر کس یا نهادی را که آگاهانه به آنها «کمک مادی» میکند، تحت تعقیب کیفری قرار دهد. وزارت خزانهداری آمریکا تلاش کرده با قطع یا ایجاد محدودیت برای منابع مالی حوثیها، آنها را تحت فشار قرار دهد.
چرا حوثیها به کشتی ها حمله می کنند؟
چند هفته پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که موجب حمله ویرانگر اسرائیل به غزه شد، حوثیها در همبستگی با حماس اعلام کردند هر کشتی را که به مقصد اسرائیل سفر کند یا از اسرائیل خارج شود، هدف قرار خواهند داد. آنّها همچنین گفتند پهپاد و موشک به سمت اسرائیل پرتاب میکنند.
اما دایره کشتیهایی که مورد حوثیها قرار میگرفتند به سرعت گسترش یافت و شامل کشتیهایی شد که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل داشتند یا شامل کشتیهایی شد که زمانی قبلتر در یکی از بندرگاههای اسرائیلی پهلو گرفتند و بعدتر شامل کشتیهایی هم شد که با ایالات متحده یا بریتانیا ارتباط داشتند.
بر اساس اطلاعات یک گروه غیردولتی که حملات حوثیها را دنبال میکند، آنها بیش از ۱۳۰ حمله با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک به کشتیها در دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند.
شاید جسورانهترین عملیات حوثیها در نوامبر ۲۰۲۳ رخ داده باشد؛ زمانی که افراد مسلح آنها یک کشتی به نام «گلکسی لیدر» را ربودند و به بندری در یمن بردند، و بیش از یک سال است که خدمه این کشتی را در اسارت خود نگه داشتهاند.
در ماه آگوست، حمله حوثیها به یک نفتکش حامل حدود یک میلیون بشکه نفت خام، به یک فاجعه زیستمحیطی تبدیل شد. چرا که این کشتی به واسطه حمله آنها هفتهها در آتش میسوخت. در نهایت این کشتی به مکان امنی برده شد.
حملات حوثیها چه بر کشورهای سراسر جهان تأثیر می گذارد؟
چند دهه است که شرکتهای کشتیرانی برای سفر بین آسیا و اروپا، از دریای سرخ و کانال سوئز عبور میکنند. در حال حاضر، بسیاری از شرکتهای کشتیرانی تغییر مسیر دادهاند و محمولههای خود را از مسیر دماغه امید نیک، در منتهیالیه جنوبی قاره آفریقا منتقل میکنند. این مسیری ۴هراز مایل و ۱۰ روز به سفر کشتیرانی اضافه میکند و طبیعتا کشتیها برای طی کردن این مسیر به سوخت بیشتری نیاز دارند.
بنابراین، حملات حوثیها به طور قابل توجهی هزینهها و خطرات حمل و نقل کالا را افزایش داده است و به گفته اقتصاددانان موجب افزایش قیمت کالاها در سراسر جهان شده است. اینجهش قیمت بر نتیجه انتخابات در اروپا و ایالات متحده تأثیر گذاشته است.
به گفته فرایتوس (Freightos)، یک بازار دیجیتال در حوزه حمل و نقل، هزینه حمل و نقل یک کانتینر از آسیا به شمال اروپا در 12 ماه گذشته ۲۷۰ درصد افزایش یافته است. به گفته این منبع، ادامه وضع موجود، موجب خواهد شد هزینه بیمه سفر کشتیهای تجاری و باربری در دریای سرخ افزایش پیدا کند چرا که ریسک سفر در این آبراهه بالا ست.
آمریکا برای توقف حملات حوثیها چه کرده است؟
دولت بایدن برای مقابله با حوثیها یک گروه ضربت دریایی تشکیل داد که شامل ایالات متحده، بریتانیا و سایر متحدان این کشور است. این گروه از شروع کارش در حال گشتزنی در دریای سرخ است.
ناوهای جنگی آمریکا و انگلیس –ذیل این گروه ضربت- برخی موشکها و پهپادهای حوثی را قبل از رسیدن به اهداف خود رهگیری کردهاند. در نیمه اول سال جاری، این دو کشور حداقل پنج حمله مشترک علیه حوثیها انجام دادهاند.
اسراییل چه خواهد کرد؟
روز پنجشنبه، بنیامین نتانیاهو پس از اینکه اسرائیل برای دومینبار در این ماه به یمن حمله کرد، در مصاحبهای با رسانههای خبری محلی گفت که اسرائیل «تازه پاسخ به حوثیها را شروع کرده است.
اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، روز پنجشنبه تهدیدی را که قبلاً درباره قصد اسرائیل برای ترور رهبران حوثی مطرح کرده بود، تکرار کرد. کاتز گفت: «ما همه رهبران حوثی را شکار خواهیم کرد، همانطور که در جاهای دیگر انجام دادیم، آنها را خواهیم زد. هیچ کس نمی تواند از دست دراز اسرائیل بگریزد.»
اسرائیل ظاهراً پس از دستیابی به توافق آتشبس با حزبالله در ماه گذشته و تضعیف تواناییهای حماس در غزه در طول بیش از یک سال جنگ، اکنون توجه خود معطوف به حوثیها کرده است.
محمد عبدالسلام، سخنگوی حوثیها در واکنش به حمله اسرائیل گفت که هدف قرار دادن زیرساختهای غیرنظامی «جنایت صهیونیستها علیه کل مردم یمن» است. به گفته او حملات اسرائیل «یمن را از حمایت از غزه منصرف نمی کند.»
منبع نیویورکتایمز