عفونت های باکتریایی چیست؟

رویداد۲۴ سیما صابری: باکتری‌های بیماری‌زا عملکرد خود را از طریق تولید سموم و تخریب بافت‌ها و اعضا، وارد کردن خود به داخل سلول‌ها و بافت‌ها و استفاده از منابع مغذی بدن میزبان برای رشد و زنده ماندن، انجام می‌دهند.

باکتری چیست؟

باکتری‌ها گروهی از موجودات تک سلولی و میکروسکوپیک هستند که در دامنه‌های مختلفی از محیط زیست وجود دارند. آن‌ها معمولاً به صورت تک‌سلولی و با اندازه‌های مختلف از چند نانومتر تا چند میکرومتر وجود دارند. باکتری‌ها در حال حاضر به عنوان یکی از سه دامنه اصلی زندگی شناخته می‌شوند و در بسیاری از فرآیندهای زیستی اهمیت زیادی دارند.

باکتری‌ها نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی محیط زیست، تجزیه و تحلیل مواد آلی و غیرآلی، تولید اکسیژن و غذا، تولید دارو، تصفیه فاضلاب، تولید انرژی و بسیاری از فرآیندهای زندگی دارند. همچنین برخی از باکتری‌ها برای انسان‌ها و سایر موجودات زنده مفید و حتی ضروری هستند، مانند باکتری‌های گوارشی که در فرآیندهای هضم غذا و حفظ سلامت دستگاه گوارش نقش دارند. به علاوه، بسیاری از داروها و مواد شیمیایی که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند، از باکتری‌ها به عنوان منبع تولید مشتق شده‌اند.

انواع باکتری‌ها 

باکتری‌ها به طور عمده به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: باکتری‌های گرم مثبت و باکتری‌های گرم منفی. هر یک از این دسته‌ها شامل انواع مختلفی از باکتری‌ها هستند که به طور خلاصه می‌توان به آن‌ها اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: بهترین آنتی‌بیتونیک برای عفونت ادراری زنان

باکتری‌های گرم مثبت

   - استافیلوکوک: این باکتری‌ها دارای شکل گره‌دار و مثبت هستند. برخی از آن‌ها مقاوم به آنتی‌بیوتیک هستند و عفونت‌های مختلفی از جمله عفونت‌های پوست و عفونت‌های دستگاه ادراری را ایجاد می‌کنند.

  - لاکتوباسیلوس: این باکتری‌ها در فرآیندهای تولید مواد غذایی نظیر ماست، کره و ... نقش دارند. همچنین در حفظ سلامت دستگاه گوارش نقش مهمی دارند.

   - باسیلوس: این باکتری‌ها شامل باکتری‌هایی مانند باسیلوس سابتیلس و باسیلوس تورینگنسیس هستند که در تولید دارو، تغذیه و کشاورزی کاربرد دارند.

باکتری‌های گرم منفی

   - اشرشیاکولای: این باکتری‌ها در دستگاه گوارش موجودات زنده وجود دارند و برخی از آن‌ها عفونت‌های گوارشی را ایجاد می‌کنند.

  - سالمونلا: این باکتری‌ها نیز مانند اشرشیاکولای، در عفونت‌های گوارشی نقش دارند و ممکن است منجر به عفونت‌های خطرناک شود.

   - پسودوموناس: این باکتری‌ها در خاک، آب و محصولات غذایی یافت می‌شوند و برخی از آن‌ها منجر به عفونت‌های پوست، عفونت‌های تنفسی و عفونت‌های خونی می‌شوند.

این تعداد محدود از باکتری‌ها فقط چند نمونه از تنوع گسترده باکتری‌ها هستند. توجه کنید که هر گروه شامل صدها گونه مختلف از باکتری‌ها است که هر کدام نقش و تاثیرات خود را در زندگی و محیط زیست دارند.

تفاوت عفونت باکتریایی و ویروسی چیست؟

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی دو نوع عفونت مختلف هستند که تفاوت‌های مهمی در حیطه علت، علائم، درمان و پیشگیری دارند.

علت عفونت باکتریایی و ویروسی

   - عفونت‌های باکتریایی: این نوع عفونت‌ها توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شوند. باکتری‌ها سلول‌های جداشده و مستقل هستند که می‌توانند خود را به طور مستقل تکثیر کنند.

  - عفونت‌های ویروسی: این نوع عفونت‌ها توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. ویروس‌ها از نظر ساختاری ساده‌تر از باکتری‌ها هستند و برای تکثیر نیاز به یک میزبان زنده دارند.

علائم و عوارض عفونت‌های باکتریایی و ویروسی

   - عفونت‌های باکتریایی: علائم عفونت‌های باکتریایی ممکن است شامل تب، التهاب، درد، قرمزی و سرفه با خلط باشد. برخی از عفونت‌های باکتریایی ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک داشته باشند.

   - عفونت‌های ویروسی: علائم عفونت‌های ویروسی ممکن است شامل تب، سرفه، سردرد، خستگی، التهاب حلق و در برخی موارد علائم گوارشی باشد. درمان عفونت‌های ویروسی بسیار وابسته به نوع و شدت آن است.

درمان و پیشگیری عفونت‌های باکتریایی و ویروسی

   - عفونت‌های باکتریایی: برای درمان عفونت‌های باکتریایی از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. همچنین پیشگیری از این نوع عفونت‌ها از طریق رعایت بهداشت دست، واکسیناسیون و حفظ سلامت دستگاه گوارش صورت می‌گیرد.

  - عفونت‌های ویروسی: درمان عفونت‌های ویروسی بر اساس نوع و شدت آن متغیر است. برخی از عفونت‌های ویروسی قابل درمان هستند اما برخی دارای درمان خاصی نمی‌باشند. پیشگیری از این نوع عفونت‌ها معمولاً از طریق واکسیناسیون، بهداشت دست و رعایت فاصله اجتماعی صورت می‌گیرد.

با توجه به تفاوت‌های فوق، تشخیص صحیح نوع عفونت و درمان مناسب آن بسیار حائز اهمیت است.

نحوه عملکرد باکتری‌های بیماری‌زا چیست؟

باکتری‌های بیماری‌زا عمدتاً به دو روش اصلی برای ایجاد بیماری در انسان و سایر موجودات زنده عمل می‌کنند:

تولید سموم

برخی از باکتری‌ها قادرند سموم یا توکسین‌هایی تولید کنند که به سلول‌ها و بافت‌های میزبان آسیب می‌زنند. این توکسین‌ها می‌توانند منجر به آسیب‌های مختلف در بدن شوند، از جمله تخریب بافت‌ها، تضعیف سیستم ایمنی، عفونت‌های خونی و سایر عوارض جدی. برخی از مثال‌های معروف از باکتری‌های تولید کننده توکسین شامل سالمونلا، استافیلوکوکوس اورئوس و کلستریدیوم دیفیسیل هستند.

تولید عفونت

 باکتری‌ها می‌توانند به طور مستقیم در بافت‌ها و اعضا وارد شده و عفونت را ایجاد کنند. آن‌ها ممکن است از طریق محلول‌های شیمیایی یا آنزیم‌های خود، بافت‌ها را تخریب کرده و به سلول‌های میزبان آسیب بزنند. عفونت‌های باکتریایی ممکن است در نقاط مختلف بدن از جمله پوست، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس و دستگاه ادراری رخ دهد. مثال‌هایی از باکتری‌های عفونت زا شامل اشرشیاکولای، پسودوموناس و هلیکوباکتر پیلوری هستند.

آنتی بیوتیک های مناسب برای عفونت باکتریایی چیست؟

آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شوند. این داروها با کشتن یا مهار رشد و تکثیر باکتری‌ها، به درمان عفونت‌ها کمک می‌کنند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌های مناسب برای عفونت‌های باکتریایی عبارتند از:

پنی سیلین‌ها

این گروه شامل آمپی سیلین، اکساسیلین، آموکسی‌سیلین و سایر ترکیبات مشابه است. آنتی‌بیوتیک‌های پنی سیلین برای درمان عفونت‌های مختلف از جمله عفونت‌های پوست، گوارش و تنفس استفاده می‌شوند.

سفالوسپورین‌ها

این گروه شامل سفالکسین، سفاکسیم، سفتریاکسون و دیگر ترکیبات است. آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین برای درمان عفونت‌های گوارش، ادراری، تنفس و دیگر عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تتراسایکلین‌ها

این گروه شامل دوکسی سایکلین، تتراسایکلین و مینوسایکلین است. آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین برای درمان عفونت‌های پوست، گوارش، ادراری و تنفس مناسب هستند.

فلوروکینولون‌ها

این گروه شامل سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین و موکسیفلوکساسین است. آنتی‌بیوتیک‌های فلوروکینولون برای درمان عفونت‌های ادراری، تنفس و پوست مناسب هستند.

توجه کنید که قبل از استفاده از هر نوع آنتی‌بیوتیک، حتماً به مشورت پزشک خود مراجعه کنید تا داروی مناسب برای شما تجویز شود و به دستور پزشک دارو را مصرف کنید. همچنین، حتماً دستورات و نحوه مصرف دارو را به دقت دنبال کنید و دوره مصرف را تا پایان کامل مصرف کنید حتی اگر علائم عفونت بهبود یافته باشد.

علائم عفونت‌های باکتریایی چیست؟

علائم عفونت‌های باکتریایی ممکن است بسته به نوع عفونت و محل ابتلا متفاوت باشد. اما برخی از علائم عمومی عفونت‌های باکتریایی عبارتند از:

تب: افزایش دمای بدن به علت واکنش بدن به عفونت.

 درد و تورم: درد، تورم و قرمزی در محل عفونت، مانند درد و تورم در گلو، گوش، دهان، پوست و غیره.

تغییرات در ترشحات بدن: مانند ترشحات غیرعادی از بینی، گلو، دهان و غیره.

علائم گوارشی: مانند اسهال، استفراغ، درد شکم و غیره.

علائم تنفسی: مانند سرفه، تنگی نفس، درد در سینه و غیره.

علائم ادراری: مانند سوزش و درد هنگام ادرار کردن، تغییر رنگ و بوی ادرار و غیره.

خستگی و ضعف عمومی: احساس خستگی و ضعف بیشتر از حالت عادی.

علائم عصبی: مانند سردرد، تاری دید، گیجی و غیره.